سرویس موسیقی هنرآنلاین: گروه ژوان یکی از گروههای فعال در عرصه موسیقی اصیل ایران است. این گروه فروردین ماه گذشته تازهترین کنسرتش را در جزیره کیش برگزار کرده است. آلبوم "مقام آتش" (با صدای هاله سیفیزاده و حسن شرقی)، قطعات "موج خون" (با صدای سیفیزاده و شرقی)، "چشم به راه" (با صدای حسین بهاربین) و "دلبر عیار" به یاد روانشاد پرویز مشکاتیان (با صدای سیفیزاده و حسین علیشاپور) از کارهای پیشین گروه ژوان است. رهام سبحانی آهنگساز گروه ژوان در گفتوگویی با هنرآنلاین از انتشار این آلبوم خبر داد. در این گفتوگو همچنین به برخی مشکلات آهنگسازان در انتشار آثار موسیقی اشاره شد که ماحصلش را میخوانید: چه خبر از آلبوم جدید؟ این آلبوم "رند بازاری" نام دارد که در واقع نخستین آلبوم رسمی گروه ژوان و شامل قطعات جدید گروه است با آهنگسازی خودم بر روی اشعاری از حافظ، نیما، سایه و فریدون مشیری که در ماههای آینده منتشر خواهد شد. البته نام آلبوم هنوز قطعی نشده است. خواننده یا خوانندگان این آلبوم چه کسانی هستند؟ همانطور که مطلع هستید موضوع خواننده این روزها اصلیترین معضل در ساخت یک آلبوم موسیقی به شمار میرود. یعنی یک آهنگساز برای زودتر منتشر شدن آلبومش مجبور است با خوانندههایی کار کند که خریدار شرکتی داشته باشند. این خوانندهها در واقع چهار- پنج خواننده مشخص هستند که شرکتهای انتشار آثار موسیقی برای تضمین فروش آلبومشان تمایل دارند نام آنها را روی جلدشان داشته باشند در حالی که من تمایلی ندارم با "اسم" کار کنم. از مدتها پیش میتوانستم تولید آلبوم را با صدای یکی از همین "اسمها" تمام کنم و این کار به لحاظ مالی هم به نفع من بود. در فضای فعلی موسیقی کشور، خوانندههایی هستند که خیلی زیبا میخوانند اما شرکتها به خاطر "اسم" حاضر نیستند روی آنها سرمایهگذاری کنند. و البته آن چند خواننده معدود نیز طبیعتا دستمزدهای بالایی مطالبه میکنند. و با توجه به اینکه تولید یک آلبوم موسیقی در سطح خوب، بدون خواننده، حداقل حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان هزینه دربر دارد، این موضوع فشار زیادی بر ما تحمیل میکند. یعنی خوانندههای موجود برای خواندن آلبوم شما مناسب نیستند؟ ببینید، این یک مشکل کلی در فضای موسیقی ماست و ربطی به یک آلبوم خاص یا شخص خاص ندارد. البته برخی از آن "اسمها" خوانندههای توانا و با ارزشی هستند، ولی مشکل اینجاست که اگر یک آهنگساز بخواهد کار خوب تولید کند، نمیتواند بگوید "خب من این کار را برای این صدا میسازم". یعنی تونالیته صداها همه در یک سطح هستند. و ما خوانندههای مختلف در دستهبندیهای مختلف نداریم و همین چند خواننده که هستند همگیح تونالیته صافی را دنبال میکنند. صدایشان داخل مداری ثابت حرکت میکند. فاقد رنگ است و جذابیت ندارد. یک شکل بودن صداها به لحاظ تونالیته چه تاثیری بر آثار تولیدشده در عرصه موسیقی خواهد داشت؟ من به جرأت میتوانم بگویم در ۸۰ الی ۹۰ درصد آثاری که حدود ۱۵ سال اخیر تولید شدهاند کلام به صورت واقعی با موسیقی در پیوند نبوده و دچار نوعی ازهمگسیختگی هستند. یعنی پیوند بین خواننده و آهنگساز در اکثر آثار این سالها دیده نمیشود. بجز استثناهایی مثلا در آثار آقایان مشکاتیان، علیزاده، لطفی و متبسم، به ندرت با اثری مواجه میشوید که احساس کنید آهنگساز این کار را برای این خواننده ساخته؛ چون در بیشتر کارها ابتدا آهنگساز کار را ساخته و با ارکستر ضبط کرده، سپس در جایی دیگر صدای خواننده روی آن گذاشته شده. نتیجه اینکه در موسیقی ما آن چیزی که ذاتا باید به اسم خواننده داشته باشیم وجود ندارد، چه به لحاظ تعداد خواننده و چه به لحاظ شرایط کار و خطی که در زمینه خوانندگی به وجود آمده یک خط مافیایی است که کاملا آگاهانه به وجود آمده و بسیاری از موزیسینها را محتاج خواننده کرده است، آن هم چند خواننده مشخص، و اغلب نارضایی آهنگسازان را در پی دارد. چه کسی این مافیای مورد اشاره را ایجاد کرده؟ کمپانیهای تولید آثار صوتی؟ خودِ سلاطین آواز! این فرهنگ جا افتاده که خواننده همیشه اول است، خواننده حق دارد مبلغی به اندازه دستمزد چهار سال یک آهنگساز را مطالبه کند. این فرهنگ جا افتاده که اگر یک کار خوب است به خاطر این است که خواننده آن را خوب خوانده. این فرهنگ جا افتاده که روی همه را خط بکش و فقط خواننده را تیتر کن. بالاخره درمورد خواننده آلبوم تازه به انتخاب خاصی رسیدید؟ در آثار قبلی با خوانندههایی مثل حسین علیشاپور، هاله سیفیزاده، حسن شرقی و حسین بهاربین کار کردم. برای این آلبوم هم تا کنون چند برداشت با خوانندههای مختلف گرفته شده ولی هنوز تصمیم قطعی اتخاذ نشده است. قطعات کردی هم در این آلبوم هست؟ خیر، این آلبوم و آلبومهای پیشین گروه ژوان شامل قطعات فارسی است و قطعات کردی فقط در کنسرتهای گروه اجرا میشود. یکی از علتهای این موضوع باز هم مشکل "خواننده" در اجرای موسیقی کردی است. کار کردن با خوانندههای کردی به دلیل بعد مسافت (اغلب این خوانندهها ساکن تهران نیستند) یا ضعف در کار حرفهای با مشکلاتی همراه است. ما در چند کنسرت پیشین گروه «ژوان» با حسین صفامنش همکاری داشتیم که خوانندهای توانا هستند. با آقای ارکان حیاتی هم کنسرت داشتیم. فعلا با خواننده کردی بخصوصی همکاری نمیکنم. همکاران شما در ساخت این آلبوم چه کسانی هستند؟ من علاوه بر آهنگسازی، نوازندگی تار، بم تار و دف را در این آلبوم برعهده دارم و پویا سرایی (سنتور)، سهیل صادقی (کمانچه)، احمد مستنبط (تمبک)، کریم قربانی (ویولنسل)، نوشین پاسدار (عود)، نادر خاتمساز (قیچک) همراهان نوازندهام در آلبوم «رند بازاری» هستند. ویولنسل تنها ساز غیرایرانی موجود در سازبندی شماست، چرا؟ صدای ویولنسل به عنوان صدای باس کششی لازم بود. البته قیچک باس هم صدایی باس دارد و ظاهرش هم زیباست ولی صدای ویولنسل با همان صدا تمیزتر و بیعیب و نقصتر است. آلبوم شامل چند قطعه است؟ شش قطعه در این آلبوم داریم که شامل سه تصنیف و سه قطعه بیکلام است.
انتهای پیام/ گفتوگو: عاطفه بزرگنیا