سرویس تئاتر هنرآنلاین: نمایش مستند "به زبان خواب" با پژوهش و کارگردانی سما موسوی و تدوین متن، مونا احمدی به عنوان یکی از هفت اثر اجرایی در سومین رپرتوار عصر تجربه از 27 شهریورماه ساعت 19 در تئاتر مستقل تهران روی صحنه می‌رود و بازیگران این نمایش مارال کشاورز و سما موسوی هستند. سما موسوی پیش از این نمایش‌های "سفر زمستانی و یک داستان بی‌ربط"، "یرما" و "آدم‌هایی که نمی‌بینیم" را روی صحنه آورده است. نمایش "آدم‌هایی که نمی‌بینیم" در سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در بخش دیگرگونه‌های اجرایی به نمایش در آمده و سما موسوی تندیس بهترین بازیگری زن را برای این اثر نمایشی دریافت کرده است. او هم اکنون دانشجوی مقطع دکتری رشته تئاتر پداگوژی در دانشگاه هنر برلین است.
سما موسوی که با نمایش "به زبان خواب" دومین تجربه کارگردانی را در گونه تئاتر مستند پشت سر می‌گذارد در گفت‌وگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره روند شکل‌گیری این اثر نمایشی گفت: از آنجا که این تئاتر مستند است، از عنوان نویسنده در معرفی عوامل استفاده نشده و عنوان تدوینگر متن را به کار بردیم چراکه زمانی‌که درباره تئاتر مستند صحبت می‌شود شخصی از فانتری‌های خود استفاده نکرده است و برای نگارش آن به فیلم‌ها و مستندات به منظور شکل‌گیری نمایش رجوع می‌شود و فردی که این اسناد را کنار هم قرار داده و به آن شکل دراماتیک می‌دهد تدوینگر متن نامیده می‌شود. به نظرم مونا احمدی به عنوان تدوینگر، متن فوق‌العاده‌ای را خلق کرده است. تولید متن این اثر از مهر ماه سال 96 آغاز شد و از آنجا که من در کشور آلمان ساکن هستم، منابع را به فارسی ترجمه می‌کردم و برای مونا احمدی ارسال می‌کردم.
او در ادامه اضافه کرد: پژوهش‌ها به منظور تولید این نمایش بیشتر کتابخانه‌ای بوده و چندان از پژوهش میدانی استفاده نشده است؛ چراکه اطلاعات بسیاری از دو شخصیت این اثر در دسترس قرار دارد.
موسوی درباره موضوع و مضمون نمایش "به زبان خواب" یادآور شد: "زبان خواب" نمایشی مستند با موضوع سرگذشت دو نویسنده است؛ سیمین دانشور یکی از چهره‌های معاصر ادبیات فارسی و هرتا مولر از چهره‌های شاخص ادبیات آلمان. هرتا مولر در رومانی به دنیا آمده، به آلمان مهاجرت کرده و همچنان در این کشور زندگی می‌کند و سیمین دانشور در ایران به دنیا آمده، در ایران زیسته و در این کشور نیز از دنیا رفته است.
این کارگردان و بازیگر تئاتر در ادامه افزود: این اثر نمایشی نگاهی به زندگی و بیوگرافی این دو چهره شاخص دارد و روایتی است از شرایط اجتماعی، زندگی شخصی، ازدواج، جدایی و آثار سیمین دانشور و هرتا مولر.
موسوی درباره سبک و فضای اجرایی این نمایش تصریح کرد: در این نمایش زندگی این دو شخصیت روایت می‌شود در حالی‌که این دو، در دنیای حقیقی ارتباطی با یکدیگر نداشتند و ما با کنار هم قراردادن فرازهایی از زندگی آن‌ها این دو شخصیت را به هم مرتبط می‌کنیم. هرتا مولر و سیمین دانشور هر دو در یک سیستم دیکتاتوری زندگی کرده‌اند؛ سیمین دانشور در دوران دیکتاتوری محمدرضا شاه در ایران و هرتا مولر در زمان سخت حکومت نیکلای چائوچسکو در رومانی. در نمایش "به زبان خواب" به گونه‌ای، وارد رویاهای این دو شخصیت شده‌ایم. این نمایش به دو زبان آلمانی و فارسی اجرا می‌شود؛ بخش‌های هرتا مولر به زبان آلمانی با بالانویس فارسی و قسمت‌های سیمین دانشور به زبان فارسی.
او درباره طراحی صحنه این اثر گفت: در بلک باکسی که این نمایش اجرا می‌شود، تورهای سفید آویزان است. تصاویر ویدئو پروژکشن به همراه این پرده‌ها و طراحی نوری که انجام شده فضای رویاگونه‌ای برای رویارویی این دو کاراکتر ایجاد می‌کند.
موسوی همچنین اضافه کرد: در این نمایش تنها به گفته‌ها و نوشته‌ها استناد نکردیم و به فیلم‌های مستندی رجوع کرده‌ایم که در حین اجرا به نمایش گذاشته می‌شود. به عنوان مثال زمانی‌که سیمین دانشور از انقلاب اسلامی ایران می‌گوید تصاویری از دوران انقلاب پخش خواهد شد و وقتی هرتا مولر از انقلاب رومانی حرف می‌زند، فیلم‌هایی از آن انقلاب به نمایش در خواهد آمد. ویدئوها و عکس‌هایی در طول نمایش نیز پخش می‌شود.
سما موسوی در پایان صحبت‌هایش اظهار کرد: نمایش "به زبان خواب" سال 2020 در برلین اجرا خواهد شد همچنین از ما دعوت شده تا این نمایش را در ماه نوامبر به منظور افتتاحیه یک سالن فرهنگی هنری در آلمان نیز به صحنه ببریم.
دیگر عوامل این نمایش عبارتند از: طراح لباس: نسرین خرمی، طراح پوستر و بروشور: پرناز کریمی، طراح ویدئو پروجکشن: نیما دهقانی، دستیاران: دانا عصاره و سارا عبادی، عکاس: هما ایرانی، طراح گریم: لیدا ایرانی، دستیار کارگردان: حمید وحیدی، منشی صحنه: سلاله رستمی و مشاور امور رسانه: بابک احمدی.
علاقمندان می‌توانند بلیت این نمایش را از سایت تیوال تهیه کنند.