سرویس موسیقی هنرآنلاین: مراسم اختتامیه سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر پنجشنبه‌شب با حضور تعدادی از مسئولان کشوری و فرهنگی و هنری و اهالی هنر در تالار وحدت برگزار شد.
این مراسم که سید عباس سجادی اجرای آن را بر عهده داشت، با اجرای ارکستر سمفونیک تهران شروع شد. "سرود پیروزی" با آهنگسازی همایون رحیمیان، قطعه "176" با آهنگسازی بهزاد عبدی و قطعه‌ای کلاسیک با آهنگسازی آنتونین دورژاک قطعات اجرایی در این بخش بود.
سپس تیزر مخصوص جشنواره پخش شد و سپس سجادی مجری برنامه روی صحنه حاضر شد و به حضار خیر مقدم گفت. در بخش بعدی کلیپ مخصوص شهید سپهبد قاسم سلیمانی پخش شد و بعد از آن ویدیویی با محتوای گزارش شاهین فرهت دبیر جشنواره، هیئت انتخاب آثار و حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر پرده نقش بست.
در بخش دیگر آیین اختتامیه توضیحاتی درباره اقدامات جشنواره در مورد سیل سیستان و بلوچستان از سوی مجری برنامه ارائه داده شد. بعد از آن گروه گلداز به سرپرستی گل ﻣﺤمد بلوﭼﯽ از سیستان و بلوچستان روی صحنه رفت و قطعاتی را اجرا کرد. گل ﻣﺤمد بلوﭼﯽ سرپرست و خواننده، خداداد شَکِلز ﺋﯽنسب نوازنده قیچک، رضوان بادروزه نوازنده دهلک و نصیر اﺣﻤد مُلازِﺋﯽ نوازنده تنبورک اعضای این گروه هستند.
معرفی سه برنده جایزه ترانه
در ادامه بعد از قرائت متن بیانیه پایانی هیئت داوران نخستین جایزه ترانه، جوایز این بخش با حضور اسماعیل امینی، محمدعلی بهمنی، مجید افشاری، مسلم نادعلی زاده، محمود اکرامی‌فر و ناصر فیض اعطاء شد.
متن بیانیه پایانی هیئت داوران نخستین جایزه ترانه فجر به این شرح است:
"1- ترانه‌سرایی در روزگار ما اهمیتی ویژه یافته و این جایگاه، مرهون توجه بیش از پیش مردم خصوصاً نسل‌های جوان به موسیقی و ترانه است. در نیم‌قرن اخیر، ترانه‌سرایانی بزرگ در کشور ما زیسته و اثر آفریده‌اند که سروده‌های ایشان، در اذهان مردم نشسته و بر زبان‌هایشان جاری شده است. شناخت، تحلیل و ترویج آثار برگزیده این گروه، می‌تواند چراغ راه و الگویی برای نسل‌های جدید ترانه‌سرایان باشد.
2- ترانه‌های عامیانه در تلفیق با موسیقی و مضمون، هویت می‌یابند و هنرمندانی که قادر باشند به‌خوبی میان آهنگ (ملودی) و کلام (ترانه/ شعر) پیوند ایجاد کنند، آثاری فاخر و شایسته پدید می‌آورند که هم می‌توانند سرگرم‌کننده و هم می‌توانند آموزنده باشند. سرگرمی و آموزش، از اهداف و غایات یک ترانۀ فاخر می‌توانند بود.
3- بیشترین حجم ترانه‌سرایی در روزگار ما، مربوط به ترانه‌های عاشقانه است که در دهه‌های اخیر، متأثر از بعضی پدیده‌های اجتماعی، چهرهای تیره و سمت‌وسویی تار یافته‌اند. در این‌گونه از ترانه‌سرایی، باید به سمت امیدآفرینی و ارائه تصویرهای روشن و زیبا از روابط عاشقانه میان فردی و خانوادگی حرکت کرد و چنین مضامینی را توسعه داد.
4- بعضی مضامین در ترانه‌سرایی تا حدودی مغفول مانده‌اند. بیش از آنچه امروز رایج است، باید به سرودن و آفریدن ترانه‌های نوین کودکانه، اجتماعی، شغلی، وطنی، مذهبی و غیره پرداخت. این موضوعات نیز مخاطبانی ارزشمند دارند که نباید نادیده گرفته شوند.
