منوچهر اکبرلو هنرمندی که سالهایی از عمر خود را در جبهه و دفاع مقدس گذرانده است در ارتباط با تئاتر مقاومت و ویژگی‌های آن به خبرنگار تئاتر هنرآنلاین گفت: تئاتر مقاومت ریشه در فرهنگ مقاومت این سرزمین در مقابل تهاجم‌های مختلف در طول تاریخ چند هزار ساله خود دارد و تاثیری که ادبیات، هنر و فرهنگ ما از این تهاجم‌ها و دفاع‌ها گرفته است.
وی در ادامه افزود: بنابراین تئاتر مقاومت به گونه‌ای ارائه فرهنگ مقاومت در تقابل حق و باطل تلقی می‌شود. اگر چه مجموعه نمایش‌هایی که با انگیزه سخن از دفاع مقدس 8 ساله ساخته شده است خود دارای ویژگی های مخصوصی است.
اکبرلو در پاسخ به این پرسش که آثار تولید شده در حوزه تئاتر مقاومت دارای چه ویژگی‌هایی است گفت: بخشی از این نمایش‌ها بعد نظامی جنگ پرداخته که شامل بسیاری از تولیدات همزمان با جنگ بوده است که با هدف تقویت روحیه سلحشوری در زمان جنگ تولید شده و طبیعی است که این نوع تولیدات پس از جنگ کارکرد خود را از دست داده‌اند.
وی بیان کرد: نوع دوم آثاری هستند که نگاه نوستالوژیک به روابط رزمندگان در دوران جنگ داشته اند، صاحبان این نگاه معتقدند می‌توان آن روابط انسانی و ایثارگرانه را باز تولید کرد و در روابط امروز به عنوان الگوهای رفتاری آرمانی ترویج داد. به نظر می رسد این نوع نگاه نیز کارکرد لازم را در زمان کنونی نداشته باشد چرا که نوع روابط اجتماعی و شرایط تعیین کننده تاثیر گذار بر این افراد به شدت تغییر یافته است و آن الگوهای رفتاری پاسخگوی زمان کنونی نیست.
اکبرلو با اشاره به نوع سوم آثار که همواره ماندگارند تصریح کرد: این آثار که می‌توانند همواره حتی سالها پس از جنگ وجود داشته باشند پرداختن به ماهیت روابط انسانی است و این موضوع که پدیده جنگ بر اثر چه دلایل فردی یا جمعی ایجاد می‌شود به عبارت دیگر پرداختن به ماهیت تعارض‌های فردی و جمعی انسانها یا این مسئله که چگونه یک دیدگاه فکری که در آغاز آرمان‌گرایانه است می تواند تخریبی و ویرانگر باشد.
وی عنوان کرد: نکته مهم درباره تئاتر مقاومت این است که به نظر من تولیدات نمایشگران در ایران هیچ‌گاه نمی‌تواند ضد جنگ تلقی شود چرا که هنر ضد جنگ در فرهنگ‌هایی شکل می‌گیرد که آن کشور یا مهاجم باشد یا شکست خورده و در دفاع مقدس ایران نه مهاجم بود و نه شکست خورده بنابراین نمایش‌های مقاومت که به ابعاد تلخ جنگ اشاره دارد تئاتر ضد جنگ محسوب نمی‌شود. توجه به این نکته مسئله مهمی است که حمایت گران این بخش از نمایش‌ها باید حتما در نظر بگیرند بدون در نظر گرفتن این نکته گاه شاهد هستیم که آثار جدی و تاثیرگذاری از تولید محروم می‌شوند.
اکبرلو در پاسخ به این پرسش که برای جذب مخاطب آثار تولیدی این حوزه چه مواردی باید مد نظر باشد گفت: باید بیان فضای دوران 8 ساله دفاع مقدس متناسب با زمان کنونی، نیاز و سلیقه دیداری مخاطب ارائه شود. ارائه آثار به گونه‌ای که در دهه 60 و 70 ارائه می‌شد با مخاطب امروزی ارتباط برقرار نخواهد کرد. ضمن اینکه بیان جنبه‌های سلحشورانه و ایثارگرانه معمولا در بسیاری از اینگونه آثار ناخواسته این مفهوم را به مخاطب انتقال می‌دهد که هدف مقدس شمردن خود پدیده جنگ است. طبیعی است مخاطب که آثار و نتایج مخرب جنگ را در طول آن 8 سال شاهد بوده است نسبت به این نوع نگاه به جنگ موضع دفاعی خواهد گرفت و از این آثار استقبال نخواهد کرد نکته دیگر آن که ارائه این آثار در بیشتر موارد با سوگواری همراه است و مخاطب با آگاهی به این امر تمایلی به تماشای این گونه آثار نخواهد داشت.
اکبرلو تصریح کرد: بخشی از این آثار که هنوز جنس همان تولیدات دهه‌های پیش هستند یا به اصطلاح نمایش‌های مناسبتی یا سفارشی از آنها یاد می‌شود قادر به ارتباط با مخاطب امروز نیستند. بخش بعد آثار نمایش‌هایی است که هنرمندان می‌کوشند امروزی باشد و بیش از آنکه به مضمون توجه داشته باشند درگیر جلوه های تصویری، نمایشی و جذاب برای مخاطب امروز هستند. بخش آخر که مهمترین و جدی ترین بخش این آثار است نمایش‌هایی زیر مجموعه تئاتر اجتماعی است.
این محقق و پژوهشگر تئاتر که خود نیز در دوران 8 ساله جنگ تحمیلی حضور داشته است عنوان کرد: برای افرادی که مستقیم در جنگ بودند به دلیل تاثیرگذاری زیادی در جهان بینی این اشخاص، تولیدات هنری آنها نیز متاثر از جنگ است که این دیدگاه تا سالیان سال بر نگاه آنها سایه انداخته حتی اگر آثاری تولید کنند که ظاهرا ربطی به مقوله جنگ نداشته باشد در مورد خود من نیز این اتفاق افتاده است. نمایشنامه‌ای با نام "سیب خورها" نوشتم که ماه گذشته در تالار هنر اجرا شد و در آن به پاسخ به این پرسش پرداختم "چه عاملی باعث جنگ انسانها با یکدیگر می‌شود؟"
اکبرلو در پایان گفت: پیشنهاد من در مورد تئاتر مقاومت حذف جشنواره است و در نظر گرفتن تئاتر مقاومت به عنوان زیر شاخه تئاتر اجتماعی است به عبارت دیگر جدایی این بخش از تئاتر به جدا شدن هنرمندان و مخاطب عمومی خواهد انجامید.
انتهای پیام/54/53