سرویس مد و لباس هنرآنلاین: سالیان سال است به‌رسم نوروز، بازاری با عنوان بازار شب عید شکل می‌گیرد و انواع و اقسام کالاهای اساسی از مواد غذایی گرفته تا پوشاک و البسه حسابی به رونق می‌افتند.
کافی است این روزها علی‌رغم تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها و بسیاری از مراکز فرهنگی و هنری چرخی در خیابان‌های سطح شهر بزنید و با سیل جمعیتی مواجه شوید که نه‌تنها شیوع ویروس کشنده کرونا آن‌ها را خانه‌نشین نکرده بلکه با اشتیاقی وصف‌ناپذیر به سراغ نو کردن همه چیز هستند و در این راستا، نوسازی آنچه بر تن دارند را در اولویت امر قرار داده‌اند.
همین چند روز پیش بود که پرونده نهمین جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر بسته شد اما جالب است جمعیت بازدیدکننده از این رویداد به تار مویی از سر بازار شلوغ و پرهیاهویی پوشاک در شب عید نمی‌رسد.
مردمی که هر قدر هم چتر باز گرانی شب عید روی سر بازار پوشاک را از نزدیک لمس کنند، باز هم بی‌اعتنا از همه چیز تنها به دنبال به‌جا آوردن رسم هر ساله هستند و هیچ عاملی مانع آن‌ها از خرید نمی‌شود. بماند که بازار پوشاک در روز و شب‌های منتهی به عید نوروز هر قدر هم داغ، گرانی و قیمت‌های حبابی کاذب بدجور یقه سرپرستان خانوار را گرفته است.
اما غرض از طرح این مسئله تنها انتقاد به شلوغی خیابان‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا یا گرانی زائدالوصف پوشاک از مانتو و کیف و کفش گرفته تا لباس کودک و نوجوان نیست. می‌خواهیم در این مجال موضوعی را عنوان کنیم که بدون شک پاسخ به آن بیش از هر زمان دیگری فرهنگ را به حاشیه می‌راند و تنها صرف رفع حاجت و نیاز خانواده‌ها، جریانی را رقم می‌زند که شاید هرگز به نفع جامعه ایرانی نباشد.
9 دوره جشنواره بین المللی مد و لباس فجر برگزار شده است. ویژگی‌های بازتابی این رویداد را یکی پس از دیگری بازنگری می‌کنیم و به دنبال ردپای بازار مخاطب، این رویداد را به چالشی عمیق رهنمون می‌سازیم.
بررسی و تحلیل انتظارات و خواسته‌های مردم از جشنواره‌ای در حد و اندازه مد و لباس فجر اگر طی ادوار مختلف برآورد شده بود، جمعیت بیشتری را برای همراهی با این رویداد ترغیب می‌کرد. شرایط و کیفیت جشنواره و نمایشگاه از نگاه مخاطبین شامل بازدیدکنندگان و شرکت‌کنندگان در دوران مختلف آن‌گونه که باید به‌درستی رصد نشده و به همین دلیل گوشه‌ای از جمعیت امروز در بازار، انگیزه‌ای برای سر زدن به محل جشنواره را نداشته‌اند.
ارزیابی و تحلیل کلی افکار عمومی در زمینه پوشش و لباس مناسب که می‌توانسته از بازار شروع شود و به جشنواره مد و لباس فجر هم سوق داده شود، به‌درستی و با نگاهی آمیخته از فرهنگ، هنر و اقتصاد انجام نشده است.
ارائه سیاست‌های کلان و راهکارهای اجرایی خرد از سوی همراهانی همچون اتحادیه کشوری پوشاک در حد و اندازه حرف باقی مانده و نمود و ظهور عینی پیدا نکرده است.
به هر تقدیر در این بخش از ماجرا، نظرسنجی و مشاهدات و مطالعات میدانی، متأثر از رویکردی جامعه‌شناختی به موضوع مصرف و انتخاب حاکی از عدم موفقیت جشنواره بین المللی مد و لباس فجر در جلب نظر مخاطب عام بوده است. هرچند موضوع مد و لباس به طیف وسیعی از مردم مرتبط می‌شود؛ خیلی بیشتر از مردمی که به اشکال گوناگون به سینما و تئاتر و موسیقی ارتباط پیدا می‌کنند.
با این همه نباید از نقش بی‌بدیل رسانه و تبلیغات در معرفی خاستگاه و جایگاه جشنواره‌های مد و لباس در کشور به‌سادگی گذشت که با بی‌توجهی شهرداری‌ها، نقش آحاد جامعه در این دست رویدادهای فرهنگی متأسفانه به حاشیه رانده شده است.
اما از منظری دیگر باید به موضوع گرانی پوشاک رنگ و بویی دیگر داد و همه چیز را بر سر بی‌سامانی بازار آن نگذاشت.
بسیاری از کارشناسان معتقد هستند گرانی پوشاک دلایل متعددی دارد و نمی‌توان توقع داشت در بازاری که به‌یک‌باره قیمت ارز و دلار تغییر می‌کند، قیمت سایر اجناسی که به انحای گوناگون به این مسئله وابسته هستند، تغییر نکند.
آن‌ها بر این باور هستند که گرانی البسه در بازار شب عید حباب نیست، بلکه ناشی از هزینه‌هایی می‌شود که افزایش نرخ ارز در امر واردات مواد اولیه و تولید پارچه به تولیدکنندگان تحمیل کرده است.
به هر تقدیر تلاش شد در این گزارش به سه مسئله اساسی توجه شود؛ حال آن که پاسخ این مسائل از دریچه نگاه مخاطبان این مطلب بسته به جایگاه و نقش آن‌ها در عرصه مد و لباس متفاوت خواهد بود.
اول آن که چه می‌شود هرچند ویروس کشنده کرونا به‌سرعت در کشور شیوع پیدا کرده است، باز هم خیابان‌ها مملو از جمعیت برای خرید شب عید اعم از پوشاک و تنقلات است.
دو آن که چه نسبتی میان استقبال نه‌چندان چشمگیر مردم از جشنواره‌ای در حد و اندازه جشنواره بین المللی مد و لباس فجر و بازار شلوغ خرید شب عید وجود دارد، هرچند گرانی بیداد می‌کند و قیمت انواع البسه و ملحقات لباس به‌شدت بالا است، اما بازدید از آثار به نمایش درآمده در یک جشنواره کمترین هزینه‌ای برای افراد ندارد.
و مسئله آخر اینکه وقتی جشنواره‌ها نقشی در روند حرکت بازار مورد نظر مردم برای تأمین یکی از ضروری‌ترین کالاهای اساسی یعنی پوشاک ندارند، آیا در رویدادهای فرهنگی لازم است وجوه اجتماعی و اقتصادی را هم رصد کرد یا خیر؟