سرویس تجسمی هنرآنلاین : عباس اکبری که قریب به ۲۰ سال است که تمرکزش را بر روی سفال گذاشته است و این تمرکز تنها معطوف به خلق اثر و برپایی نمایشگاه نیست و چندین کتاب پژوهشی در این خصوص به رشته تحریر درآورده است این بارجدید‌ترین پژوهش‌های نظری و عملی‌اش را اختصاص به سفالینه‌های فلزفام داده است و این کتاب که "درس‌هایی از محمد بن ابی البرکات جوهری نیشابوری" نام دارد با مقدمه‌ای از پرویز تناولی منتشر شده است.

"درس‌هایی از محمدبن ابی‌البرکات جوهری نیشابوری" عنوان تازه‌ترین کار اکبری درباره سفال‌های فلزفام است. این مجموعه حاصل یک کار پژوهشی روی متن کتاب "جواهرنامه نظامی" تالیف محمدبن‌ابی‌البرکات جوهری نیشابوری است.

عباس اکبری درباره چرایی تالیف این کتاب به خبرنگار هنرآنلاین گفت: انگیزه اصلی من برای تالیف این کتاب، نوعی پاسخ به دانشجویانم بود که علاقمند بودند که درباره تحقیقات بومی من درباره ساخت سفال‌های فلزفام بیشتر بدانند. تقریبا تمام کسانی که در جست‌و‌جوی منابع کهن درباره سفال فلزفام هستند به کتاب "عرایس الجواهر و نفایس الاطلایب" تالیف ابوالقاسم عبدالله کاشانی توجه می‌کنند. این کتاب ارزشمند برداشتی آزاد از کتاب "جواهرنامه" نظامی تالیف محمد بن ابی ابرکات است که قدمت‌اش ۱۰۸ سال از کتاب عبدالله کاشانی بیشتر است و او نامی از کتابی که در تالیف‌اش از آن استفاده کرده نبرده است.

او افزود: درباره سفال‌های فلزفام در زبان‌های مختلف نوشته شده است اما هر کس نام دیگری بر روی آن نهاده است و نام‌های متعدد مخاطب را به شک و تردید می‌اندازد. اما باید گفت که سفال فلزفام نوعی ازسفال است که سطح فلزفام آن‌ها با گونه‌ای خمیره گلی بوجود آمده است.

به گفته اکبری نظریه‌های متعددی درباره خواستگاه خمیره گلی وجود دارد، برخی خواستگاه آن را عراق، برخی مصر و برخی ایران عنوان کرده‌اند. اما یکی از پژوهشگران به نام عنوان کرده خواستگاه این خمیره را باید سرزمینی دانست که بیشترین اثر در آن بوجود آمده است که بر این اساس باید ایران را خواستگاه این خمیره گلی دانست.

او افزود: کتاب جواهرنامه نظامی یک کتاب درباره سنگ‌ها، فلزات و معدن‌شناسی است که در این کتاب چند صفحه‌ای هم درباره ساخت سفال وانواع لعاب نوشته است و چندین فرمول هم برای ساخت رنگ و لعاب ارائه داده است که براساس این فرمول‌ها من اقدام به خلق سفال‌های فلزفام زده‌ام.

این مجموعه به بررسی نظریات مربوط به انتساب ابداع سفالینه‌های فلزفام با شیوه خمیره گلی به کشورهای مختلف و نیز یک فرضیه جدید پرداخته است. همچنین به این نکته تاریخی اشاره می‌شود که طرح کوره محمد‌بن‌ابی‌البرکات چند سده قدیمی‌تر از طرح کوره ساخت سفال‌های فلزفام پیکول پاسوی ایتالیایی است.

مقدمه این مجموعه را پرویز تناولی نگاشته و در آن عنوان کرده: "سفالینه‌های پرتلالو گذشته‌های دور کاشان سالیان درازی است دل از شیفتگان این رشته ربوده است و برخی را بر آن داشته تا درصدد رازگشایی رنگ‌های فلز فام آن برآیند.

طی ۱۰۰ سال گذشته، محققان و کار‌شناسان به‌نامی درغرب و شرق، فرضیه‌های گوناگونی بر صد‌ها کاسه و بشقاب قلزفامی که در موزه‌ها و مجموعه‌های شخصی به یادگار مانده نوشته‌اند، غافل از آنکه، از هزاران سال پیش مردانی چون رازی و ابوریحان بیرونی و پس از آن‌ها دیگرانی راز این سفالینه‌ها و لعاب‌ها را به کتابت درآورده‌اند.

همت زنده یاد ایرج افشاردر انتشار دو کتاب پایه در زمینه فلزات، سنگ‌ها و معادن فصل نویی را گذاشت. به کوشش او دو کتاب ارزشمند، یکی جواهرنامه نظامی نوشته محمد بن البرکات جوهری نیشابوری تالیف در سال ۵۹۲ هجری و دیگری عرایس الجواهر و نفایس الاطایب تالیف ابوالقاسم عبدالله کاشانی در سال ۷۰۰ هجری جوانی از همین دیار را برآن داشت تا دست به کار شود و به سفالینه‌های فلزفام جان تازه ببخشد.

عباس اکبری دانش آموخته کار‌شناسی ارشد دانشکده هنرهای زیبای تهران، بیش از ۲۰ سال است دست در کار گل و لعاب دارد و عملا موفق به بازسازی سفال‌های فلزفام با روش احیا و با‌‌ همان کیفیات گذشته شده است.

او ضمن ساخت کاسه، بشقاب و حجم‌های دل انگیز و آتشینی این آثار را در داخل و خارج از کشور به نمایش گذاشته است. او کتاب‌های متعدد پژوهشی نیز در این خصوص به رشته تحریر درآورده است."

این مجموعه که دربردارنده آثاری ساخته‌شده براساس همین پژوهش است، با حمایت بخش خصوصی و در قطع خشتی و به دو زبان فارسی و انگلیسی به چاپ رسیده و در اختیار علاقه‌مندان به سرامیک قرار گرفته است.

انتهای پیام/