سرویس معماری هنرآنلاین: هر چند حساسیت‌های تاریخی و جایگاه معماری عمارت اتحادیه آن قدر بالاست که توجه به آن باید در رئوس اخبار رسانه‌هایی که خود را مکلف به پیگیری موضوعات فرهنگی می‌دانند باشد اما به نظر می‌رسد پای برخی شیطنت‌ها درباره اخباری که اخیرا از این خانه منتشر شده نیز دخیل است. اخباری که یکی به میخ کوبیده و یکی به نعل. به نظر می‌رسد که برخی از این اخبار به دنبال تسهیل تخریب این خانه باشند و دلیل انتشار برخی دیگر از این اخبار، سرعت بخشیدن به روند فروش آن. اما هر دو نوع این اخبار در یک ویژگی مشترک هستند و آن کذب بودن اصل خبر است و جالب اینجاست که برخی رسانه‌ها و منابع غیرمعتبر با انتشار چنین اخباری نه تنها به اهداف خود نمی‌رسند بلکه فضا را برای مانع تراشی‌ها در مسیر روشن شدن تکلیف این اثر معماری قاجاری هموار می‌کنند.
دو روز پیش در خبری اعلام شد که عمارت اتحادیه آتش گرفته است. این خبر با انتشار بر روی شبکه‌های اجتماعی، نگرانی‌های تازه‌ای را درباره این عمارت تاریخی به وجود آورد. در ادامه بسیاری از رسانه‌ها با انتشار این خبر به این شایعه دامن زدند و در نهایت، حافظه اینترنتی، آتش‌سوزی شهریورماه خانه دایی جان ناپلئون را ثبت کرد.
این در حالی است که سخنگوی آتش‌نشانی تهران این خبر را تکذیب کرده و اعلام کرد در چند ماه گذشته هیچ آتش‌سوزی در خیابان لاله زار که خانه دایی جان ناپلئون در آن واقع شده، گزارش نشده است. به گفته حسین ملکی تنها آتش سوزی مهمی که در این خیابان گزارش شده، مربوط به بامداد شنبه دوم شهریورماه بوده اما محل وقوع آن به خانه اتحادیه ربطی نداشته بلکه در کوچه باربد اتفاق افتاده است.
تکذیبیه آتش نشانی تهران بر این خبر و بازدید صبح امروز خبرنگار هنرآنلاین از این خانه، اما ماجرای تازه‌ای را پیش می‌کشد و آن حقیقت وضع خانه‌های تاریخی پایتخت است. اولین سوالی که در این زمینه مطرح می‌شود نقش سازمان میراث فرهنگی به عنوان متولی و محافظ این خانه‌هاست. سه روز از انتشار خبر آتش سوزی می‌گذرد و جالب اینجاست که هیچ مقام مسئولی به تایید یا تکذیب این خبر نپرداخته و به نظر می‌رسد مسئولیت‌ها در این زمینه نادیده گرفته شده است.
اما معاون میراث فرهنگی اداره میراث تهران نظر دیگری دارد. او معتقد است که به علت کمبود نیرو، اداره مطبوعش نمی‌تواند برای هر حادثه‌ای، کارشناسان میراث فرهنگی را به محل وقوع حادثه اعزام کند! او همچنین به نکته مهم دیگری اشاره می‌کند که به نظر می‌رسد از جمله حقوق نادیده گرفته شده عمارت اتحادیه است: متاسفانه این خانه تاریخی از فهرست آثار میراث فرهنگی کشور خارج شده و سازمان میراث فرهنگی در قبال آن هیچ مسئولیتی ندارد.
این بار بی‌تفاوتی سازمان میراث فرهنگی نسبت به تاریخ یک خانه مهم چالش تازه‌ای را هم در پی داشته و آن این که نمی‌توان آتش‌سوزی کوچه باربد را سوختن بخشی از حریم خانه تاریخی امین‌السلطان نامید و اگر آن طور باشد، خبر آتش‌سوزی خانه اتحادیه درست خواهد بود؟
عدم مسئولیت سازمان میراث فرهنگی درباره این خانه تاریخی اما به معنای بی‌تفاوتی این نهاد در برابر یکی از ارزش‌های قاجاری معماری تهران نیست. خانه‌ای که خاطره سریال دایی جان ناپلئون را در کنار معماری قابل توجه‌اش حفظ کرده و با وجود تعرض‌های مختلف، رئیس شورای شهر یکی از مخالفان سرسخت تخریب آن است؛ این روزها حال خوشی ندارد چرا که از یک سو درگیر با تعدد وراث است و از سوی دیگر همین موضوع بهانه‌ای داده به دست شهرداری منطقه تا با وجود تخصیص بودجه، از خرید آن شانه خالی کند.
