سرویس سینمایی هنرآنلاین: جواد نوروزبیگی تهیه‌کننده سینما، در بحث اکران آنلاین پیش‌قدم شده و دو فیلم "مهمانخانه ماه نو" محصول ایران و ژاپن و "کشتارگاه" ساخته عباس امینی را هم‌زمان در دو پلتفرم نماوا و فیلیمو اکران کرده است. او به‌زودی فیلم "سراسر شب" فرزاد مؤتمن را نیز به این شیوه اکران خواهد کرد.
با نوروزبیگی که در حال حاضر مشغول تولید یک فیلم سینمایی جدید است درباره وضعیت تولید در دوران کرونا صحبت کردیم.
آقای نوروزبیگی، با توجه به تعطیلی سینماها و مشکلاتی که در پی وقوع شیوع ویروس کرونا ایجاد شد، این روزها شنیده می‌شود که کار جدیدی را قصد دارید آغاز کنید؟
بله ما نیز مانند سایرین پس از اعلام از سوی کارگروه بررسی آسیب‌های کرونا در سینما و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی فعالیت‌هایمان را از سر گرفتیم، فیلم سینمایی "بی‌همه‌چیز" را به کارگردانی محسن قرایی در پیش‌تولید دارم که در حال ساخت دکورهای آن هستیم و یک کار دیگر هم درخواست پروانه ساخت داده‌ام و منتظرم تا شورا تشکیل شده و پروانه صادر شود.
با توجه به این پروتکل‌های بهداشتی، آیا شرایط تولید سخت‌تر شده و هزینه‌ها بالاتر رفته است؟
خیر، متأسفانه علاوه بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی که سختی‌ها کار را دوچندان کرده است، به دلیل تورم زیادی که ایجاد شده هزینه‌ها نیز بسیار بالا رفته و این یک هشدار جدی است. تفاوت هزینه‌های جاری و حتی دستمزدها در بخش تولید نسبت به سال گذشته بسیار بالاتر رفته است و این کار را سخت کرده.
یعنی صرفاً دستمزدها بالا رفته است؟
نه، به‌طورکلی، هزینه‌های جاری در تولید بالا رفته است.
آقای نوروزبیگی، این افزایش هزینه دستمزد صرفاً مخصوص به بازیگران است یا برای کلیه عوامل و از سوی چه کسی و بر چه مبنایی بالا برده شده است؟
فرقی نمی‌کند این افزایش دستمزد کل بازیگران و عوامل است که بالا رفته و به نظرم بخشی از آن به ضعف شرایط صنفی برمی‌گردد که خیلی توجهی به آن نمی‌شود و تصمیم‌گیری دستمزدها اغلب فردی است. در بخش‌های تولیدی نیز هزینه‌ها بالا می‌رود و چاره‌ای هم نیست، ضمن این که بازیگر و افراد متخصص مورد نظر به‌اندازه مکفی در سینما نداریم و همین نیز بر روی دستمزدها تأثیر می‌گذارد. از سوی دیگر تجهیزات سینمایی هزینه‌هایشان به شکل سرسام‌آوری بالا رفته و قبل از سال با توجه به این که قیمت‌ها گران بود اما امسال دو برابر بیشتر شده است و این افزایش قیمت طبیعتاً به دلیل تغییرات قیمت دلار است.
