سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین// رمان ساخت منظمی دارد ؛ پنج شخصیت مک ، جینی ، جی . وارد مورهاوس، النور استادارد و چارلی اندرسون که در عین استقلال ممکن است در قسمت هایی از قصه ، روایتشان به هم پیوند بخورد ( مثل النور ، جینی و مورهاس) به صورت سوم شخص و دیدی نمایشی و خنثی از کودکی تا دوره ی پختگی شخصیت روایت می شوند و ما در این بین با بخش های اخبار و دوربین عکاسی رو به رو می شویم.دوربین عکاسی و اخبار ترفند بدعتگرانه ی دوس پاسوس در ینگه ی دنیا است. در دوربین عکاسی ما با روایتی منقطع ، گنگ و گاهی هراس آور مواجه هستیم که زبان در آن به طرز صریح وشفافی استفاده می شود که گاه به شاعرانگی میل می کند وروایت مستقلی است در طول داستان که ممکن است به قول مترجم اظهار نظر ذهنی خود دوس پاسوس باشد.

در دوربین عکاسی روایت به صورت اول شخص و دوم شخص است و بدون کوچک ترین فیلتری حس ها واندیشه ها ی شخصیت ارائه می شود. این بخش ها ( مدار 42 شامل 27 دوربین عکاسی است) بی شباهت به روایت سیال ذهن شخصیت بنجی در خشم و هیاهوی فاکنر نیست. موضوع رمان، تاریخ آمریکا است ؛ شروع قرن بیستم و در این حین نویسنده در بخش اخبار مخاطب را مستقیما با سیلی از اخبار مهم ، ترانه ها ی فولک ، تبلیغات تجاری ، رویداد ها و سخنرانی های سیاسی رو به رو می کند که این به عینی شدن تاریخ در قصه بسیارکمک می کند. دوس پاسوس در عین حال که متعهد است از زیر بار تعهد شانه خالی می کند و در بی تعهدی موضع می گیرد. برای او بیشتر شکل و جان ادبی اثرش مهم است. این که اصلا نویسنده ای بخواهد به تاریخ و اتفاق های زمانه اش عینیت ببخشد یا به چنین چیزی اعتقاد داشته باشد را سلیقه ی ادبی ما بپذیرد یا نه بماند ،اما این که نویسنده نمی خواهد از کنار ماجراهای سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی عصرش بی تفاوت بگذرد و در عین حال هم نمی خواهد احساساتی شود و یا رمان اندیشه ای بنویسد و از چنین ترفندی استفاده می کند جدن بدعتگرانه ، اصیل و تحسین برانگیز است . نویسنده قسمت هایی از رمان - که اصولا بعد از قسمت اخبار قرار می گیرد - را به زندگی نامه ی بعضی از شخصیت های بزرگ تاریخ کشورش اختصاص می دهد. بعضی از مخترعان یا رجال سیاسی نادر و بی باکی که "جز عقاید خود چیز دیگری بر زبان نمی رانند". زبان این بخش ها هم از صناعت داستان نویسی دیگر بخش ها بی بهره نیست.

" یک روز استاینمتز معادله ای روی سر آستین پیراهن خود نوشت و صبح روز بعد هزار نیروگاه برق از زیر زمین سبز شد و مولدها ترانه دلار خواندند..."

زبان در این زندگی نامه ها گاهی به سمت شعر می رود وهمیشه از فشردگی خاصی برخوردار است ، اما مهم ترین خصیصه این بخش ها وجه طنز متن است. زبان رمان مدار 42 در قسمت های زیادی تحکم آمیز و طنز آلود است، اما در این بخش انگار محسوس تر از دیگر قسمت‌ها است. با این که از آدم های بزرگی حرف می زند که با حوادثی صعب رو به رو شده اند اما با زبانی روایت می کند که قویا مایه های طنز دارد. گاه کلام به مسخرگی روی می آورد و همین باعث می شود خواننده شدت فاجعه را بیشتر حس کند و با تصاویر پوچ و بیهوده آن روز جامعه آمریکا بیشتر درگیر شود.

دوس پاسوس یو. اس.ای را از همه مهم تر گفتار مردم می داند و به عنوان نویسنده‌ای که ادبیات و متن ادبی را خوب می فهمد توانسته است با شگردهایی که به کار گرفته این گفتار را هر چه بی نقص تر و شفاف تر به شکل ادبی در بیاورد.

انتهای پیام/

مجتبا هوشیار محبوب