سرویس فرهنگ و ادبیات هنر آنلاین: هرمان ملویل در جوانی زندگیش را از راه ملوانی میگذراند. تسلطش بر زندگی ملوانها را مدیون سفرهای دریاییاش در جوانیست. ملویل چند سالی هم در جزایر جنوب اقیانوس آرام در میان بومیهایی که زندگیشان را از راه صید نهنگ میگذراندند، زندگی کرد.
ملویل صاحب هفت رمان است که از نظر خیلی از منتقدان، رمان "موبی دیک" شاهکار او به شمار میرود. در سالی که این رمان نوشته شد تنها سه هزار نسخه از آن به فروش رفت، در حالی که ملویل این رمانش را همپایه با آثار شکسپیر میدانست. اما شهرت "موبی دیک" هم مانند خیلی از آثار مهم تاریخ ادبیات با مرگ نویسندهاش رقم خورد.
شاید بتوان علت شکست "موبی دیک" در زمان انتشارش را در روحیه و شخصیت قهرمان آن و در فرم و زبان نامتعارفش جست. اما یکی از مهمترین دلایل شکست این رمان در نوآوریهای نویسندهاش و در ویژگیهای قهرمان آن است. او یک قهرمان دوست داشتنی و آرمانگرا و فداکار نیست، بلکه بسیار خودخواه و بیاندازه نفرتزده و خشن است. کاپیتان از هر نظر نمونهایست از انسان شهرنشینی که قرار است بعدها از ینگه دنیا جهان را فتح کند.
"موبی دیک" داستان جوانی به نام اسماعیل است که به شدت علاقهمند به صید نهنگ است. او از شهر خود مهاجرت میکند تا بتواند به یکی از کشتیهای معروفی که عازم سفری طولانی برای شکار نهنگ است بپیوندد. پس از مدتی موفق میشود تا در کشتی پکوئود استخدام شود و عازم سفر دریایی شود. اما او و دیگر دریابانان پس از گذشت زمانی نه چندان کوتاه متوجه میشوند که قربانی انتقامجویی شخصی اهب، ناخدای کشتی شدهاند. اهب که در طول یکی از سفرهای قبلی یک پایش توسط غولپیکرترین نهنگ اقیانوس آرام (موبی دیک) قطع شده بود عازم این سفر برای انتقام از موبی دیک شده است.
در فاصله میان ماجراهایی که در دریا و طی شکار نهنگ اتفاق میافتد، مدام خط اصلی روایت قطع میشود و اسماعیل بحثهای علمی و مذهبی و فلسفی مطرح میکند. به همان اندازه که ماجراها و روابط بین شخصیتها در موبی دیک پیچیده است، زبان این اثر تو در تو و چندلایه است. نکته اینجاست که موبی دیک میبایست در واقع تمثیلی باشد از آمریکا و به همین دلیل هم تقریبا همه ملیتهایی که در آن زمان از اروپا به ینگه دنیا مهاجرت کرده بودند، در این رمان نمایندگانی دارند. از اقوام اروپایی تا خاور دور و حتی ترکها و عربها.
موبی دیک را از تاثیرگذارترین رمانهای آمریکایی دانسته و هرمان ملویل را از پیشگامان سمبولیسم کافکایی میشمرند.
این رمان با ترجمه علی اصغر محمدزاده و پرویز داریوش در انتشارات امیرکبیر منتشر شده است.
انتهای پیام/
علیرضا سردشتی