سرویس تئاتر هنرآنلاین : افشین هاشمی پیش از آغاز اجرای "مصاحبه" در ایران، این نمایش و چند اثر دیگر را با برگردان عاطفه نوری به انگلیسی، در دانشگاه استنفورد آمریکا روی صحنه برد که با استقبال خوبی نیز روبه‌رو شد. "مصاحبه" همچنین قرار است مرداماه در جشنواره "فرینج" نیویورک اجرا داشته باشد. در اجرای نخست "مصاحبه"، پس از پخش تصاویری از انقلاب الجزایر، دکتر حمید امجد برای افتتاح این نمایش روی صحنه رفت و گفت: من از خیلی اجراهایی که روی صحنه می رود با خبر نیستم، اما در این حد را با خبر شده‌ام که ظاهرا مرسوم شده و اشخاص نسبتا بیکاری مثل من را برای افتتاح نمایش صدا می‌کنند تا برای مردمی که آمده‌اند نمایش ببینند و نه اینکه حرف بشنوند، حرف بزنند؛ من به شما اطمینان می‌دهم که در این مورد به کلی بی‌تقصیرم و از من خواسته شده که این کار را انجام دهم.
امجد پس از این توضیحات که با لحن شوخی ارائه کرد، افزود: با وجود این خوشحالم که یکی از این کارها که ظاهرا در این سال‌ها مرسوم شده، اینجا حضور ندارد و برای افتتاح نمایش زنگ نمی‌زنیم؛ به نظرم زنگ زدن در افتتاح یک تئاتر خیلی کار بی‌ربطی است زیرا اصلا یک عنصر نشانه‌شناختی از یک گفتمان دیگر است، مربوط به فضا و کارکردی در ورزش باستانی و زورخانه است که به نوبه خودشان خیلی هم چیزهای محترمی هستند ولی فکر می‌کنم هیچ ربطی به تئاتر ندارند و برای من مایه تاسف است که تئاتر برای کسب وجه و موجه بودن مدام مجبور می‌شود به دامن چیزهای دیگر بی‌آویزد و از گفتمان‌های دیگر چیزهایی را قرض بکند در واقع از اولین روزهایی که تئاتر به مفهوم جدید در ایران شکل گرفت این اتفاق رخ داده است. اگر به متون تاریخی و یا به اعلان‌های تبلیغاتی تئاترهای آن روزگار نگاه کنیم، می‌بینیم اغلب زیر اسم تئاتر می‌نوشتند به عنوان مثال تئاتر آموزنده، یا نمایش اخلاقی یا خانوادگی و ... یعنی همیشه تئاتر مجبور بوده که یک صفتی را به خود اضافه کند زیرا انگار خود تئاتر هیچ وقت در این کشور موجه نبوده است و همیشه ناگزیر بوده از جایی خارج از خودش ارزش و اعتبار کسب کند.
این کارگردان تئاتر در ادامه اظهار داشت: به مرور این عناوین تغییر کردند اما اصل وام‌دار بودن و بدهکار بودن تئاتر همیشه سرجای خودش بود. بنا بر مُدهای زمانه تئاتر القاب جدیدی مثل ملی، انتقادی، مردمی، عرفانی و ... را به خود دید. در حالی که تئاتر این استحقاق را دارد که در درون خود، ارزش‌های خود را شناسایی کند و در واقع سنت و عناصر نشانه‌شناسانه، عناصر گفتمانی، آداب و آیین و یا هر چیز دیگر خودش را از درون خود استخراج و پایه گذاری کند.
دکتر امجد سپس با اشاره به اجرای نمایش "مصاحبه" توسط افشین هاشمی، گفت: امشب قرار است نمایشی ببینیم که من هم مثل شما اولین بار است این اجرا را می‌بینم در نتیجه راجع به چیزی که خواهیم دید صحبت نمی‌کنم اما راجع به نمایشنامه "مصاحبه" باید بگویم که این نمایش اولین بار در سال 1376 توسط نویسنده‌اش، محمد رحمانیان در جشنواره فجر اجرا شد و دو سال بعد به اجرای عمومی درآمد. از نظر من متن "مصاحبه" یکی از مهمترین نمایشنامه‌هایی است که در ایران نوشته شده و یکی از قله‌های برجسته درام‌نویسی ایران است.
