به گزارش هنرآنلاین، نشست رسانه‌ای نوزدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی صبح امروز دوشنبه 14 مردادماه با حضور داود فتحعلی‌بیگی دبیر این دوره از جشنواره، علی محمد سعادتی شهردار منطقه ۱۲، اکبر رضوانیان مدیر اجرایی و هماهنگی بخش کاشان جشنواره، محمدحسین ناصربخت، حمیدرضا اردلان و پیمان شریعتی مدیران ستاد برگزاری و اهالی رسانه در عمارت کاظمی تهران برگزار شد.
در ابتدای نشست داود فتحعلی‌بیگی دبیر این رویداد، پس از تبریک روز خبرنگار به روزهای اول برگزاری این جشنواره اشاره کرد و گفت: آن زمان دوستان می‌گفتند که در این قبر مرده‌ای نیست و بی‌خود بالای سرش گریه نکن! ای کاش دوستانی که این حرف را می‌زدند امروز بودند تا مشاهده می‌کردند که ۱۵۰ اثر در بخش‌های مختلف جشنواره حضور پیدا کرده و امسال از کودک ۴، ۵ ساله تا پیرمرد هفتاد و خورده‌ای ساله در این جشنواره حضور دارند؛ ضمن اینکه بیش از دو سوم استان‌های کشور در این جشنواره هستند.
او با اشاره به سطح تحصیلات دانشگاهی بیشتر شرکت‌کنندگان افزود: ما تا رسیدن به قله آرزوهای‌مان فاصله داریم ولی خوشحال هستیم که دوستان دانشگاهی به نمایش‌های آیینی و سنتی توجه دارند. ۳۰ سال از آغاز اولین دوره جشنواره می‌گذرد و خوشحال هستیم که امسال بخش خصوصی از کاشان در این جشنواره شرکت دارند و شهرداری‌های تهران هم همکاری می‌کند. آنان غیرت فرهنگی دارند و بخشی از جشنواره هم زیر نظر بخش‌هایی از شهرداری منطقه ۱۰ است. بازگشت به خویشتن ما آغاز شده و مانند بسیاری از کشورهای دیگر دنیا به گذشته خود نگاه کردیم و پژوهش را هم جدی گرفتیم. امیدوار هستیم که دانشگاه‌ها هم وارد این حوزه شوند و رشته نمایش‌های آیینی و سنتی را دایر کنند چرا که آنان از مردم عقب مانده‌اند و این موضوع پسندیده نیست.
حمیدرضا اردلان در ادامه جلسه گفت: پرسش این است که چقدر یک سمینار می‌تواند در سرنوشت فرهنگی کشور موثر واقع شود؟ ما تلاش کردیم تا به این پرسش پاسخ بدهیم. جالب است که ده‌ها پژوهشگر ایرانی و خارجی دعوت فراخوان جشنواره را قبول کردند و نکته مهم این است که ۱۸ پژوهش از استان‌های مختلف ایران به دبیرخانه رسیده است.
او ادامه داد: در مجموع ۳۲ اثر از کل ۴۵ اثر ارسالی پذیرفته شدند. ۱۹ اثر هم از تهران ارسال شده بود که در نهایت ۲۰ مقاله برای سخنرانی برگزیده شد. در نهایت باید بگویم که ۱۲ مقاله از تهران و ۸ مقاله هم از استان‌ها در جشنواره حاضر خواهند بود.
او تصریح کرد: رسم ما این بوده است که هر سال از پژوهشگران بین‌المللی دعوت کنیم که امسال هم دو نفر از ایتالیا، یک نفر از افغانستان و یک مقاله هم از بارسلونای اسپانیا رسیده است. در نهایت ۳۷ مقاله و پوستر علمی در جشنواره ارائه خواهد شد. سمینار پژوهشی ما هم به شهر قمصر کاشان هم خواهد رفت.
اردلان متذکر شد: یکی از سیاست‌های مهم فرهنگی بین‌المللی این است که شهرهای تاریخی میزبان نشست‌های پژوهشی باشند که امسال ما هم مهمان شهر قمصر کاشان هستیم و از آنان تشکر می‌کنیم. در نهایت هم روز خبرنگار را تبریک می‌گویم. توجه داشته باشید که هر کشوری در دنیا اگر خبرنگار با فرهنگ و با سواد نداشته باشد، فرهنگ آن کشور از بین خواهد رفت. خبرنگاران، هرمسان عصر جدید هستند و باعث رشد دموکراسی می‌شوند.
