سرویس موسیقی هنرآنلاین: به‌تازگی کتاب "جویبار جوشنده" منتشر شده است. این کتاب شرح و تحلیل آثار و احوال مرتضی نی‌داود (1369-1279) موسیقی‌دان برجسته و خالق آثاری ماندگار مانند "مرغ سحر" و "آتشی در سینه دارم" به همراه نت‌نگاری برخی از آثار اوست.

محمدامین میراحمدی نوازنده و مدرس تار و سه‌تار و مؤلف کتاب "جویبار جوشنده" دراین‌باره به خبرنگار هنرآنلاین گفت: من در این کتاب به شرح احوال و آثار مرتضی خان نی‌داود پرداخته‌ام. کتاب چند بخش اصلی دارد. بخش اول بیوگرافی و شرح حال است. از تاریخ تولد تا تاریخ وفات، یک بیوگرافی تحقیقی و تحلیلی نوشته شده است. همه در مورد تاریخ فوت آقای نی‌داود دوم مرداد را اعلام می‌کنند که این تاریخ اشتباه است و تاریخ درست آن نهم مرداد است.

وی افزود: بخش دوم کتاب، بخش دیسکوگرافی کتاب است که بخش پرزحمتی بود. ما تمام صفحات را از جاهایی مختلف پیدا کرده و برای اولین بار آن‌ها را دیسکوگرافی تحلیلی کردیم. یعنی ما فقط اطلاعات لیبل صفحات را نیاوردیم، بلکه صفحات را بازشنوایی کردیم و گفتیم در چه دستگاه و کوکی خوانده شده‌اند. حتی تاریخ ضبط‌ها و آهنگسازان آن صفحات را همه آورده‌ایم.

این پژوهشگر موسیقی بیان کرد: بخش سوم کتاب، تحلیل دیسکوگرافی است. یعنی با کنار هم گذاشتن یک سری نقاط گفته‌ایم که ایشان صفحات را در چه فرمی ضبط کرده‌اند و از چه شعرایی آواز استفاده کرده‌اند. از کنار هم گذاشتن این نقاط به یک سری مسائل تحلیلی رسیده‌ایم. بخش چهارم کتاب که درواقع بخش اصلی کتاب است، بخش نت‌نگاری آثار شاخص ایشان به همراه تحلیل است. پس از این که تصنیف‌های مشهور و شنیده نشده ایشان نت‌نگاری شد، ما باید یک تحلیلی از تصنیف ارائه می‌دادیم که نگاه ایشان به تصنیف چگونه بوده است. بعد از آن وارد ساز و آوازهای ایشان شدیم. ما سعی کردیم با شیوه‌های مختلف جزئیات را نت‌نگاری کنیم.

میراحمدی اظهار داشت: من برای "جویبار جوشنده" یک فیلم مستند یک ساعت و نیمه هم ساخته‌ام که استاد داریوش طلایی در آن صحبت‌های ارزشمندتری کرده‌اند. علاوه بر آن یک فیلم منتشر نشده از مرتضی خان نی‌داود هم هست که تاکنون کسی آن را ندیده است و من به‌سختی آن فیلم را پیدا کردم.

وی در پایان با اشاره به اینکه نوشتن کتاب "جویبار جوشنده" هفت سال از زندگی‌اش را گرفته است، گفت: من اهل گلایه نیستم چون حساب کارم را کرده بودم. من برای نگارش این کتاب از خوابم می‌زدم و اگر توان داشته باشم این کار را برای درویش خان هم انجام می‌دهم چون ایشان شخصیت مهمی بوده و استاد نی‌داود بوده است. ناگفته‌های بسیار زیادی مخصوصاً در حیطه نت‌نگاری و معرفی‌ آثار دارد. ما برای این فرهنگ هر کاری انجام بدهیم کم است و باز جا دارد.

میراحمدی در پاسخ به این سؤال که چطور شد به فکر انتشار این کتاب افتاد، توضیح داد: من همیشه کار تحقیقاتی می‌کردم. زمانی که دوره دانشجویی‌ام رو به پایان بود به ذهنم آمد موسیقی ایران نوازنده‌های زیاد دارد که فقط ساز می‌زنند و به همین خاطر گفتم فقط بُعد عملی کافی نیست و حتماً کار من باید با تحقیق و پژوهش همراه باشد. یعنی احتیاج به این است که این‌ها مکتوب شوند تا بعدها مسیر هموار شود.

این آهنگساز و مدرس دانشگاه ادامه داد: من مقالات زیادی نوشتم و کتاب "جان‌مایه" را هم آماده دارم که احتمالاً تا هفته آینده منتشر خواهد شد. این کتاب در ارتباط با استاد علی‌اکبر خان شهنازی نوازنده تار است. از آنجا که آثار ایشان زیاد نت شده بود، به تحلیل و بیوگرافی بسنده کردم. سعی کردم بر اساس شیوه ایشان، یک دستگاه نوا طراحی و آهنگسازی کنم. من خودم روی آن کتاب هم ساز زدم و الآن آماده انتشار است.

میراحمدی تصریح کرد: من متوجه شدم بین مجموعه آموزشی ما و مجموعه‌ای که من تدارک دیده‌ام یک شکاف وجود دارد. یعنی بسیاری از دوستان که می‌خواهند وارد تارنوازی شوند، در مبانی و اصول اولیه هیچ مکتوباتی ندارند. به همین خاطر آن‎ها هم باید به یک طراز برسند و یک مسیر آموزشی ساده و خوب داشته باشند که بتوانند وارد این نوع از موسیقی شوند که پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد. از همین جهت کتاب مبنای تار و سه‌تارنوازی را آماده کردم که جلد اول این کتاب تا دو سه ماه دیگر منتشر می‌شود.