سرویس فرهنگ و ادبیات هنر آنلاین: هرمان ملویل در جوانی زندگیش را از راه ملوانی می‌گذراند. تسلطش بر زندگی ملوان‏‌ها را مدیون سفرهای دریایی‏‌اش در جوانی‏‌ست. ملویل چند سالی هم در جزایر جنوب اقیانوس آرام در میان بومی‌هایی که زندگی‏‌‌شان را از راه صید نهنگ می‌گذراندند، زندگی کرد.

ملویل صاحب هفت رمان است که از نظر خیلی از منتقدان، رمان "موبی دیک" شاهکار او به شمار می‌رود. در سالی که این رمان نوشته شد تنها سه هزار نسخه از آن به فروش رفت، در حالی که ملویل این رمان‏ش را هم‏پایه با آثار شکسپیر می‌دانست. اما شهرت "موبی دیک" هم مانند خیلی از آثار مهم تاریخ ادبیات با مرگ نویسنده‏‌اش رقم خورد.

شاید بتوان علت شکست "موبی دیک" در زمان انتشارش را در روحیه و شخصیت قهرمان آن و در فرم و زبان نامتعارفش جست. اما یکی از مهم‏ترین دلایل شکست این رمان در نوآوری‏‌های نویسنده‏‌اش و در ویژگی‏‌های قهرمان آن است. او یک قهرمان دوست داشتنی و آرمان‌گرا و فداکار نیست، بلکه بسیار خودخواه و بی‌‏اندازه نفرت‏‌زده و خشن است. کاپیتان از هر نظر نمونه‌‏ای‏‌ست از انسان شهرنشینی که قرار است بعدها از ینگه ‌دنیا جهان را فتح کند.

"موبی دیک" داستان جوانی به نام اسماعیل است که به شدت علاقه‌‏مند به صید نهنگ است. او از شهر خود مهاجرت می‏‌کند تا بتواند به یکی از کشتی‏‌های معروفی که عازم سفری طولانی برای شکار نهنگ است بپیوندد. پس از مدتی موفق می‏‌شود تا در کشتی پکوئود استخدام شود و عازم سفر دریایی شود. اما او و دیگر دریابانان پس از گذشت زمانی نه چندان کوتاه متوجه می‌‎‏شوند که قربانی انتقام‏‌جویی شخصی اهب، ناخدای کشتی شده‌‏اند. اهب که در طول یکی از سفرهای قبلی یک پایش توسط غول‏‌پیکرترین نهنگ اقیانوس آرام (موبی دیک) قطع شده بود عازم این سفر برای انتقام از موبی دیک شده است.

در فاصله میان ماجراهایی که در دریا و طی شکار نهنگ اتفاق می‌افتد، مدام خط اصلی روایت قطع می‌شود و اسماعیل بحث‏‌های علمی و مذهبی و فلسفی مطرح می‌کند. به همان اندازه که ماجراها و روابط بین شخصیت‏‌ها در موبی دیک پیچیده است، زبان این اثر تو در تو و چندلایه است. نکته اینجاست که موبی دیک می‌بایست در واقع تمثیلی باشد از آمریکا و به همین دلیل هم تقریبا همه ملیت‏‌هایی که در آن زمان از اروپا به ینگه دنیا مهاجرت کرده بودند، در این رمان نمایندگانی دارند. از اقوام اروپایی تا خاور دور و حتی ترک‌ها و عرب‌ها.

موبی دیک را از تاثیرگذارترین رمان‏‌های آمریکایی دانسته و هرمان ملویل را از پیشگامان سمبولیسم کافکایی می‌شمرند.

این رمان با ترجمه علی اصغر محمدزاده و پرویز داریوش در انتشارات امیرکبیر منتشر شده است.

انتهای پیام/

علیرضا سردشتی