در ادامه نشست علی محمد سعادتی شهردار منطقه ۱۲ عنوان کرد: مدت‌ها بود که شهر تهران را به عنوان مقصد گردشگری در نظر نمی‌گرفتند اما امیدوار هستیم که این رویه تغییر کند. خوشبختانه روزبه‌روز اقبال عمومی به سمت ریشه‌ها و ثروت‌های فرهنگی ایرانی بیشتر می‌شود. این نسل جوان در دهه‌های گذشته به دنبال ایده‌آل‌های آن سوی مرزها بودند، ولی حالا برعکس شده است و آمار سی ساله جشنواره نشان از تغییر ذائقه مردم دارد. آن هنری ماندگار است که بر پایه اندیشه‌های مردمی شکل می‌گیرد.
او افزود: مشخصا در حوزه‌های نمایشی، موسیقی و خوشنویسی ظرفیت‌های بالایی در شهر تهران داریم. باید بگویم حمایت‌های شورای شهر و شهرداری‌ها باعث شده است تا به سمت نهادی حمایت‌گر برویم و ما به دنبال این هستیم که نهادی مهم در زمینه حمایت‌گری فرهنگی بشویم.
شهردار منطقه ۱۲ متذکر شد: پایگاه‌هایی را در قلب مرکزی تهران تشکیل داده‌ایم و امیدوار هستیم در منطقه ۱۲ پایگاهی مهم برای هنرهای نمایشی سنتی تشکیل بدهیم. امیدوار هستم نسل جوان در این زمینه بیشتر همکاری کند. در گذشته تنها سازمان میراث فرهنگی در چنین زمینه‌هایی حمایت می‌کرد و هدف آنها تنها حمایت از سنت فرهنگی ملموس بود در حالی که باید بتوانیم با توسل به دانشگاه‌ها و نهادهای گوناگون از میراث غیرملموس و مردمی هم محافظت کنیم.
در ادامه پیمان شریعتی بعد از تبریک روز خبرنگار گفت: اولین بار است که خارج از مجموعه تئاترشهر نشست رسانه‌ای گذاشته‌ایم و خیلی خوب است که به تمام محیط‌های فرهنگی شهر تهران توجه کنیم. نمایش‌های آیینی و سنتی باید از قاب صحنه بیرون بیاید و به دل مردم برود دقیقا همان جایی که بستر اصلی‌اش بود. نمایش‌های سنتی باعث می‌شود که مردم لذت بیشتری از دیدن این آثار فرهنگی ببرند و این موضوع ما را مجاب کرد تا برای گسترش فضاهای اجرایی اقدام کنیم.
او افزود: امسال مهمان شهر کاشان هستیم و امیدواریم در سال‌های آینده شهرهایی مانند یزد هم به میزبانی جشنواره اضافه شوند.
او درباره تعداد شرکت‌کنندگان این دوره از جشنواره اظهار کرد: ما بیشترین مهمان را در دل جشنواره آیینی و سنتی داریم که امسال بالغ بر ۱۵۰۰ نفر می‌شوند. نهادهای دیگر هم باید کمک کنند تا از جشنواره‌ها مرکززدایی شود چون این اتفاق به نفع مردم است.
او درباره حضور علی نصیریان در جشنواره گفت: جای علی نصیریان را خالی می‌دانم و یاد ایشان را گرامی برای اینکه وی رییس افتخاری جشنواره است. این جشنواره بیست سالی می‌شود که یک ستاد پایدار و متمرکز دارد و همواره اساتیدی مانند علی نصیریان و اردشیر صالح‌پور در آن فعالیت کرده‌اند.
او اظهار کرد: جشنواره آیینی و سنتی ۵ جدول گسترده دارد. بخش میدانی، شبیه‌خوانی، پژوهش و بخش‌های دیگر بسیار مهم هستند. جالب است بدانید که نسخ غریبی از شبیه‌خوانی‌ها به خاطر همین جشنواره پیدا شده‌اند. همچنین یکی از گسترده‌ترین بخش‌های جشنواره مربوط به آثار قهوه‌خانه‌ای است که در بخش منطقه ۱۲ تهران برگزار خواهد شد. خواهشی از عزیزان رسانه‌ای دارم که این بخش را در این منطقه پوشش رسانه‌ای بدهند که نیاز اساسی ماست. اگر حمایت‌های اهالی رسانه نبود ما اینجا نبودیم.
محمدحسین ناصربخت نیز یادآور شد: شش کتاب در این جشنواره چاپ خواهد شد که یکی از این کتاب‌ها هم از دل یک پایان‌نامه دانشگاهی آمده است. این عمل در راستای اندیشه حمایتی جشنواره از پایان‌نامه‌های دانشگاهی بوده است. امیدوار هستم این دوره از جشنواره آرزوی دیرینه ما را تحقق بخشد و مکان مشخص و ثابتی به منظور اجراهای آیینی و سنتی ایجاد شود.
