به گزارش خبرنگار هنرآنلاین، گزارش بخش اول این نشست که با حضور مهلا زمانی، طراح و سردبیر نشریه لوتوس، معصومه فهیم نیا، طراح و سردبیر نشریه پیچا، جواد حسینی نصر سردبیر نشریه مکث و شریف رضوی مدیر موسسه بهپوشی و نماینده نشریه اشراق در خبرگزاری هنر ایران برگزار شد پیش از این از نظرتان گذشت. در بخش دوم این گزارش موضوع ناشناخته بودن چهرههای شاخص مد و لباس و لزوم فعالیت رسانهای متمرکز در این حوزه مورد بحث قرارگرفته که در ادامه میخوانید.
حسینی نصر: نخستین مشکل این است که ما 4 نفر که در این حوزه فعالیت میکنیم یکدیگر را نمیشناسیم. این چه صنعت یا هنری است که اهالی آن یکدیگر را نمیشناسند. وقتی حمید قبادی، رئیس کارگروه ساماندهی مد و لباس میگوید: که جزیرهای عمل میشود واقعیت است.
زمانی: در تمام دنیا هر حرکتی در بدو امر این چنین است. حقیقت این است که شروع این کار سال 67 و در جریان سخنرانی رئیس جمهور وقت یعنی رهبر معظم انقلاب شکل گرفت. در آن زمان من فکر کردم بهترین فرصت برای ورود به عرصه تحقیق و طراحی لباس است زیرا درباره لباس ملی صحبت است. از سال 67 تال الان 21 سال میگذرد و من هنوز در ایستگاه نخست ایستادهام.
حسینی نصر: بله یقینا این بحث زمانبر است. اما مساله اینجاست که چرا نشریات مد مخاطب ندارند در حالیکه پرتیراژ ترین نشریات در دنیا متعلق به دنیا مد است؟
زمانی: نشریاتی نظیر ووگ 120سال سن دارد و به ما که 2 ساله هستیم، ارتباطی ندارد. یعنی چنین رشدی زمان میطلبد البته از سال 89 عرصه مد ما سرعت عجیبی را طی کرده است. در واقع از سال 83 رهبر انقلاب در دانشگاه همدان درباره مد و مدگرایی صحبت کرد. این مساله به مجلس رفت و مدتها طول کشید که بدانیم از کجا و چگونه شروع کنیم؟ شورای انقلاب فرهنگی، فرهنگ عمومی و کمیسیون فرهنگی مجلس مراحلی بود که گذرانده شد.سال 86 این عرصه مد با کارگروه ساماندهی مد و لباس فعالیت را شروع کرد. 2 تا 3 سال سکون در این فضا وجود داشت زیرا زمان شروع فعالیت نرسیده بود.هر کاری باید زمان خود را برای به ثمر رسیدن پیدا کند. خوشبختانه مدیری الان حضور دارد که کمی پرانرژی تر وارد عرصه شده است ضمن اینکه الان زمان جوجه دادن این تخم رسیده است. به همین جهت باید به جوانان تبریک بگوییم که میخواهند شروع فعالیت کنند. راه هم برای همه باز است ما 75 میلیون نفر هستیم که به هر طراح 100 نفر برسد، همه خوشحالیم. یعنی جای نگرانی و چشم تنگی نیست. اما اینکه چه کسی نخستین نفر این عرصه است، بحث مهمی است. من پیشکسوت خودم را مهرجهان خزاعی میدانم زیرا ایشان حتی در فرانسه هم لباس ایرانی میپوشید لذا من باید به ایشان احترام بگذارم. آیا من که تمام ثروتم تکه پارچههای ایرانی است که از صندوقچههای پیرزنهای قدیمی پیدا کردهام، نباید جایگاه این تلاش را به دست آورم. حرمتها باید حفظ شود به همین خاطر امیدوارم که عجول نباشیم.
حسینی نصر: متاسفانه ما در حال حاضر آزمون و خطا میکنیم. اما ای کاش چند دوره آموزش ژورنالیسم مد در کشور وجود داشت. زیرا همه مطالب این حوزه حائز بار حقوقی است و ممکن است مستند شود. این نا آشنایی و به نوعی شلوغی این بخش بیشتر خود را نشان میدهد. زیرا در حوزههای دیگر صنعت همپا با نشریات شکل گرفته است اما هنوز در مد اینگونه نیست. مثلا در ورزش چندین نشریه هستند اما در عرصه مد یک هنرآنلاین است و چند نشریه جسته و گریخته است. باید یک همگرایی داشته باشیم و بدانیم به کدام سو برویم.