این نمایشنامه‌نویس مطرح با تاکید بر این که از متن مصاحبه برای تدریس در دانشگاه بهره می‌برد، اضافه کرد: در کنار همه ویژگی‌هایی که این نمایشنامه دارد، یکی از کارکردهایش حذف افزوده‌هایی است که پیش از این به آنها اشاره کردم، نمایشی که تقریبا هر چیزی غیر از گوهر اصلی تئاتر را حذف می‌کند و چیزی باقی نمی‌گذارد جز شکل روایت‌گری، دیالوگ و کارکردهای زبانی. در واقع همه چیز متمرکز بر گفت‌و‌گو است همانطور که اسمش نشان می‌دهد. در اجرایی که خود نویسنده از این نمایشنامه داشت نیز هر چیز اضافه‌ای از میزانسن حذف شده بود با بازیگری در ایستایی کامل نشسته، در نوری محدود که روی صورتش افتاده بود بدون هیچ تحرک، جابجایی و زرق و برقی. هیچ تکنولوژی و صدا و تصویری که متن، کارگردان و یا بازیگر بتوانند پشتش پنهان شوند و بتوانند اشکالات احتمالی‌شان را از چشم مخاطب دور نگاه دارد. در واقع "مصاحبه" به نظرم یک حادثه درجه یک تئاتری بود و برای شخص من یکی از 5 تئاتر درجه یک پس از انقلاب محسوب می‌شود.
دکتر امجد در پایان سخنانش گفت: باید افشین هاشمی و عاطفه نوری را به خاطر انتخابی که دارند ستایش کنم و به خاطر شهامتی که برای دوباره اجرا کردن متنی که اجرایی تا آن حد موفق داشت، دارند زیرا خواه ناخواه در ذهن مخاطب اجراها و بازی ها با هم قیاس خواهد شد. اما این ستایش برانگیز است که ما یک نمایش ایرانی درجه یک را دوباره می‌بینیم در شرایط و کشوری که معمولا مدیریت‌ها و قوانین من درآوردی‌شان مانع اتفاقات مثبت فرهنگی از جمله این است. معمولا در این کشور وقتی می‌خواهی متنی برای اجرا و یا شرکت در جشنواره‌ها ارائه کنی از اولین اشکالاتی که می‌گیرند این است که این متن قبلا اجرا شده، باید متن تازه‌ای بیاوری، انگار که متن نمایشنامه چیزی است یکبار مصرف؛ هیچ جای دنیا نمایشنامه یکبار مصرف نیست و اگر اینطور بود امروز هیچ چیزی از چخوف، شکسپیر و... باقی نمانده بود. به نظرم انتخاب "مصاحبه" برای اجرای دوباره، انتخاب خوب و درستی است که در خدمت این است که ما حافظه و تاریخ داشته باشیم و در واقع اینگونه یادآوری می شود که تئاتر این مملکت تاریخ دارد.
حمید امجد سپس رو به اتاق فرمان ایستاد و گفت: من به رسم همیشه به جای اینکه زنگ بزنم، برای افتتاح این نمایش می‌ایستم و تشویق‌تان می‌کنم.
گفتنی است، همزمان با اجرای این نمایش، کار دیگری از افشین هاشمی با عنوان " و آنک انسان" در سانس دیگری در تماشاخانه استاد مشایخی، روی صحنه می‌رود. نمایش "مصاحبه" نیز تا 3 مردادماه، ساعت ۲۱ اجرا خواهد داشت. علاقه مندان برای تماشای این نمایش ها می توانند به تماشاخانه استاد مشایخی واقع در ضلع شمال غربی تئاتر شهر﴿خیابان ولیعصر﴾ مراجعه کنند و یا برای خرید بلیت با شماره ۰۹۱۹۶۴۷۴۷۶۰ تماس حاصل نمایند.
انتهای پیام/
فرین روحانیان