در ادامه اکبر رضوانیان مدیر اجرایی و هماهنگی بخش کاشان جشنواره درباره مراسم افتتاحیه جشنواره گفت: شب عید قربان در خانه طباطبایی شهر کاشان آیین گشایش و افتتاحیه جشنواره برگزار می‌شود و پس از این مراسم به سوی منطقه باستانی سیلک کاشان می‌رویم که یک اتفاق بی‌نظیر خواهد بود، زیراکه نمایشی با عروسک‌های غول‌پیکر ترتیب داده‌ایم. ما همه روزه اجرای چندین نمایش را برای مردم خواهیم داشت و اصل این میزبانی هم بر اساس نمایش‌های روحوضی خواهد بود.
او ادامه داد: امیدوار هستم تمام نمایش‌ها هم روی حوض خانه‌ها و بازارها اجرا شود. البته ما در میدان مرکزی شهر هم اجراهای نقالی مهمی خواهیم داشت. علاوه بر این به برگزیده‌های عکاسی هم جوایزی داده خواهد شد و ورک‌شاپی هم برای آموزش در این زمینه تدارک دیده شده است.
او افزود: از تمام خبرنگاران سپاسگزارم. دوستان خبرنگاری که در جشنواره شرکت می‌کنند دو روز اقامت رایگان در کاشان خواهند داشت.
در بخش دیگری از این جلسه فتحعلی‌بیگی گفت: ما در زمینه حفاظت و گسترش تعزیه احتیاج به چند تیم ملی داریم. اگر در این سی ساله امکاناتی را که درخواست کرده بودیم به ما می‌دادند الان تمام ایران را تسخیر کرده بودیم ولی با تمام کاستی‌ها استقبال مردم فراوان است چون که این جشنواره ریشه‌های مردمی دارد.
شریعتی هم در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر ورود دولت به فعالیت‌های هنری بیان کرد: هر آن چیزی که مردم‌نهاد است باید به همان شکل ادامه پیدا کند و هر جا که دولت ورود کرده است با مشکلاتی روبرو شده‌ایم. اگر به شهر خوانسار هم نگاه کنید با آیین‌ها و تعزیه‌هایی مواجه می‌شویم که به واسطه علاقه مردم زنده مانده است. دولت باید ورود کند و حمایت کند ولی نباید متولی اصلی باشد و نمایش تعزیه برگزار کند. با این حال شاید بشود از الان برای محرم و صفر برنامه‌ریزی کرد که در اودلاجان منطقه ۱۲ تهران یک تکیه برای برگزاری تعزیه داشته باشیم.
ناصربخت نیز در پاسخ به یکی از خبرنگاران درباره راه‌اندازی مکانی دائمی برای نمایش‌های آیینی و سنتی گفت: کشور ما در شرایط گذار به مدرنیسم است و بسیاری از هنرمندان نمایش‌های آیینی و سنتی بریده‌اند. با این حال تعزیه در دهه ۱۳۷۰ مورد توجه مردم و هنرمندان واقع شد اما گامی در جهت ایجاد بنیاد تعزیه یا بنیاد نمایش‌های آیینی و سنتی برداشته نشد. ما تلاش خود را کردیم ولی آن گام عملی که مدنظر است برداشته نشد. برای نجات نمایش‌های آیینی و سنتی احتیاج به همت ملی داریم. جای خالی میراث فرهنگی در این جشنواره به چشم می‌آید و آنان باید برای تشکیل بنیادهای فرهنگی پیش‌قدم شوند.
شریعتی در پاسخ به اینکه چگونه می‌شود تئاتر را در دل مردم برد، گفت: تئاتر مردمی ما صرفاً محدود به تئاتر خیابانی نمی‌شود و ما آرزو داریم تئاترهای آیینی و سنتی را به میان مردم ببریم. هدف ابتدایی ما تولید آثار مردمی است ولی باید مولفه‌های نمایش‌های سنتی را رعایت کنیم که این روزها تعداد تولیدات ما در این حوزه کاهش یافته است.
وی درباره حضور مکان‌هایی چون کاخ گلستان در جشنواره گفت: ما تحقیقاتی انجام دادیم و متوجه شدیم که کاخ گلستان در صبح‌ها میزبان بازدیدکنندگان مناسبی است و امیدوار هستیم اجراهای صبح جشنواره در این مکان دیده شود.
اردلان در پایان این نشست درباره اجرای برخی آثار در "ایران مال" نیز توضیح داد: خیلی خوشحال هستیم که بخش خصوصی وارد حوزه فرهنگی شده است. یک نمایش عظیم را هم تولید کرده‌ایم که در محوطه تئاترشهر و شهر کاشان اجرا خواهد شد که بر اساس شخصیت‌های کهن ماست و عروسک‌های غول‌پیکری هم در این نمایش حضور دارد.
نوزدهمین جشنواره نمایش‌هایی آئینی و سنتی به دبیری داود فتحعلی‌بیگی از ۱۹ تا ۲۶ مردادماه برگزار می‌شود.