5- زبان ترانه در عین مردمی بودن و سادگی، باید سالم باشد. استفاده از زبان شکسته در ترانه‌ها تابع قواعد و ضوابطی است که در جای خود، تبیین شده است. حفظ سلامت زبان، با رعایت قواعد نحوی و استفاده از واژگان درست و متنوع و نیز پرهیز از به کار بردن غیراصولی واژگان دخیل یا عبارات و کنایات مبتذل، سست و رکیک، محقق خواهد شد.
6- هیئت داوران نخستین دوره جایزه ترانه فجر، ضمن تجلیل از استادان گران‌قدر و پیشکسوتان عرصه ترانه‌سرایی، از میان انبوه آثاری که در زمان مقرر از شورای شعر، ترانه و کلام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اخذ مجوز کرده‌اند، سه اثر را با اتفاق آرا شایستۀ تقدیر دانست. امید است که فعالان عرصه موسیقی و ترانه‌سرایی با صرف وقت و ارتقای سطح فنی و کیفیت آثار، بر تعداد ترانه‌های فاخر و سالم بیفزایند و جامعه‌ی جوان و هنردوست ایران، شاهد و مستمع ترانه‌هایی متنوّع-تر و ارزشمندتر در گونه‌های مختلف باشد."
برگزیدگان جایزه ترانه (بدون رتبه‌بندی)
"رو تخت تو هنوزم جنگه" (با موضوع جانبازان)، امید صباغ نو
"تو دور میشی" (حسین غیاثی)
"تقویم کهنه" (بنیامین دیلم کتولی)
در ادامه، گروه نواساز (کوارتت تار) روی صحنه آمد. این گروه متشکل از علی‌اصغر عربشاهی سرپرست و نوازنده تار، ﺳﻬیل کاکاوند بم تار، مسعود آزین تار و آناهیتا رمضاﻧﯽ تار برنامه اجرا کرد.
تجلیل از چهار استاد موسیقی
بخش بعدی به تجلیل از چهار استاد موسیقی، هوشنگ ظریف نوازنده و آهنگساز، نادر مشایخی آهنگساز، افلیا پرتو مدرس و نوازنده پیانو و عاشیق حسن اسکندری پیشکسوت موسیقی نواحی آذربایجان اختصاص داشت.
در طول برگزاری جشنواره موسیقی فجر، چهار ویدئو مستند از این چهار هنرمند در اجراهای مختلف نمایش داده است. در آیین اختتامیه مختصری از این چهار ویدئو برای حاضران در تالار وحدت به نمایش درآمد و در ادامه با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید محمد مجتبی حسینی معاون امور هنری وزارت ارشاد، محمد اله‌یاری مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد و شاهین فرهت دبیر جشنواره از ظریف، مشایخی، پرتو و اسکندری تجلیل شد.
مجری از پروین صالح همسر استاد ظریف درخواست کرد که به صحنه بیاید، اما به دلیل این که او نتوانسته بود در مراسم حاضر شود، از خدیر رفعتی خواست به نیابت از خانم صالح تندیس ظریف را دریافت کند. هنرمند بعدی افلیا پرتو بود که به همراه همسرش روی صحنه رفت و تجلیل شد. در ادامه عاشیق اسکندری با لباس آذری به صحنه رفت تا تجلیل شود. آخرین هنرمندی که مورد تقدیر قرار گرفت، مشایخی بود که در بخش بزرگداشت هنرمندان به همراه حمید قبادی مشاور اجرایی معاونت امور هنری ارشاد روی صحنه رفت.
زندگی ما با موسیقی عجین شده است
وزیر ارشاد اسلامی در سخنانی کوتاه گفت: موسیقی در همه جوامع انسانی دارای جایگاه خاصی است و به‌عنوان سند هویت ملت‌ها، نقش‌های بسیاری ازجمله لذت متعالی انسان و نقشی در زبان ارتباطی کلامی ملت‌ها دارد. اما نقش موسیقی برای ما ایرانیان علاوه بر نقش‌هایی که برای ملت‌ها دارد، نقش‌های دیگری نیز دارد. از یکسو ایران عزیز به رنگین‌کمان اقوام شناخته می‌شود. بخش قابل توجهی از این خط و رنگین‌کمان آوایی ایران با زبان موسیقی همراه است، یعنی هم زبان ارتباط و هم زبان تنوع ملت ایران است و ما با این نگاه موسیقی را در تاریخ چند هزار ساله خودمان می‌شناسیم.
