سرویس فرهنگ هنرآنلاین؛ اتنوموزیکولوژی به عنوان گرایشی از موزیکولوژی، پژوهشگرانی فعال-هرچند معدود-را در ایران داشته است که به گردآوری و بررسی موسیقی نواحی مختلف ایران پرداخته و اقدام به چاپ و کتب و مقالاتی در این زمینه کرده اند ولی با اینکه موسیقی یکی از شاخص‌‌ها،و به تعبیری شاخصترین جنبه از هر فرهنگی است،و با توجه به اینکه بخش عمده انسان شناسی در رابطه با بررسی فرهنگ است،با این حال اتنوموزیکولوژی به عنوان گرایشی از انسان شناسی از سوی مردم شناسان در کشور ما مورد بی توجهی واقع شده است.
موسیقی نواحی، نوای بی کلام هزاران سال سکنی گزینی انسان در کنار طبیعت است و آنجا که کلام قاصر می شود پیشنیه یک قوم در پژواک نغمه مضراب روح به هنگام سایش بر سیم ساز یا دمیدن جان در نای سرنا شنیده می شود.
مقام های موسیقی ایرانی برخاسته از بطن فرهنگ این سرزمین است که از دوران باستان تاکنون باقی مانده و تنها به صورت بومی به نسل های آینده منتقل شده است.
آنچه لازم است در پرداختن به موسیقی نواحی مورد اعتنا قرار گیرد، کشف و ضبط ابعاد گوناگون آن است و حفظ و ارج نهادن به آن تنها بخشی از وظیفه جامعه هنری را تشکیل می دهد و اهمیت بهره گیری از ظرفیت های پیدا و پنهان این منبع غنی و پویایی در این عرصه کمتر از آن نیست.
موسیقی مقامی و نواحی ایران اگر چه غنای والایی دارد اما بیشتر به صورت واحد نوازی و تک نوازی یا در نهایت به صورت افشاری خوانی و مرکب نوازی به کار گرفته شده و از ظرفیت های سمفونیک ارکسترال آن استفاده چندانی نشده است. موسیقی محلی و بومی مناطق ایران به دلیل بکر بودن به عنوان گنجینه فرهنگی مردم منطقه شناخته می‌شود و قابلیت ارائه در ابعاد جهانی را به طور کامل دارا است. همانگونه که پیش از این نیز اساتید موسیقی مقامی ایران در عرصه هایی چون فستیوال معتبر و پرآوازه آوینیون درخشیده اند.
اکنون موسیقی دانان به این نتیجه رسیده‌اند که ظرفیت‌های موسیقی محلی گنجی بزرگ برای موسیقی علمی است و بهره‌گیری از این ظرفیت ها نیز در حال گسترش است و این در حالی است که موسیقی مقامی و نواحی ایران می تواند سرشار از خلاقیت باشد اما همزمان نیز می توان اصالت موسیقایی نواحی را حفظ کرد.
این نکته نیز حائز اهمیت است که علاوه بر این ها موسیقی نواحی و مقامی ایران توان تدوین و تنظیم ارکسترال و ارکستر سمفونی را دارد و باید از این بعد مهم موسیقی نواحی ایران نیز بهره گرفت. در موسیقی نواحی ایران همچنین ایده های فراوانی برای بروز به صورت سمفونی با در آمیختن با شکل های سنتی وجود دارد. در حقیقت گوشه ها و مقام های موسیقایی نواحی ایران به مانند معدن طلا در کوه است که باید آن را استخراج و استفاده کرد.