به گزارش خبرنگار هنرآنلاین، نخستین نشست از سلسله برنامه های "آداب و رسوم ماه مبارک رمضان در ترکمن صحرا" شب گذشته با حضور محمد مکاری و زلیخا قرنجیک، پژوهشگر و مردم شناس این خطه برگزار شد.

در این نشست محمد مکاری به بررسی آداب و رسوم مردم منطقه ترکمن صحرا در استقبال از ماه مبارک رمضان پرداخت.

در ادامه این نشست، سهیلا قرنجیک، پژوهشگر حوزه پوشاک و لباس درباره روند تغییرات پوشش مردمان ترکمن صحرا گفت: پوشاک سنتی ترکمن های ایران محصول زیبایی و هنر درونی این مردم است. در کشور ما اقوام مختلفی از کرد، ترک و... زندگی می کنند که هر کدام بر اساس محیط جغرافیایی خود نوعی لباس و پوشش را طراحی کرده اند.

وی افزود: عوامل مختلفی در شکل گیری نوع پوشاک مردم یک منطقه تاثیر گذار است تا جایی که می توان رد پای سیاست را هم در تحولات پوشاک به عنوان یکی از ارکان مهم زندگی مردم دید.

این پژوهشگر و مردم شناس بیان کرد: درست است که پوشاک در ابتدا تنها نیاز اولیه انسان بوده اما بعدها عوامل مختلفی از ذوق و هنر و مسائل زیبایی شناسی در کنار مواردی نظیر سن و جنسیت و مسائل اجتماعی سبب شکل دهی این نوع پوشش شده اند تا جایی که این لباس ها بر اساس دید افراد و باورها و اعتقاداتشان شکل گرفته است چرا که پوشاک نشان دهنده شخصیت درونی افراد است.

قرنجیک لباس را نمادی از افکار درونی آدمی دانست و اعلام کرد: پوشاک ابزاری است که اعتقادات، باورها و آداب و رسوم افراد را به ترسیم می کند در واقع هر کدام از نقوش موجود در این لباس ها حرفی برای گفتن دارد.

وی درباره شرایط منطقه ترکمن صحرا گفت: ترکمن ها در شمال شرق ایران زندگی و در سه گروه یموت، گوگلان و تکه با سه نوع آب و هوای بیابانی، جنگلی و دشت در این منطقه زندگی می کنند.

این پژوهشگر تصریح کرد: زندگی در بیابان به لحاظ خشکی و گرمای خود سبب شده که زنان این خطه از هنر خود استفاده کنند و با استفاده از رنگهای زیبا سبب ایجاد شادمانی در فضا شوند.

وی درباره معانی نقوش لباس ها گفت: در لباس های سنتی این منطقه نقش های سوزن دوزی شده ای به نام "آلجه" وجود دارد. آلجه در لغت به معنای سیاه و سفید است که نمادی از حفاظت در برابر چشم زخم محسوب می شود که بخشی از باورهای این منطقه به حساب می آید.

قرنجیک درباره غلبه رنگ قرمز در هنرهای ترکمن اظهار کرد: اغلب هنرهای ترکمنی به رنگ قرمز است که این علاقه را می توان ناشی از عوامل مختلفی دانست.

وی افزود: یکی از این نظریات درباره علاقه به رنگ قرمز این اقوام مربوط به الهام از غروب آفتاب است به این معنا که مادر یا زن ترکمن از لحظه غروب برای طراحی لباس های خود استفاده کرده است البته مرحوم استاد نیازی، محقق اقوام ترکمن در این باره معتقد به افسانه ای بود که در آن دختر پادشاه به خاطر عشق به پسرک چوپانی توسط نگهبان پدرش به قتل می رسد به همین خاطر خون قرمز وی نمادی از عشق و علاقه در بین مردم این خطه است.

این پژوهشگر ادامه داد: کارهای هنری برای زنان قدیم در اولویت قرار داشت به نحوی که بافتن پارچه با دستگاه هایی به نام "تارا" توسط زنان انجام می شد همچنین پرورش ابریشم و کارهای آن تا مرحله رنگرزی نیز در دست زنان جامعه بود به همین خاطر لباس بخشی برای ظهور هنر و زیبایی های روحی این افراد شد.

قرنجیک بیان کرد: پوشاک مردانه و زنانه در این خطه به سه قسمت تقسیم می شود که سرپوش، تن پوش و پاپوش بخش های مختلف آن هستند.

وی تصریح کرد: لباس مردم ترکمن در گذشته بسیار متفاوت بوده به نحوی که بسیاری از افراد از پوشیدن این لباس ها افتخار می کرده اند اما امروزه همسان سازی پوشاک اتفاقی است که به فرهنگ ترکمن نیز سرایت کرده تا جایی که کمتر شاهد پوشیدن این نوع لباس ها در منطقه ترکمن صحرا هستیم.

قرنجیک ادامه داد: استفاده از لباس های امروزی به خاطر راحت تر و ارزان بودن و با در نظر گرفتن اجرت بالای تولید لباس های سنتی فراگیر شده است و لباس های سنتی را به پستوها سوق داده است.

بنا بر این گزارش، در ادامه این نشست ها قرار است در مرکز هنر پژوهی نقش جهان طی برگزاری 8 نشست تخصصی آداب و رسوم شهرهای مختلف از استان‌هایی چون آذربایجان شرقی، گیلان ، مازندران، فارس و ... مورد بررسی قرار ‌گیرد.

انتهای پیام/61