هنرآنلاین: مد در تمام دنیا یک مقوله تخصصی و مهم است که در دانشگاهها برای آن خبرنگار تخصصی تربیت میشود. همه میدانیم که مخاطب امروز ایران الگوی لباس خود را از ماهواره و در مرحله بعدی از اینترنت اخذ میکند. به نظر شما یک خبرنگار مد و لباس باید چه ویژگی داشته باشد تا بتواند مخاطبان این حوزه را از پای ماهواره به سمت نشریات داخلی بکشاند؟
زمانی: لوتوس که انشاالله پایان اردیبهشت چاپ میشود یک مرجع علمی برای فعالان این عرصه خواهد بود. ضمن اینکه در حال تاسیس یک سایت خبری نیز هستم تا بتوانیم اخبار دنیا را به خصوص از ایتالیا و نیویورک رصد کنیم. ارتباطات درونی را نیز بر طبق روال توسط فعالان حوزه ارتباطات شکل میدهیم. واقعیت این است که طبع مردم ایران با مردم فرنگی متفاوت است. ووگ یک نشریه بینالمللی است که مرجع بزرگی است لذا باید به این نشریه مراجعه کنیم و ببینیم که خانمها در تمام دنیا به دنبال چه چیزهایی هستند؟ کسی مانند بیژن پاکزاد یک شاخص در دنیا بود که برای افراد عادی لباس طراحی نمیکرد و صرفا برای افرادی نظیر پادشان و روسای جمهور طرح میزد اما در روستاها هم بر روی جوراب افراد نام وی مطرح بود قطعا او بسیار از این اتفاق خوشحال میشد. من اعتقاد دارم که یک طراح از لو رفتن کار خود نباید ناراحت باشد. اما تامین مالی طراح بسیار مهم است یعنی باید بتوانیم از فرهنگ، بهره اقتصادی ببریم در غیر اینصورت کار ارزش ندارد.
فهیم نیا: اگر بتوانیم مخاطبان خود را جذب کنیم عرصه اقتصادی نیز میشود. این تیزبینی یک سردبیر است که یک نیاز را تشخیص بدهد و علمی به آن بپردازد. باید به مطالبی بپردازیم که جامعه ما نمیداند ولی به آن نیاز دارد. مواردی نظیر رنگ بر اساس نیازها، بافت جامعه و روانشناسی و ... شکل میگیرد. لذا حلقههای گمشده باید در این عرصه به یکدیگر برسند. برخی از سیاستگذاریها اینگونه است که ابتدا یک چاله میکنند و سپس برای آن پیشنهاد میدهند الان در جامعه مد ما روال اینگونه است. یعنی بعد از مد سال 70 که لباس ها به شدت گشاد بود یکباره لباس های اندامی مد شد. این فضا به خاطر همان اشباع شدن جامعه از فرهنگی بود که وارد میشد و اصطلاحا یک چاله را میکند. رسالت یک نشریه این است که در جهت ارتقای سطح علمی جامعه کار کند نه ارتقاء پول یک صنعت. اینکه هنری و علمی مهم است اما فاصله علم و پول بسیار زیاد شده است. باید این شناختهها را منطقی شکل دهیم نه سلیقهای. متاسفانه در حال حاضر راه اندازی یک نشریه تنها هزینه بردار است و خاطب تنها جذب جایی است که الگوی بی دردسر به وی ارائه کند یعنی هنوز جایگاه این بخش مشخص نیست. متاسفانه معاونت مطبوعاتی از نشریات این عرصه حمایت آنچنانی نمیکند. حتی من برای معرفی شدن به نهاد کتابخانه ها با مشکلات عدیده رو به رو شدم.
حسینی نصر: دوره کشفیات در زمین تمام شده است اما من در عرصه مد حس یک کاشف را داشتم که مدام آزمون و خطا می کنیم. در بحران کاغذ و تورم و مشکلات بسیار زیادی که در عرصه اقتصادی و مالی، سیاسی و بایدها و نبایدها وجود دارد طبیعتا کسانی که در این عرصه فعالیت میکنند باید انرژی مضاعف بگذارند. رسانه مد این ظرفیت را دارد که بتواند فروش کند و ابزار کمکی برای برندها باشد اما اینکه کی این پتانسیل به عمل برسد همانطور که گفته شد زمان م طلبد و باید تاب بیاوریم. محتوا و فرم باید در کنار یکدیگر باشند. یعنی یک گرافیک بالا با محتوای پایین موفق نمیشود و بالعکس. خبرنگاران حرفه ای این عرصه به تعداد انگشتان یک دست هم نمیرسند اما در کشورهای دیگر چنین نیست. ووگ در 12 نسخه و زبان های مختلف دنیا منتشر میشود یعنی بر اساس نیازسنجی در مناطق مختلف متفاوت است. نشریات مد بسیار گران هستند زیرا صفحات بالا و مرغوب میطلبند و جدیدترین امکانات نشر را به خاطر چشم نواز بودن نیاز دارند. لذا اگر این حوزه نوپا است باید کسی دست این بخش را بگیرد ما انتظار حمایت دولتی را نداریم اما برای شروع قطعا نهاد کتابخانهها یا ارشاد باید حمایت معنوی داشته باشند. باید آموزش و نشست وجود داشته باشد و فعالان با یکدیگر تعامل مثبت داشته باشند. خط قرمزها و مشکلات این عرصه فرسایشی است. وقتی عدهای به عنوان پیشروهای این عرصه حرکت میکنند مسلما این مساله دغدغه آنهاست و افق روشنی را میبینند و به امید آن حرکت میکنند لذا حمایت معنوی نیاز دارند.
