سرویس تجسمی هنرآنلاین: کتاب "جعل و از آن خودسازی" با گردآوری و ترجمه زهرا قیاسی، چندی پیش توسط نشر آوام سرا منتشر شد. قیاسی در گفت‌وگو با هنرآنلاین درباره گردآوری این کتاب گفت: کتاب اخیر من شامل مجموعه مقالاتی است که چند سال پیش به صورت متناوب در سایت تندیس منتشر می‌کردم. در آن زمان مراجع مشخصی پیرامون موضوع از آن خودسازی وجود نداشت و در میان هنرمندان همیشه صحبت‌های متفاوتی درباره این مسئله شنیده می‌شد. با توجه به اینکه خودم چند مجموعه اثر با شیوه از آن خودسازی کار کرده بودم این مسئله برایم موضوع مهمی بود. به همین دلیل به ترجمه مقالات مختلفی که در این زمینه جستجو کرده بودم پرداختم و حال پس از چند سال این مجموعه توسط نشر آوام سرا به صورت یکپارچه منتشر شده است.

قیاسی ادامه داد: این کتاب از منظر فلسفی و حقوقی به موضوع از آن خودسازی می‌پردازد و مرور مختصر و مفیدی بر روی این موضوع دارد. با این‌حال به نظرم همچنان باید کتاب‌های بیشتری در این زمینه منتشر شوند زیرا در ایران در زمینه بسیاری از مسائل نظری با کمبود مواجه هستیم. بحث‌های زیادی درباره مباحث نظری در جامعه هنری ما صورت می‌گیرد، اما چون مطالب ترجمه شده کم هستند اغلب این مباحث به نتیجه نمی‌رسد، زیرا هنوز ماهیت واقعی مسائل برایمان روشن نیست.

 این هنرمند نقاش ادامه داد: موضوع کپی کردن آثار هنری از زمان‌های قدیم وجود داشته و همیشه شاگردان در کارگاه‌های اساتید بزرگ با کپی کردن از آثار آن‌ها نکات بسیاری را می‌آموختند. این شیوه همچنان وجود دارد و هنرجویان ابتدا کار خود را با کپی کردن آثار اساتید آغاز می‌کنند. حتی یک هنرمند حرفه‌ای نیز ممکن است با کپی از گوشه‌ای از کار گذشتگان، جرقه جدیدی در کارش ایجاد شود.

book-mockup-0699-e1596535511698

قیاسی ادامه داد: هنرمندان پا بر روی پله‌های قبلی می‌گذارند و همه با هم بنای هنر را می‌سازند. بنابراین هیچ هنرمندی نمی‌تواند کاملاً یک اثر نو خلق کند و همیشه تاثیراتی از آثار پیشینیان در کار خود دارد. از این نظر بسیاری از آثار هنری اصلاً داعیه اصالت ندارند و از نظر حقوقی نیز اگر هنرمند ادعا نکند که آن اثر کاملاً متعلق به اوست مشکلی پیش نمی‌آید. ضمن اینکه بعضی از هنرمندان شیوه کارشان بر اساس کپی کردن است و آثارشان را با بیان این که آن‌ها برگرفته از اثر دیگری هستند ارائه می‌کنند.

 قیاسی افزود: وقتی درباره از آن خودسازی صحبت می‌شود مسائل مختلف به میان می‌آید. آیا در بهره گرفتن از اثر دیگران، صرفاً به ظاهر یک اثر اشاره شده است، یا هنرمند بیانیه مجددی درباره آن می‌دهد، و یا اینکه تغییری در آن ایجاد می‌کند. همه این مسائل در مشخص شدن تفاوت کپی و از آن خودسازی تاثیر دارد. در مقالات منتشر شده در این کتاب سوالات بسیاری مانند اینها مطرح شده و با مثال آوردن از آثار هنرمندان مختلف، به آن‌ها پاسخ داده می‌شود.

این مترجم ادامه داد: در هنر مدرن مسئله اصالت، فردیت و تک بودن اهمیت زیادی داشت. اما در دوره معاصر این مسائل را با تردید مواجه کرده و می‌گویند در تاریخ هنر چنین مفهومی وجود نداشته است و الان هم می‌توان آن را زیر سوال برد. در نهایت کسی که از آن خودسازی می‌کند باید توجه داشته باشد که این شیوه با فلسفه کار او هماهنگی دارد یا خیر. از آن خودسازی ابزار یا مدیومی نیست که هر کسی در کار خود از آن استفاده کند. تا وقتی هنرمند اطلاعات و شناخت درستی از آن نداشته باشد، استفاده از این شیوه یک کار ظاهری است که هیچ فکری پشت آن نیست. از آن خودسازی یک روش هنری نیست بلکه یک طرز تفکر است.