سرویس سینمایی هنرآنلاین: مستند نیمه بلند "خانه سنگی" به کارگردانی محمدعلی یزدانپرست امسال در بخش رقابتی سیزدهمین جشنواره سینما حقیقت حضور داشت. این مستند که به موضوع اعتیاد می‌پردازد تاکنون چند بار از شبکه مستند روی آنتن رفته است.
یزدانپرست در گفت‌وگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره "خانه سنگی" گفت: در سال 1396 پیشنهادی از سوی تلویزیون برای ساخت یک مجموعه مستند در حوزه آسیب‌های اجتماعی داشتم. در حین پژوهش محله‌ای در حاشیه شهر اراک را که معروف به محله فوتبال است پیدا کردم. این محله که اولین زمین فوتبال شهر اراک را در دل خود جای داده است، سال‌ها پیش یک منطقه ورزشی و تفریحی بود، اما متأسفانه امروز تبدیل به پاتوق خلاف‌کاران و موادفروشان شده است. در اطراف این محله یک سری کوه هست که بسیاری از معتادان آنجا را به شهرک خود تبدیل کرده‌اند و در خانه‌هایی با سنگ و چوب زندگی می‌کنند.
او ادامه داد: این موضوع برای من جالب شد تا به سراغ این افراد بروم و از نزدیک با آن‌ها آشنا شوم. در حین پژوهش با ابراهیم و بهزاد آشنا شدم که هر دو پیش از این زندگی مرفه و سطح بالایی داشتند و از خانواده‌های خوب و سرشناس شهر بودند، شغل و درآمد خوبی داشتند و اتفاقاتی آن‌ها را از عرش به فرش رسانده است. آنچه مانع راه ما در مسیر ساخت این مجموعه بود جلب اعتماد این افراد بود، اتفاقی که در مستند اجتماعی بسیار حائز اهمیت است تا سوژه به فیلمساز اعتماد کند، دوربین را نبیند و زندگی خودش را پیش بگیرد. بر همین اساس این پروسه شش ماه به طول انجامید تا درنهایت آن‌ها به ما اعتماد کردند. البته در حین کار خطراتی هم برای ما وجود داشت و از آنجایی که این محله جرم خیز است خطرات جانی بسیاری برای ما ایجاد کرد و در همان زمان بسیار تهدید شدیم چرا که شریان‌های اصلی توزیع مواد مخدر در این منطقه است. سعی کردم با آدم‌هایی که آنجا هستند ارتباط برقرار کنم.
یزدانپرست درباره روند ساخت "خانه سنگی" عنوان کرد: کل پروسه ساخت فیلم یک سال به طول انجامید و فیلمبرداری ما 15 جلسه طی چهار ماه انجام شد. به دلیل این که وقتی ابراهیم تصمیم به ترک کردن گرفت، بازگشت به زندگی او همراه با طی زمان بود و ما باید صبر می‌کردیم.
این مستندساز در پاسخ به این سؤال که چرا سوژه دوم را در نیمه‌های راه رها کرده است، توضیح داد: بهزاد خیلی موافق این موضوع نبود و حتی تا قسمتی از فیلم حاضر به نمایش چهره‌اش نشد، اما ناخودآگاه درگیر این ماجرا شد. ما حتی خانواده آن‌ها را نیز پیدا کردیم، اما از آنجایی که ویژگی مستند پویا بودنش است و گاهی نیز آسیب‌زا می‌شود، ابراهیم و بهزاد خیلی مایل به ورود ما به مسائل خانوادگی نبودند درنتیجه باید به خواسته آن‌ها احترام می‌گذاشتیم بنابراین وارد زندگی بهزاد نشدیم و فکر می‌کنم خیلی هم نیاز نبود و تا جایی که می‌شد به آن‌ها پرداختیم.
او همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا حمایت‌های دولت از معتادان در این فیلم واقعی است یا صرفاً برای این فیلم بوده است، توضیح داد: واقعیت جامعه همین است و کمک کردن به این افراد در دستور کار دولت قرار دارد، اما مسئله اینجاست که این حمایت تا مرحله ترک است و بعد از آن این افراد رها می‌شوند، در حالی که چگونگی ماندن این افراد در ترک اهمیت دارد و جای خالی آن در ارگان‌های دولتی حس می‌شود. به همین جهت برای پر کردن این جای خالی NGO ها وارد ماجرا شده و به شکل کاملاً شخصی کمک می‌کنند تا این افراد به روال درست زندگی برگردند.
یزدانپرست همچنین درباره نشان دادن صحنه‌های مشمئزکننده در "خانه سنگی" بیان کرد: تلاشم بر این بود که انتهای اعتیاد را نشان دهم. هنگام تولید تلویزیون کمی دست‌به‌عصا راه می‌رفت و می‌گفت از این صحنه‌های مشمئزکننده استفاده نکنیم، اما ثمره این احتیاط و نشان ندادن‌ها جولان اعتیاد در میان جوانان است. به نظرم نهایت این ماجرا باید نشان داده می‌شد تا مخاطب بداند آخر این راه همین است. آدمی که در رفاه کامل زندگی بود به اینجا رسیده و حتی با مرگ هم دست‌وپنجه نرم کرده همان‌طور که ابراهیم برای لحظاتی مرگ را نیز تجربه کرد و نشان دادن این صحنه‌ها برای مخاطب لازم بود.
او همچنین درباره نمایش و پخش این مستند از تلویزیون گفت: خوشبختانه در چند باری که "خانه سنگی" از تلویزیون پخش شد با سانسور مواجه نشد و این تابو به‌نوعی شکسته شد. برای من مهم بود که این اتفاق رخ دهد. به نظرم تا کسی انتها را نبیند، اعتیاد همچنان برایش جذابیت دارد، اما وقتی نهایت فلاکت را نشان دادیم حس کردم این حس مشمئزکننده اتفاق افتاده و تأثیر بهتری روی مخاطب می‌گذارد.
این مستندساز همچنین درباره وضعیت نمایش فیلم نیز توضیح داد: "خانه سنگی" در جریان جشنواره سینما حقیقت در 9 اکران شد و درصدد هستیم تا اکران‌های خصوصی دیگری نیز در شهرهای مختلف از جمله اراک داشته باشیم تا برای افرادی که درگیر هستند و یا درمان شدند فیلم نمایش داده شود. همچنین فیلم در بخش اعتیاد جشنواره فیلم‌های ورزشی نیز حضور دارد و از سوی دیگر به‌واسطه پخش‌کننده فیلم، پخش جهانی آن نیز به‌زودی آغاز می‌شود.
یزدانپرست در خاتمه درباره سایر فعالیت‌های خود نیز اظهار کرد: چند کار مستند در دست تولید دارم که یکی تاریخی است و دیگری اجتماعی؛ کار اجتماعی بعدی من سوژه‌ای درباره نوزادانی است که معتاد به دنیا می‌آیند. در حال حاضر روی این موضوع در حال تحقیق و پژوهش هستم. متأسفانه در نگاه اول پرداختن به این موضوع از سوی مدیران فرهنگی خیلی جذابیت ندارد و آن را پس می‌زنند و حتی سیاه‌نمایی می‌خوانند در حالی که به دنیا آمدن بچه‌های معتاد به شیشه امروز یک معضل بزرگ اجتماعی است، به این دلیل که مواد صنعتی آسیب‌های مغزی بسیاری به همراه دارد که خودش در آینده تبدیل به فاجعه می‌شود. در واقع، نپرداختن به این موضوع عامل سیاه‌نمایی است که هر روز در حال زیاد شدن است. امیدوارم بتوانم این سوژه را به سرانجام برسانم.