گروه تئاتر هنرآنلاین: نمایش «پیش از کشتن» حاصل تعامل کارگردان اثر آرش دادگر و نویسنده آن شهرام احمدزاده است که به صورت کارگاهی با آزمون و خطا پس از دو سال برای جان گرفتن روی صحنه تئاتر آماده شد و شاهد اجرای آن در مجموعه تئاتر شهرزاد بودیم؛ نمایشی کهن اما مدرن درباره چگونگی زندگی و مرگ.
شهرام احمدزاده درباره ایده اولیه نگارش نمایشنامه «پیش از کشتن» گفت: پیشنهاد و ایده اولیه انتخاب این متن از جانب آقای دادگر بود. ما این نمایش را به صورت کارگاهی کار کردیم و در گفت‌وگوهایی که با هم داشتیم به مسائل مهمی رسیدیم از جمله حکومت شهرهای آتن، کشتن، نسبت خانوادگی و خونی و همینطور که پیش رفتیم، به مباحث جدیدتر برخوردیم و آنها را اضافه کردیم که از آن جمله داستان الکترا بود.
او افزود: این نمایش بر اساس تریلوژی «اورستیا» اثر آیسخولوس است. همانطور که می‌دانید، اورستیا درباره مبارزه جهان پدری با جهان مادری و مسائل این‌چنینی است. نگاه ما در این نمایش برآمده از جامعه امروز و درباره انسان در حال تکاپو و مبارزه برای ادامه زندگی است. انسانی که با مشکلات و چالش‌های زندگی دست و پنجه نرم می‌کند. بسیاری از اشارات و نقطه‌نظرهای درون نمایشنامه نمونه‌های بیرونی دارند که در زندگی روزمره با آنها سروکار داریم. روایتی که من و آقای دادگر به پیشبرد آن فکر کردیم، نوع نگاه به تمام وجوه زندگی و چگونگی پرداختن به موضوع مرگ در متون کلاسیک یونان بوده است. از طرفی نوع نگاه ما و جامعه امروزمان به مرگ، نسبت دولت- شهرها با شهروندان یا نسبت خدایان با شهروندان برایمان دارای اهمیت بوده است.
احمدزاده درباره نگارش نمایشنامه به صورت کارگاهی و گروهی اظهار کرد: واقعیت این است که نباید حضور آقای دادگر را در کنارم انکار کنم. به هر حال ما سال‌هاست با همدیگر کار می‌کنیم. امروز بعد از این همه سال در جایگاهی ایستاده‌ایم که یکدیگر را به طور کامل می‌فهمیم. البته چالش‌های فراوانی هم با همدیگر داریم. در این همکاری نه تنها انسجام متن به هم نمی‌ریزد، بلکه حضور آقای دادگر بسیار کارآمد است. او یکی از بهترین مشاوران من است. مسلماً اگر آقای دادگر نبود اجرا به این سمت و سو نمی‌رفت. کاش این شکل از تعامل بیشتر میان هنرمندان مرسوم شود.
نویسنده «پیش از کشتن» افزود: در نگارش نمایشنامه به صورت انفرادی، گاه نتیجه خوبی حاصل می‌شود و گاه برعکس اما من و آقای دادگر تقریبا پانزده سال است به این شکل با هم همکاری می‌کنیم و حاصل آن تولید سه اثر بوده است. من نتیجه این شکل نگارش نمایشنامه را مثبت یافته و از آن بسیار راضی‌ام. این همکاری اتفاقاً باعث شده است نوشته من ارتقا پیدا کند و به من کمک کرد ایده‌های بیشتری بیابم. نگارش کارگاهی نمایشنامه همراه با آقای دادگر برای من عالی بوده است.
این نمایشنامه‌نویس درباره نحوه تعامل با کارگردان در نگارش متن اظهار کرد: ما معمولاً بعد از صحبت و طرح پیشنهاد جلساتی را با هم برگزار و طی آن به مدت طولانی گفت‌وگو می‌کنیم. در این تعامل ما در مورد نگرش خودمان به کلیت داستان و شخصیت‌ها حرف می‌زنیم. برخی شخصیت‌ها را حذف یا اضافه و در راستای متن و شخصیت‌ها اتودهایی را طراحی می‌کنیم و می‌نویسیم. از بزرگ‌ترین حسن‌های آقای دادگر این است که هیچ‌وقت اتودی را که من می‌نویسم دور نمی‌اندازد و در تمرین‌ها و نگارش در صورت نیاز آنها را به خاطر می‌آورد و پیشنهاد اضافه کردنشان در متن را می‌دهد. البته این شکل تعامل همراه با آرامش نیست. من و آقای دادگر خیلی وقت‌ها با یکدیگر می‌جنگیم و این جنگ بسیار لذت‌بخش است چرا که در نهایت به نتیجه مطلوبی در آفرینش متن ختم می‌شود.
او در پاسخ به این سوال که آیا تلفیق داستانی کهن با مسائل جامعه مدرن او را دچار سرگردانی و حتی نگرانی نکرد گفت: خیر، چون ما از روز اول شروع به ایده‌پردازی می‌کنیم و در آن میان، یک سری هدف‌گذاری‌ها انجام می‌دهیم و در این مدرن‌سازی در راستای اهداف و ایده‌های تعیین‌شده حرکت می‌کنیم. با صراحت بگویم اگر ما احساس کنیم چیزی را به دست نمی‌آوریم سراغش نمی‌رویم. ما برای رسیدن به برنامه و هدف تعیین‌شده‌مان بسیار تمرین و تلاش می‌کنیم، اتودهای زیادی را طراحی می‌کنیم، ساعت‌ها در مورد اتودها و دیالوگ‌ها گفت‌وگو و از زوایای مختلف آن را بررسی می‌کنیم. بنابراین در این نوع مدرن‌سازی هیچ مشکلی نداریم.
احمدزاده درباره تاثیر بیماری کرونا و مسائل مربوط بر کیفیت تولید و اجرای این نمایش یادآور شد: شرایط کرونا وضعیت بغرنج دوران مدرنیسم است. شاید این پدیده به ظاهر همه را از هم دور کرد و حصاری دور آنها کشید، ولی باعث شد بسیاری از طریق فضای مجازی بتوانند با هم ارتباط بگیرند و گفت‌وگوی بیشتری داشته باشند. نمایش «پیش از کشتن» هم در همین فضای کرونا و در این ارتباط تنگاتنگ شکل گرفت. از اجرای نمایش ما واقعاً خوشحال شدیم. روزهایی بود که گروه ما به شدت از اجرا ناامید بود، پیگیری‌ها و تلا‌ش‌های آقای دادگر باعث شد به آرزوی‌مان یعنی اجرای نمایش برسیم. ما هزینه‌های بسیاری در این راه صرف کردیم، شاید هم این خودش تقدیر ما و این نمایش بود.
او در پایان درباره رضایت خود از اجرای «پیش از کشتن» روی صحنه گفت: عرض کردم این کار در گفت‌وگو و تعامل با کارگردان شکل گرفت و حاصل این تعامل متنی است که در صحنه جان گرفته و از نظر من درجه یک است و من بسیار راضی هستم. ناگفته نماند که آقای دادگر از من دل خونی دارد، چون برای نوشتن این متن دو سال با هم کلنجار رفتیم. به هر حال نه ایشان به خیلی چیزها راضی می‌شد نه من اما بالاخره بعد از دو سال نتیجه مثبتش را دیدیم.