فهیم نیا: بسیاری از مواقع محدودیتها برای ما توانمندی آورده است. مثلا با ورود اسلام نقاشی چهره ممنوع شد اما بنا بر نیاز داستان تذهیب و غیره پدید آمد که نتیجه این محدودیت بود.
حسینی: محدودیت خلاقیت میآورد اما این همه تابوسازی در جایی که نیاز نبوده چرا؟ مثلا چرا شو زنده این همه مشکل داشته است؟
فهیم نیا: رسول اکرم در صدر اسلام مسجدی را ویران می کنید زیرا این مسجد به جای اتحاد نفاق می آورد. گاهی زمان و فضا برای یک اقدام مهیا نیست. فرهنگ ما بسیار از سیاست ما پیروی می کند به همین خاطر مد ما دستخوش تحولات زیاد می شود. لباس یک رسانه صرف نیست بلکه پرچم تاریخ است.
رضوی: امیدوارم این بحث ها ادامه پیدا کند و در بخش تولید محتوا بیشتر کار کنیم. ما در موسسه بهپوشی و نشریه اشراق بر تولید محتوا تاکید داریم تا بتواند برای مخاطب عام جذاب باشد. اما خود همین مخاطب عام نیز متفاوت است و تعریف دارد. برنامه ریزی برای این است که محتوا تمام قسمت های بازار را پوشش بدهد و نشریات به فروش برسد. اثرگذاری روی فرهنگ مهم است یعنی اگر بخش رسانهای فعال نباشد این بخش خالی میماند. صحبت رهبر معظم انقلاب نیز این بود که اگر از امروز حرکت کنید ده سال بعد اثرش مشخص میشود اتفاق امروز نیز اینگونه است. این در حالی است که دوباره با شروع تابستان بحثهای بد حجابی داغ میشود در حالیکه این حیطه با وجود رسانهها کار خاصی انجام نداده است. صد در صد طرحهای خوبی تولید شده اما با نبود رسانه چه کسی میخواهد آنها را ببیند. علی رغم همه محدودیتها خلاقیتهایی وجود دارد که بتوان از موانع عبور کرد و محتوا ارائه شود. مجله ووگ تنها به خاطر نامش معتبر نشده بلکه محتوا این میزان مخاطب را جذب کرده است. رسیدن به آنجا نیازمند زمانی است که از آن گفته شده است.
هنرآنلاین: به نظر شما آیا یکی از دلایل عدم فروش نشریات مد و سختیهای ذکر شده این نیست که برخی از فعالان این عرصه مد نویسی را با مطالب زرد و بی ارزش همراه کردند و این باعث بیاعتمادی و خراب شدن ذهنیتها شده است؟
رضوی: شاید این یکی از دلایل باشد اما دلایل دیگری نیز وجود دارد. مد نویس های ما بسیار کم هستند. شاید اگر نشریه لوتوس ده سال پیش بسته نمیشد تا امروز یک تیم خوب مد نویسی داشتیم.
زمانی: بزرگترین رسالت را همین خبرگزاریها و نشریات دارند. باید درباره چراهای این عرصه صحبت کنیم؟ بررسی این چراها یک حرکت را شروع میکند؟ باید بتوانیم جهت گیریهای بسته برخی از افراد جامعه را با بررسیهای درست و منطقی راهنمایی کنیم. ما باید عرصه هنری و اجتماعی این بخش را بدون جهت گیریهای سیاسی بررسی کنیم. باید روشنگری را آغاز کنیم قطعا فعالان نیز پیشقراول میشوند. مردم به شما اعتماد میکنند و این حوزه موفق میشود.
در انتهای این جلسه، همه حاضران خواستار ادامه اینگونه جلسات و پیگیری اعضاء حاضر برای ایجاد انجمن روزنامه نگاری در عرصه مد و لباس و شروع بحث آموزش تخصصی خبرنگاران این بخش شدند.
انتهای پیام/