در چنین شرایطی انتشار اخباری مانند خبر آتش‌سوزی با چه هدف و نیتی انجام می‌شود؟ این سوالی است که هنرآنلاین آن را از یک مدرس دانشگاه در رشته ارتباطات پرسیده است. رویا صبری، مدرس دانشگاه و روزنامه‌نگار، انتشار اخباری از این دست را گویای چند هدف متناقض می‌داند: "به نظر می رسد که اولین هدف، ایجاد توجه بیشتر به یک پرونده میراث باشد که مدت‌هاست گشوده مانده و هیچ کدام از طرفین درباره آن اقدامی نمی‌کنند. در برخی موارد رسانه‌ها با توجه به اهمیت یک موضوع سعی در داغ کردن اخباری در رابطه با آن دارند تا توجه افکار عمومی را جلب کرده و از آن وسیله‌ای برای فشار آوردن به مسئولان ایجاد کنند. این روش در ایران عموما با انتشار اخبار منفی صورت می‌گیرد در حالی که در کشوری مثل ژاپن برای تعیین تکلیف یک خانه تاریخی، هر روز از اهمیت بیشتر معماری آن خانه، یا یافته‌ها و گمانه‌زنی‌های باستان شناسی آن و یا از نقشی که بازسازی این خانه در ساختار شهری خواهد داشت سخن به میان می‌آید."
این مدرس دانشگاه تاکید می‌کند: "افرادی که نگران وضعیت خانه دایی جان ناپلئون هستند به جای انتشار اخبار دروغ که اعتماد مردم را به رسانه کاهش خواهد داد، بروند و از طرح‌های احتمالی شورای شهر که بر نقش این خانه در لاله زار حکایت دارد اطلاع‌رسانی کنند تا همسایگان این خانه نیز به خاطر ارزش اقتصادی آن، در حفظ و نگهداری این عمارت تاریخی بکوشند."
به نظر می‌رسد که نیت منتشرکنندگان این اخبار کذب، نیتی خیر و در راستای تعیین تکلیف خانه اتحادیه باشد اما در حالی که سازمان میراث فرهنگی به علت کمبود نیروی متخصص توان سرکشی به موقع به چنین اماکنی را ندارد و از طرف دیگر، هر خبر تلخی درباره دردانه‌های معماری تهران خیلی زود در فضای مجازی دست به دست می‌شود، باید پرسید که چرا رسالت خبری که همانا انتشار حقایق است جایش را به چیزی جز آن می‌دهد؟
پیگیری‌ها و پرس و جوی خبرنگار هنرآنلاین حکایت از آن دارد که این روزها عده‌ای برای بسیاری از خانه‌های تاریخی تهران، دندان تیز کرده‌اند. گروهی خواهان سرعت بخشیدن به تملک‌خانه‌ها هستند تا از قبل آن، خانه‌های غیرتاریخی و نه چندان تاریخ ساز را با اسم‌های عجیب و غریب و با قیمت‌های عجیب‌تر به فروش برسانند و عده‌ای دیگر دنبال سنگ‌اندازی در مسیر تملک این خانه‌ها هستند تا با تعرض و تخریب این بناها، ساخت و سازی تازه بر مخروبه آن‌ها بنا کنند. در این میان وظیفه رسانه‌ها تیزهوشی و فریب نخوردن است و وظیفه آگاهان حوزه میراث و نهادهای غیردولتی درگیر با این موضوع، انتشار اخبار منصفانه و حقیقی از جفایی که هر روز بر بافت تاریخی پایتخت و بلکه تمام شهرهای تاریخی ایران می شود.
انتهای پیام/