سرویس استان‌های هنرآنلاین: این همایش با حضور صابر سهرابی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، بهروز مرامی معاون هنری و سینمایی این اداره کل و استاد مهدی فلاح خوشنویس و هنرپژوه موسیقی و خوشنویسی به همت انجمن خوشنویسان استان فارس و با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
مجید چیزفهم دانشمندیان، رئیس انجمن خوشنویسان استان فارس در ابتدای این همایش با اشاره به حضور استاد مهدی فلاح به عنوان سخنران این نشست گفت: استاد فلاح از اساتید برجسته خوشنویسی است که در تشکیل شورای عالی نیز همکاری داشته است. فلاح از خوشنویسانی است که در زمینه آواز و موسیقی و برخی رشته‌های دیگر هنری نیز صاحب نظر هستند.
چیزفهم ادامه داد: نمایشگاه خوشنویسی با موضوع اشعار حافظ که در سالن نمایشگاه مرکز اسناد و کتابخانه ملی شیراز در حال برگزاری است و تا ۲۴ مهر ماه ادامه داد، شامل ۱۱۵ اثر از ۳۹ هنرمند خوشنویس شیراز و شهرستان‌های دیگر است که به مناسبت هفته فرهنگی حافظ برپا شده است. لازم به ذکر است که آثار به نمایش گذاشته شده در این نمایشگاه گزینش شده و از نظر کیفی در سطح عالی هستند.
رئیس انجمن خوشنویسان استان فارس افزود: تاکنون نمایشگاهی با این تعداد آثار و سطح کیفی در استان فارس برپا نشده بود.
استاد مهدی فلاح که به عنوان سخنران مدعو و اصلی این همایش، از دو زاویه فنی هنرهای خوشنویسی و موسیقی به بررسی اشعار حافظ پرداخت.
مهدی فلاح گفت: صلاحیت این را ندارم که به بررسی اندیشه‌های حافظ بپردازم، اما با توجه به دانش و تجربه‌هایی که داشته‌ام دیدگاه‌های خود را به صورت‌بندی اشعار حافظ با زاویه هنری خوشنویسی و موسیقی بررسی کنم.
فلاح ادامه داد: شعر ابزار اصلی برای آواز و خوشنویسی هستند.
این خوشنویس برجسته کشوری افزود: در دوره زندگانی حافظ هنوز خط نستعلیق وجود نداشت، اما می‌توانم بگویم که شعر هیچ شاعری از دیدگاه صورت‌بندی خوشنویسی به اندازه اشعار حافظ برای نگاشته شدن به خط نستعلیق زیبایی نمی‌آفریند. انگار حافظ اشعار خود را برای کتابت به خط نستعلیق سروده است.
وی بیان کرد: در همه دوره‌های خوشنویسی، اشعار حافظ بیش از سایر سروده‌ها مورد استفاده خوشنویسان بوده است و از این رو می‌توان گفت خوشنویس در شعر حافظ بسیار قوی است. این نکته نیز مهم است که صرف معنا و پیام نیست که به خوشنویس انگیزه می‌دهد تا شعری را بنویسد بلکه صورت شعر مؤثرترین عامل در انگیزه خوشنویس است؛ از این روست که خودبخود دوست داریم تا واژه‌ها، کلمات و شعرهای حافظ را خوشنویسی کنیم.
این هنرپژوه موسیقی و خوشنویسی خاطرنشان کرد: بسیاری از اشعار حافظ به دلیل زیبایی در نگارش به صورت خوشنویسی ثبت می‌شوند و از این رو تماشاچی را به تأمل وا می‌دارند؛ این در حالی است که این اشعار برای آواز مناسب نیستند.
این هنرمند برجسته کشور تصریح نمود: طراحی و معماری در شعر حافظ همچون بال‌های یک پرنده در صورت شعر حافظ به چشم می‌آید. بازی با دوایر و کشیده‌ها فرم را در خوشنویسی شعر حافظ به نهایت زیبایی می‌رساند. بهره گرفتن از دایره، کشیده، تناسب و ... در نگارش واژگان، بزرگترین حرفه و هنر ماست که با آن می‌توانیم پیام و معنای شعر را بیان کنیم.
وی گفت: موسیقی، بُعدی است که هنرمند باید در آثارش ایجاد کند. موسیقی در واقع صدای برخاسته از هنری است که ایجاد می‌گردد. صدا و رنگ اثر هنری است که باعث می‌شود تماشاگر با اثر هنری ارتباط برقرار کند و آن را بفهمد. یک اثر هنری باید پیام معنایی خود را بازگو کند و از این روست که گاه به صورت ساده شعری را که به نگارش در آورده‌ام می‌نویسم.
این خوشنویس برجسته کشوری ادامه داد: برخی واژه‌ها و حروف همچون "ج"، "ن"، "ع" و ... به خودی خود انگیزه و هوس نوشتن را در خوشنویس ایجاد می‌کنند. این حروف در شعر یا هر قطعه دیگری که نوشته می‌شود ایجاد زیبایی می‌نمایند؛ اشعار حافظ نیز پر از این واژگان و حروف است. واژگان اُ و سپس آ و ای در موسیقی ایجاد زیبایی می‌نمایند در حالی که واژگان "ج"، "ن"، "ع" و ... خواننده را دچار مشکل می کنند.
وی تأکید کرد: هنرمند باید با گرافیک، موسیقی و هنرهای دیگر نیز آشنا باشد تا حس تقارن، تناسب، زیباشناسی و ... را بتواند درک کند.
فلاح، آواز ایرانی را طراحی شده برای اشعار عاشقانه دانست و نه فسلفه و حکمت و عرفان و افزود: تحریر و چهچه ها برای منظور و مفهوم شاد استفاده می شوند. این نکته را نیز باید اضافه کرد که اشعار عاشقانه حافظ برای آواز بی داد می‌کند.
وی با بیان این که شعر ما موسیقی جلوتر است، اضافه کرد: موسیقی ما نتوانسته است از نظر قالب به پای شعر برسد.
در پایان کتاب این حافظ نویس برتر کشوری رونمایی شد و همچنین از وی با لوح و هدایایی فرهنگی تجلیل به عمل آمد.
الهه بهرامی