گروه تجسمی هنرآنلاین: تصاویری که این روزها از مکه و خانه خدا به چهار گوشه جهان می‌رود، خیلی‌ها را یاد دورانی می‌اندازد که سفر حج رفتن به اندازه امروز ساده و در دسترس نبود. همین دور بودن باعث می‌شد زائران کعبه هفته‌ها و ماه‌ها در راه باشند و برخی هم در مسیر جان به جان‌آفرین تسلیم کنند.

در این دو سال که کرونا نظم زندگی و جهان را به هم ریخته، انبوه مسلمانان در حسرت زیارت دوباره مسجدالحرام از ورود به خاک عربستان بازمانده‌اند و کعبه در آن میانه تنهاتر از همیشه به نظر می‌رسد. آنچه پیش رو دارید، تصاویر ناب از گذشته‌هایی است که آمار زائران مکه و کعبه شاید به اندازه این دو سال اخیر یا حتی کمتر بود.

سال گذشته و امسال به دلیل شیوع کرونا دولت عربستان سعودی مرزها را بست و فقط به زائران داخل خاک خود اجازه داد در موسم حج وارد حریم شهر مکه شوند و دور خانه خدا طواف کنند. هر چند با فراگیر شدن واکسیناسیون کرونا انتظار می‌رود تا سال آینده حاجیان دیگر کشورهای مسلمان هم بتوانند به آرزوی خود برای زیارت کعبه و سنگ زدن به شیطان برسند.

Hajj in 1953

Makkah in 1948

Makkah in March 1933

Makkah airport in August 1968

Makkah in November 1948

Hajj in November 1948