به گزارش خبرنگار موسیقی هنرآنلاین، زنده یاد پرویز مشکاتیان در ۲۴ اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۴ در نیشابور متولد شد و مقدمات موسیقی را از ۶ سالگی نزد پدرش حسن مشکاتیان فرا گرفت. مشکاتیان نوازندگی سنتور را در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی به صورت بسیار جدی ادامه داد و توانست در نوازندگی این ساز به مهارت‌های ویژه و چشم‌گیری دست پیدا کند. او همچنین توانست کارهای فراوانی را در زمینه آهنگسازی و نوازندگی سنتور به ویژه در زمینه ساخت قطعات ارکسترال تصنیف و تکنوازی انجام دهد.
این هنرمند یکی از معدود هنرمندانی بود که ادبیات ایران را به خوبی می شناخت. وی در مصاحبه ای درباره شکافی بین موسیقی ایرانی و شعر معاصر است،اینگونه سخن گفته است:"زمانی که می خواهید، آهنگی روی شعر بگذارید، دو حالت دارد؛ یکی اینکه شاعر شعر را گفته است و اکنون در قید حیات نیست. دیگر اینکه شاعر زنده است و با شما هم نفس و دم خور است. درد دل شما را شنیده و با یکدیگر تفاهم معاصر دارید. زمانی شعری در ذهن شما نیست که معرف آهنگ درونتان باشد، بنابراین آهنگ را به شاعر میدهید که روی آن شعر بسازد که باز هم با شما متفاهم است. چون این مؤلفه شرط اول خوب شدن اثر یا به خوب نزدیکتر شدن است. هر کدام از این ارکانها بلنگد، کار از درخشانی فاصله می گیرد.
حافظ هم غزل هایی دارد که اکنون پس از اینکه ۸۰۰ سال از آن گذشته، چهره تابان آن را می بینیم. بنابراین حافظ هم درزمان ما جاری است و غزلهایی دارد که می تواند بیان کننده آهنگساز معاصر باشد. زمانی که حافظ را برای آهنگ ساختن انتخاب می کنیم، زبان خاص خودش را می طلبد. اما زمانی که شعر شاملو، نیما و اخوان را برمی گزینیم، به زبان دیگری احتیاج است.
اما آنهایی که گفته اند:موسیقی ایرانی گویای شعر نو نیست، از ندانستگی است؛ چرا که موسیقی هنراول است و از شعر نو انتزاعی تر است. در شعر باید هر کلام را درمحتوایی بریزیم که شاعرانگی داشته باشد. اما در موسیقی آزاد هستیم و هیچ قالبی وجود ندارد. ریتم، مد و ... در اختیارتان است.
به فرض مثال آلبوم "آستان جانان" به طور کامل ابیات سنتی سعدی، حافظ و باباطاهر است. آهنگساز،خواننده و شکل ارائه دو آلبوم "قاصدک " و " آستان جان" یکی است (سنتو، آواز و تمبک)، ولی شما هرگز نمی توانید بگویید که "آستان جانان" و "قاصدک" یک بیان دارد. بنابراین محتوا چیزی است که شما باید زبان و بیان حال را در آن جاری کنید؛ حال ممکن است شکل آن فرق کند. آنچه شیوه بیان را تشکیل می دهد، صداقتی است که شما در بیان تغزل ۸۰۰ سال قبل و شعر معاصر امروز داشته باشید و البته حتماً شناخت".
اما این هنرمند بزرگ درباره شرایط اجتماعی - سیاسی که بیشتر در اشعار معاصر بیشتر نمایان است،گفته است: شروع و ختم زبان موسیقی است.شما در شعر، کلام صریح و روشن دارید. می توانید با مخاطبان با زبان همزبانی که دارید و دردهای اجتماعی که داشتید، راحت صحبت کنید."پریا" بعد از کودتای ۱۳۳۲ که بوسیله شاملوی بزرگ بوجود آمد،با زبان توده بود و مردم آن را لازم داشتند. وی هم حس کرد، با گوشت و پوستش گفت.موسیقی کلام صریح نیست. یعنی شناخت آن یک ذره ابزار می خواهد.
شما اگر با"استراوینسکی" ارتباط برقرار نمی کنید، گناه از او نیست، گناه ازعدم شناخت ماست. شما باید به طور دقیق یک چیزهایی را بشناسید. همانگونه که هنگامی که می ایستید و یک تابلو "مونه" و "سالوادر دالی" را می بینید. اگر شناخت کافی نداشته باشید، پیام آن را نمی گیرید. اورتور آلبوم "بیداد" کلام ندارد، اما تا آنجا که گفته اند: زمزمه تاریخ ایران است.
در سال ۵۳ به دانشکده هنرهای زیبای تهران راه یافت و در رشته ی موسیقی به تحصیل پرداخت. وی ردیف های عالی موسیقی ایران و ردیف میرزا عبدالله را نزد استادان فقید نور علی برومند و دکتر داریوش صفوت آموخت هم زمان با این آموزشها نزد استادانی چون شادروان عبدالله خان دوامی، شادروان سعید هرمزی و شادروان یوسف فروتن کسب فیص نمود.
در آن زمان مشکاتیان در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی ایران به عنوان سرپرست گروه و استاد سنتور فعالیت داشت. و همچنین به همراه جمعی از دوستانش موسسه فرهنگی - هنری چاووش را بنیان نهاد و سرپرستی گروه موسیقی عارف را نیز بر عهده گرفت.
پرویز مشکاتیان در نخستین آزمون باربد با داریوش طلایی به طور مشترک موفق به کسب جایزه ممتاز شدند. اهالی خطه موسیقی مشکاتیان را دارای قدرتی خارق العاده در تصویر سازی و تبحر فراوان در انواع ریتم می دانند.
مشکاتیان با خوانندگانی چون محمدرضا شجریان، علی جهاندار، ایرج بسطامی،علیرضا افتخاری، حمیدرضا نوربخش و شهرام ناظری همکاری کرد و در فستیوال جهانی موسیقی تحت عنوان «روح زمین» در کشور انگلستان مقام نخست را از آن خود کرد.این نوازنده سنتور از سال ۷۶ اجراهای صحنه‌ای و انتشار آلبوم را متوقف کرد و تا تابستان سال ۸۴ کنسرتی در کشور اجرایی نداشت.
سرانجام پرویز مشکاتیان در ۲۹ شهریور ماه ۸۸ بر اثر نارسایی قلبی در تهران از دنیا رفت و در نیشابور آرام گرفت.
پایان پیام/46