صالحی ادامه داد: موسیقی در تاریخ ملت ما، حافظه ادبیات بزرگ ایران بوده است. بخش قابل توجهی که در ذهن و روان ما از ادبیات فاخر ایران باقی می‌ماند، در فضای موسیقی شکل گرفته است. ما با زبان موسیقی امروز بخشی از زندگی روزمره‌مان را می‌گذرانیم. آمارهای جاری نشان می‌دهد موسیقی در زندگی‌ها نقش قابل توجهی پیدا کرده است. طبق آخرین آمار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1398، نود و دو درصد مردم ایران موسیقی گوش می‌دهند. همچنین میانگین مصرف روزانه مردم ایران در سن 15 تا 22 سال، نود و دو درصد است. مردم ایران روزانه یک ساعت و دوازده دقیقه و در سن 15 تا 29 سال دو ساعت به موسیقی گوش می‌دهند. درواقع زندگی ما به‌گونه‌ای با موسیقی عجین شده است و این‌گونه نیست که مصرف موسیقی شامل حال طبقه خاصی باشد. موسیقی دارد در تار و پود وجود ما راه پیدا می‌کند و هر روز بیشتر از گذشته بر اهمیت آن افزوده می‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: دیگر مصرف موسیقی حاشیه نیست و همین موارد موجب می‌شود به رویدادهایی که به موسیقی تعلق دارد بیش از گذشته توجه بیشتر نشان دهیم. جشنواره فجر فرصتی است که هر سال بهتر از سال قبل به آن بپردازیم. من از دست‌اندرکاران جشنواره سپاسگزارم، زیرا جشنواره امسال با نوآوری‌هایی همراه بوده است. اما ما با راهی که رفته‌ایم و راهی که باید برویم، فاصله بسیاری داریم. به همت شما اساتید و جوانان این مرز و بوم، این راه را طی خواهیم کرد.
بعد از پایان سخنرانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نوبت به بخش جایزه موسیقی و رسانه رسید.
مسعود کوثری هیئت داوران جایزه موسیقی و رسانه به نمایندگی از دیگر داوران شامل علی‌اکبر قاضی‌زاده، فریدون صدیقی، امیرعباس ستایشگر و علیرضا میرعلی‌نقی روی سن حاضر شد و متن زیر را قرائت کرد:
"سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر، رویداد تازه‌ای را با عنوان "موسیقی و رسانه" با خود به همراه داشت. اهمیت این رویداد در آن است که تلاش می‌کند موسیقی را به‌عنوان یک فرم هنری در پهنه‌ای به وسعت رسانه‌های عمومی ملاحظه کند. در این دیدگاه رسانه‌ها در مقام پلی بین نخبگان و عامه‌ی مردم، وظیفه‌ی انتقال هرچه بهتر اطلاعات و ایجاد آگاهی در افکار عمومی مصرف‌کنندگان آثار هنری را بر دوش دارند.
جشنواره‌ی موسیقی فجر به‌عنوان رویدادی ملی، بر خود لازم می‌داند تا با نگاه به محتوای تولیدشده در رسانه‌های عمومی و تخصصی در حوزه‌ی موسیقی، علاوه بر ارج نهادن به تلاش‌های روزنامه‌نگاران و فعالان این حوزه، مشوقی باشد در راستای ارتقای سطح کیفی گفتمان فرهنگی به‌ویژه موسیقی در فضای عمومی.
اعضای هیئت داوران جایزه "موسیقی و رسانه" آثار رسیده به دبیرخانه را پس از چند روز بررسی مرحله‌ای، در یک جلسه فشرده مورد ارزیابی نهایی قرار داده و تعدادی را به‌عنوان آثار برتر معرفی کردند اما در این میان ذکر چند نکته ضروری است:
1- اعضای هیئت داوران امیدوار هستند که جایزه "موسیقی و رسانه" به‌عنوان یک بخش ثابت در جشنواره موسیقی فجر گنجانده و همیشگی شود تا در سال‌های آینده شاهد رشد کمی و کیفی آثار در این رویداد باشیم.
2- بررسی و انتخاب آثار برگزیده برای داوران کار سخت و چالش‌برانگیزی نبود. این اتفاق هم خوب و هم بد است. خوب از این جهت که آثار برتر با کمترین چالشی انتخاب شدند و بد از این جهت که تعداد آثار با کیفیت راضی‌کننده نبود و انتظارات داوران را درباره موسیقی‌نویسی چندان برآورده نکرد.
