سرویس فرهنگ و ادبیات هنر آنلاین: توجه به مفهوم کودکی و پذیرفتن کودک به عنوان شخصیتی مستقل در خانواده تحتتأثیر اندیشههای متفکران غرب همچون جانلاک (فیلسوف قرن هفدهم انگلیس)، ژان ژاک روسو (دانشمند تعلیم و تربیت قرن هجدهم فرانسه) و ژان پیاژه (روانشناس قرن بیستم فرانسه) بود؛ در ایران هم این رویکرد بعد از انقلاب مشروطه آغاز شد و به دنبال چنین تلقی از کودک بود که ادبیات خاص کودک پدید آمد و نویسندگانی و تصویرگرانی که در این حوزه فعالیت میکردند، پا به عرصه نهادند. نشریات خاص کودکان منتشر شد، بازیها، جوایز، نهادها و نمایشگاههای ویژه کتابهای کودک شکل گرفت و ادبیات کودک با هویتی مستقل و مشخص در بیشتر جوامع به رسمیت شناخته شد.
سال پیش به پیشنهاد گروهی از نویسندگان، شورای فرهنگ عمومی کشور، هجدهم تیرماه را که روز درگذشت مهدی آذریزدی است، روز ادبیات کودک و نوجوان نام نهاد و از آن پس این روز در تقویم رسمی کشور ثبت شد.
مهدی آذریزدی مؤلف مجموعه کتابهای "قصههای خوب برای بچههای خوب" و "قصههای تازه از کتابهای کهن" است که جلد نخست آن در سال 1336 انتشار یافت و تا بعد از انقلاب ادامه پیدا کرد.
آذریزدی این دو مجموعه را از آثار ادبیات کلاسیک ایران بازنویسی کرده است و از آنجا که جزو اولین بازنویسیهای ادبیات کهن است و توسط یک انتشارات معتبر منتشر شده و تصاویر و کتابسازیهای مناسبی دارد، خیلی زود جای خود را در ادبیات کودک و نوجوان ایران باز کرد و مورد استقبال خوانندگان نوجوان واقع شد و بارها و بارها تجدید چاپ شد.
دلیل دیگر موفقیت آذریزدی این بود که او در بازنویسی این کتابها از نثر روایی شیرینی بهره گرفت که میتوانست با خوانندة نوجوان ارتباط برقرار کند، نثری که حد وسط قصهگویی و داستاننویسی است.
اما در نامگذاری روز ادبیات کودک و نوجوان به یک نکته توجه نشده است. معمولاً برای نامگذاری چنین روزهایی، زادروز شخص را در نظر میگیرند، نه روز درگذشت را. و شاید دلیل استقبال کم از چنین روزی و انعکاس کمرنگ رسانهای آن، همین موضوع است. آذریزدی در 27 اسفند 1301 خورشیدی در روستای خرمشاد یزد به دنیا آمد و 18 تیرماه 1388 در تهران از دنیا رفت و در زادگاهش به خاک سپرده شد.
اما انتظار میرود حال که چنین روزی را به نام ادبیات کودک و نوجوان نامگذاری کردهاند، فقط در حد حرف و دادن چند پیام و شعار نماند و توجه ویژهای به مقوله ادبیات کودک و نوجوان صورت گیرد.
تیراژ کم کتاب و وجود ممیزیها سلیقهای که صدای نویسندگان را هم درآورده، بیتوجهی به حقوق صنفی و مالکیت معنوی اثر که حتی از سوی نهادهای رسمی مانند صدا و سیما هم نادیده گرفته میشود، نداشتن بیمه کار و درمان در مورد بسیاری از نویسندگان، کسر مالیات از حق التألیف از نویسنده در حالی که طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی در سال 88 نویسندگی و امور نشر از پرداخت مالیات معاف هستند و بسیاری مشکلات دیگر همچنان دامنگیر نویسندگان کودک و نوجوان است.
امیدواریم سال آینده که بار دیگر از چنین روزی یاد میکنیم، شاهد پارهای از این مشکلات نباشیم.
انتهای پیام/
محمود برآبادی