اشاره کردید به این که نیروی متخصص و کاربلد به‌اندازه کافی در سینما نداریم. این در حالی است که در خانه سینما و انجمن‌های صنفی آمار اعضا، آمار بالایی است. چرا ما این همه عضو صنفی داریم اما افراد کاربلد و متخصص به‌اندازه کافی نداریم و غربالگری روی این موضوع صورت نمی‌گیرد؟
به نظرم یک بار مسئولین خانه سینما و آدم‌های مرتبط با این موضوع باید پاسخ دهند و این غربالگری را انجام دهند. من نیز فکر می‌کنم بیش از هر چیز به کمیت توجه می‌شود تا کیفیت و این غربالگری به دلیل بیکاری یا هر چیز دیگر باید برای آن فکری شود. آمار افراد بسیار بالاست، اما افراد کاربلد بسیار محدود هستند. مثلاً برای خیلی از سرگروه‌ها باید منتظر بمانیم تا ببینیم چه زمانی فرصت دارند تا بتوانیم از آن‌ها استفاده کنیم، در حالی که بسیاری از همکارانشان هستند که می‌توانند بیایند و مشغول به کار شوند، اما من تهیه‌کننده فکر می‌کنم فقط با فلان فیلمبردار یا صدابردار می‌توانم کار کنم و این وضعیت به وجود می‌آید که یکسری متخصص فعال هستند و دیگران نه. به‌هرحال این غربالگری باید شکل بگیرد و یکسری از افراد بازنشسته شوند و نیروهای کاربلد و متخصص جوان وارد این عرصه شوند. من خیلی در این زمینه صاحب‌نظر نیستم نه اینکه بی‌تفاوت باشم اما در بخش صنفی دخالت ندارم و بیشتر در بخش اجرایی فعالیت می‌کنم.
اما بسیاری از تهیه‌کنندگان روی ورود افراد اثرگذار بودند و این آتش دامن خیلی‌ها را گرفت، حتی در همین صنف تهیه‌کنندگان نیز بسیاری وارد شدند که کاربلد نبودند و به بدنه سینما آسیب زدند؟
بله همین‌طور است، ای‌کاش در بخش بازیگر فضا باز می‌شد و در همه رده‌های سنی ما بازیگر خوب و مناسب داشتیم. عمده در این بخش مشکل داریم. از جایی که هزینه‌ها بالا می‌رود یکسری فیلم‌ها که کاربردشان سرزمینی است می‌آیند به‌جای آن که فلان سرگروه را بیاورند، دستیارش را می‌آورند که هم او مطرح شود و هم من دستمزد کمتری پرداخت کنم. معادلاتی است که در سینما وجود دارد و قطعاً آسیب‌هایی نیز به همراه دارد، اما نسلی از سینما که نسل مطرحی بود و امروز پا به سن گذاشته‌اند عملاً کنار گذاشته شده‌اند و نسل جدیدی وارد شده‌اند که با رقم‌های کمتر مشغول کار هستند. ما وقتی رقم‌ها بالا می‌رود باید از یک جایی جبران کنیم. این اجبار سبب می‌شود تا به‌طور مثال دستیار تدوین را بیاوریم و کارگردان را کنارش بگذاریم تا هم او تدوینگر شود و هم من در مقام تهیه‌کننده دستمزد کمتری پرداخت کنم. در این حالت تنها شرایط صنفی است که رعایت نشده است.
آقای نوروزبیگی، به‌عنوان یک تهیه‌کننده تا چه اندازه پیش‌نویس نظام‌نامه تهیه‌کنندگان را که از سوی سازمان سینمایی منتشر شد، تأیید می‌کنید؟
من این نظام‌نامه را خواندم، افراد موافق و مخالف بسیاری داشت که آن‌ها نیز این نظام‌نامه را مطالعه کردند. به نظرم اساس کار درست است که باید مؤسسات فعال باشند، اما از سوی دیگر نمی‌توان افراد حقیقی را که موسسه ندارند، اما در سینما نقش مهمی داشتند فراموش کرد. باید به این موضوع بیشتر پرداخته شود، اگر با این نظام‌نامه جلو برویم تعدادی موسسه به‌شدت فعال می‌شوند، اما بسیاری از نکات انحصاری می‌شوند و تهیه‌کنندگان نیز باید با آن‌ها کار کنند که حتماً در هزینه‌ها و کیفیت اثرگذار می‌شود. به نظرم کمی طرفین و بیشتر تهیه‌کنندگان حقیقی را مورد انتقاد قرار می‌دهد و موقعیت آن‌ها را مورد آسیب قرار می‌دهد. باید بیشتر به آن فکر شود یا محدودیت‌هایی برای مؤسسات اعمال شود. فکر می‌کنم با وجود اعتراضات بالا، حتماً اشکالاتی در این لایحه وجود دارد که باید اصلاح شوند.