3- تعدادی از شرکت‌کنندگان برای ارسال آثارشان به جشنواره قالب اشتباهی را انتخاب کرده بودند. مثلاً شاهد آثاری بودیم که به‌عنوان یادداشت به دبیرخانه ارسال شده بودند اما در واقع مقاله محسوب می‌شدند یا گزارش‌هایی که بیشتر شبیه یادداشت بودند.
4- در بخش چندرسانه‌ای یا "مالتی‌مدیا" آثاری به دبیرخانه رسیده بودند که به نظر می‌رسید تولیدکنندگان آن‌ها هنوز به تعریف روشنی از مفهوم "چندرسانه‌ای" نرسیده بودند. آثاری که با این عنوان به دست ما رسید، اغلب خطی و بدون لایه‌های مختلف بودند. تعداد زیادی از آثار صرفاً از یک فرم رسانه‌ای بهره گرفته بودند که برای ما قابل قبول نبود. پیشنهاد هیئت داوران این است که در فراخوان سال آینده عبارت "آثار صوتی و تصویری" جایگزین عبارت "چندرسانه‌ای" شود.
5- در پایان ذکر این نکته مهم است که آثار رسیده از شهرستان‌ها نیز برای هیئت داوران قابل توجه بود، ضمن اینکه این آثار کیفیت قابل ملاحظه‌ای نیز داشتند و انتظار می‌رود در دوره‌های آتی با قدرت بیشتری ظاهر شوند."
اسامی برگزیدگان جایزه موسیقی و رسانه
بخش گفتگو
برگزیده: ندا سیجانی برای گفتگوهای "سرپنجه‌های عشق بر پیکرهای بی‌جان" و "به نام نامی پدر" منتشرشده در روزنامه ایران
تقدیر: مینا آتشی برای گفتگوی "موسیقی راک فقط تیپ عجیب و غریب و گیتار الکتریک نیست" منتشرشده در خبرگزاری هنرآنلاین
بخش گزارش
برگزیده: علیرضا سعیدی برای گزارش "شجریان، قربانی، ایران‌مال و چند داستان دیگر" منتشرشده در خبرگزاری مهر
تقدیر: کبریاسادات حسین‌زاده برای گزارش "تابوشکنی دو زن بلوچ" منتشرشده در خبرگزاری ایسنا
دیپلم افتخار: نسرین سوار شاهمرس برای گزارش "ساز آلمانی که در تبریک کوک می‌شود" منتشرشده در خبرگزاری ایسنا (آذربایجان شرقی)
بخش نقد
برگزیده: یاسر یگانه برای مطلب "نگاهی به آلبوم مشترک شجریان و قربانی؛ دور از انتظار، یکسان و گاهی ملال‌آور" منتشرشده در خبرگزاری تسنیم
تقدیر: همایون خشندیش برای مطلب "موسیقی تلفیقی گفتمانی نو" منتشرشده در سایت جامعه‌شناسان جوان
بخش یادداشت
برگزیده: علی رستگار برای یادداشت "قصه‌های مجید، کارنامه پربار مجید انتظامی" منتشرشده در روزنامه جام جم
تقدیر: علی نامجو برای یادداشت "چند می‌گیری توییت کنی؟" منتشرشده در روزنامه سازندگی
بخش مقاله
برگزیده: محمدجواد صحافی از زنجان برای مقاله "مرد سربلند رسانه‌ها" منتشرشده در ماهنامه "هنر موسیقی"
مالتی‌مدیا
تقدیر: سعید و مسعود برزی از رسانه هفدانگ
بعد از اهدای جوایز این بخش، کوارتت زهی خلیج فارس به سرپرستی امین غفاری روی صحنه آمدند. غفاری نوازنده ویولن اول، فرشاد شیرانی ویولن دوم، مهدی منادی ویولا و کوروش کشاورز ویولنسل در بخش هنرنمایی کردند و با این اجرا مراسم اختتامیه سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر به پایان رسید.
سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر از چهارشنبه 23 بهمن آغاز شد. تالار وحدت، تالار رودکی، بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران، تالار سوره حوزه هنری، مجموعه فرهنگی هنری برج آزادی و سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی میزبان اجراهای جشنواره بودند.
در کنار تهران استان‌های بوشهر، آذربایجان شرقی، خوزستان، گلستان، فارس، خراسان شمالی، زنجان، سیستان و بلوچستان و منطقه آزاد اروند میزبان این دوره از جشنواره در شهرهای مختلف کشور بودند.