سرویس تئاتر هنرآنلاین: یوشیجی یوکویاما برنامه‌ساز و تهیهکننده دو کمپانی و فستیوال تئاتری "شیزی یوکا" و "توکیو"، از میهمانان بخش SHOWCASE یا "نخستین پیشخوان ملی هنرهای اجرایی ایران" در سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر است که با او از تجربه حضور در ایران و تماشای آثار ایرانی گپ و گفت داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
آقای یوکویاما این اولین سفر شما به کشور ایران است؟
بله. این سفر برایم خیلی هیجان انگیز است و واقعا دوست دارم فرهنگ ایرانی را کشف کنم.
پیش از این با ایران و تئاتر این کشور آشنایی داشتید؟
من در گذشته یکی سری اجراهای ایرانی دیده بودم، مثل آثار نمایشی امیررضا کوهستانی، نسیم سلیمان‌پور و... کم‌وبیش با آثار تئاتری هنرمندان ایرانی آشنایی داشتم. همیشه تولیداتی از ایران را در خارج از کشورتان می‌دیدم و علاقمند بودم که از نزدیک و در ایران به تماشای این آثار بنشینم. همواره برایم سوال بود که در ایران در تئاتر ایران چه خبر است؟
آیا در این مدت که در ایران حضور دارید، اجرای نمایشی را دیده‌اید؟
تاکنون چهار یا پنج نمایش دیده‌ام چون به تازگی به ایران رسیدم. نمایش‌های "اپرای عشق"، "سرزمین‌های شمالی"، "زورخانه"، "آنشرلی با موهای خیلی قرمز"، "کوهستان" و "آقا محمد خان" از جمله آثاری بود که تا امروز تماشا کردم.
نظرتان نسبت به تئاتر ایران چیست و این هنر را در کشور ما چگونه ارزیابی می‌کنید؟
من ابتدا از تنوع تئاتر ایران بسیار غافلگیر شدم. تولیداتی که تاکنون از تئاترهای ایرانی دیدم، نشان می‌دهد که این کشور بازیگران خوبی دارد. روز گذشته که "اپرای عشق" به کارگردانی بهروز غریب‌پور را دیدم، واقعا ارتباط خوبی توانستم با آن اثر برقرار کنم. فرهنگ تئاتر عروسکی در ایران غنی و فرهیخته است به این دلیل که در فرهنگ غربی تئاتر عروسکی بیشتر برای بچه‌ها است. در ژاپن ما تئاترهای عروسکی مخصوص بزرگسالان و با یک سری متن‌های ادبی و شاعرانه داریم. طی این سفر متوجه شدم میان ایرانیان و ژاپنی‌ها فرهنگ مشترکی وجود دارد.
باتوجه به اینکه برای بخش شوکیس جشنواره تئاترفجر به ایران آمده‌اید، آیا طی جلساتی که با گروه‌های متقاضی داشتید، با اثر نمایشی مواجه شدید که بتواند نظر شما را جلب کند؟
بله. نمایش "نان" به کارگردانی نصیر ملکی‌جو به نظر اثر جالبی به نظر می‌رسد.
آیا تصمیمی برای آن گرفته‌اید؟
هنوز نه. نمی‌توانم نظر بدهم، به این دلیل که باید تمام کارها را ببینم.
در نهایت نمایشی را انتخاب خواهید کرد؟
بله. به کیفیت نمایش‌ها بستگی دارد و بعد هم باید با فستیوال و کمپانی هم صحبت کنم که هماهنگی‌ها صورت بگیرد. من با کاملیا غزالی کارگردان نمایش "من یک زنم، صدامو می شنوین؟" هم صحبت کردم، اما هنوز کار را ندیده‌ام و در مورد آن هم باید فکر کنم.
می‌دانید که جشنواره بین‌المللی تئاترفجر در ایران، بزرگترین رویداد در زمینه تئاتر است. هر چند که مدت کمی است که در کشور ما حضور دارید، نظرتان در مورد این رویداد نمایشی چیست؟
کار ساده‌ای نیست که جشنواره‌ای به این بزرگی را در دو روز بررسی کنم و پاسخی بدهم. در این دو روز به اهمیت این جشنواره پی بردم و دیدم که اجراهای بسیار زیادی در این روزها به صحنه می‌روند. برای من هیجان‌انگیز بود و ارتباطی را کشف کردم که نمی‌دانستم چنین چیزی در ایران وجود دارد. فستیوال تئاتر خیابانی فرانسه یا نیویورک را می‌شناسم. با یک سری از هنرمندان کشورهای دیگر و شرق آسیا مانند کوآلالامپور، سنگاپور و... آشنایی دارم. اما طی این چند روز در ایران با هنرمندانی از دنیا آشنا شده‌ام که تا به حال آنها را ندیده بودم. هنرمندانی از کشورهایی چون گرجستان، لیتوانی یا ترکیه و این خیلی برایم جالب است.
آنچه که در این جشنواره بیشتر نظر شما را جلب کرد چه بود؟
یکی از نکات جالب این است که حضور زن‌ها بر صحنه تئاتر ایران بسیار گسترده است. در حالی‌که من سپتامبر دو سال پیش به دعوت یک کمپانی در عربستان به آنجا رفتم و دیدم که خانم‌ها این امکان را نداشتند که به روی صحنه بروند. حتی بازیگران زن ژاپنی برای روی صحنه رفتن در این کشور هم مشکل داشتند و آنها معتقد بودند که زن‌ها نباید روی صحنه بروند. من از حضور این تعداد بازیگر زن در ایران بسیار غافلگیر شدم. به خصوص نمایشی را با تعداد بازیگران زن زیادی دیدم که واقعا نمایش خوبی بود.
آیا فستیوال‌های "شیزی یوکا" و "توکیو" که شما مدیر آنها هستید دولتی‌اند یا مربوط به بخش خصوصی می‌شوند؟
این دو کمپانی تحت حمایت دولت هستند.
پس شما کمپانی‌های دولتی هم دارید؟ تصور من بر این بود که کمپانی‌های تئاتری شما فقط خصوصی هستند؟
در تئاتر معاصر ژاپن بیشتر فعالیت‌ها به سمت خصوصی پیش می‌رود، اما از سال 1990 بیشتر تئاترها و فستیوال‌های هنری با حمایت دولتی برگزار می‌شوند.
پس سیسم تئاتر در کشور شما به ایران شباهت‌هایی دارد؟
بله. شما هم اینطور هستید؟ خیلی جالب است.