با توجه به این که دو فیلم "مهمانخانه ماه نو" و "کشتارگاه" را در اکران آنلاین دارید. بازخوردها در این روزها چگونه بوده و تا چه اندازه از شرایط اکران آنلاین راضی هستید؟ فکر می‌کنید این شیوه تا چه اندازه می‌تواند در آینده سینمای ایران نقش داشته باشد؟
تقریباً می‌توان گفت در اکران آنلاین شرایط مناسب نیست، اما در یک وضعیت بسیار بد و نگران‌کننده که به دلیل شیوع ویروس کرونا تقریباً همه دنیا را تحت تأثیر قرار داده است، این حداقلی هم باعث رضایت ماست که فیلمی که ساخته شده دیده می‌شود، اما درباره مناسبات مادی، آنچه فکر می‌کردیم نشد. نه فیلم ما بلکه تمامی فیلم‌هایی که به این شکل اکران شدند وضعیت مشابه دارند. شرایط به این شکل است که مجبوریم به این امر تن دهیم، به این دلیل که فعلاً سینما نداریم و سالن‌ها بسته هستند. از سوی دیگر این شیوه هنوز چندان برای مخاطب جا نیفتاده است و تا بخواهد مخاطب با این شیوه آشنا شود نیازمند زمان است. اما آنچه برایش متصور هستیم آینده درخشانی است؛ به‌هرحال این مسیر باید طی شود و اگر اینجا سختی داریم و ضرر می‌دهیم حتماً در آینده به سینما کمک خواهد کرد. کرونا چه بخواهیم چه نخواهیم در زندگی ما نشسته است و ما نسبت به این وضعیت تولید و پخش داریم. به نظرم تولید تغییری نکرده و نسبت به سال گذشته کمتر نباشد بیشتر هم نیست. بنابراین به تولید آسیب نرسیده و تقاضا بسیار بالاست و این را از سازمان سینمایی می‌توان استعلام گرفت. اما این حوزه پخش است که با بسته شدن سالن‌های سینمایی آسیب دیده و باید بسیار کارشناسی شود. کرونا در زندگی ما اثر گذاشته است و همراهمان است و فرهنگ‌سازی آن نیز بلافاصله انجام شده است. یعنی از شروع آن، لحظه‌به‌لحظه از تمام جاهایی که قدرت اطلاع‌رسانی در آن‌ها وجود داشت استفاده کردند و مردم تقریباً بهداشت فردی را در نظر گرفته‌اند. باید سازمان سینمایی نیز تشکل‌هایی را طبق پروتکل‌ها تشکیل دهد و آسیب‌شناسی کند که سینمای آینده چه خواهد شد. این بیماری فعلاً همراهمان هست و باید برای چنین حالتی چاره‌ای بیندیشیم. ما با انبوهی از تولیدات مواجه هستیم که هر روز به آن اضافه می‌شود، اما این که اتفاق اکران چه خواهد شد مشخص نیست و باید سریع‌تر از این حرف‌ها دست‌به‌کار شوند و برای سینما تصمیم‌گیری کنند. ما یک فصل پردرآمد و مهم را از دست دادیم و نیمه دوم سال نیز همیشه آسیب‌پذیر بوده است، حال باید دید با توجه به این شرایط چه می‌شود کرد باید کارشناسی شود تا شرایط دیگری را برای اکران در نظر بگیریم.
بر همین اساس نیز تصمیم گرفتید هر دو فیلمتان را به این شیوه و تقریباً به شکل هم‌زمان اکران کنید؟
تصمیمی که من گرفتم طی مشورت با سرمایه‌گذاران هر دو فیلم بود. قرار بود بعد از عید فطر اکران داشته باشیم که این اتفاق نیفتاد و با تمدید تعطیلی سینماها هم نمی‌دانیم چه اتفاقی پیش رویمان است و با در نظر گرفتن باز شدن سالن‌ها نمی‌دانیم آیا شرایط مانند گذشته خواهد شد یا نه؛ در چنین شرایطی سرمایه‌ها هرچقدر هم که باشد باید برگردد و دوباره به سینما تزریق شود. نباید فرصت‌ها را از دست داد. ما هم طی مشورت‌هایی که داشتیم به این نتیجه رسیدیم که بهتر است فیلم‌ها را اکران کنیم.