شهرام زرگر، درباره جایگاه ادبیات نمایشی ایران در سطوح جهانی به خبرنگار تئاتر هنرآنلاین گفت: اگر ادبیات نمایشی ایران را در دو حوزه نمایشنامه نویسی و فیلمنامه نویسی بررسی کنیم، فیلمنامه به دلیل حضور بیست و چندی سال در عرصه های جهانی بحث جدیدی را می طلبد که باید گفت تاکنون دارای پیشرفتهایی بوده و نمونه بارز آن درخشش فیلمنامه جدایی نادر از سیمین در صحنه های جهانی و بین المللی است.
وی، ضعف ترجمه آثار را از مهمترین دلایل عدم ظهور نمایشنامه های فاخر ایرانی در سطح بین الملل دانست و گفت: در بخش نمایشنامه نویسی باید به مشکل بزرگ ترجمه زبان فارسی به زبان های دیگر اشاره کرد که باعث شده بخش زیادی از آثار به دلیل نبود امکانات انسانی به منظور ترجمه مطلوب بدون مخاطب جهانی بماند و این امر کمابیش به بخش های دیگر ادبیات همچون شعر نیز لطمه هایی را وارد ساخته است.اغلب گیرنده فرهنگ مقابل بوده ایم .
زرگر ادامه داد: در این میان و به دلیل برخی غفلت ها، بیشتر گیرنده فرهنگ های مقابل بوده ایم. البته شایان ذکر است که ادبیات فارسی به شکل طبیعی دارای ظرفیت قوی تری برای انتقال به زبان دیگر است و برگردان آثاری همچون شاهنامه فردوسی، اشعار خیام و سعدی، مثنوی مولوی و بسیاری دیگر توسط مترجمان بزرگ برای درک جهانی ترجمه شده است که البته باید گفت بیشتر آنها نیز ایرانی نبوده اند.
این مترجم آثار ادبیات نمایشی به ظهور و وجود نمایشنامه نویسان مطرح و کم نظیر در نیم قرن اخیر اشاره کرد و افزود: در 50 سال اخیر و از دهه 40، ادبیات نمایشی ما با موج جدیدتری مواجه شد و آن هم ظهور چهره هایی مانند بهرام بیضایی، غلامحسین صائبی، عباس نعلبندیان و اکبر رادی بود و سپس نسل جدیدی نیز همچون محمد یعقوبی، محمد امیریاراحمدی، نغمه ثمینی و محمد چرمشیر میراث نمایشی خود را در سطحی مطلوب و قابل ارائه و مقایسه در سطح جهانی ارائه کردند.
مترجم نمایشنامه هایی چون فصل دوم وپزشک نازنین اثرنیل سایمون در ادامه گفت: به هر تقدیر و با وجود تولید آثار نمایشی مطرح در سطح داخلی، به دلیل نبود سیاست های کلان در عرضه و انتقال این آثار به خارج از کشور، ادبیات نمایشی ایران از داد و دهش فرهنگی و هنری باز ماند و علی رغم وجود شایستگی های بسیار، نمایشنامه نویسان ایرانی هم تراز با هنرمندان این عرصه در سطح جهانی قرار نگرفتند.موج نمایش در ایران قائم به نمایشنامه نیست زرگر، ظهور قابلیت های هنری و ادبی یک نمایشنامه را در بستر اجرا محقق دانست و گفت: متأسفانه موج نمایش در ایران قائم به نمایشنامه نیست و تنها اجرای اثر است که می تواند کاری را مطرح و یا کم ظرفیت جلوه دهد و به همین دلیل در بسیاری از موارد و علی رغم قدرت هنری و ادبی نمایشنامه، مترجمان چه ایرانی و چه خارجی ترغیب به برگردان آن از فارسی به زبانهای دیگر نمی شوند.
وی دراین باره توضیح داد: نمایشنامه اثری است برای اجرا و تصور اینکه نمایشنامه خود به تنهایی یک اثر ادبی است تنها یک سوءتفاهم به نظر می رسد؛ البته یک هنرمند می تواند یک خوانش ذهنی از اثر برای خود داشته باشد اما این امر برای تحقق قابلیت های یک نمایش کافی نخواهد بود.
زرگر هیئت امنای کتابخانه های سراسری کشور را در ترویج فرهنگ نمایشنامه خوانی مسئول خواند و گفت: هیئت امنای کتابخانه های سراسری کشور باید در این تبادلات فرهنگی و انسانی سهیم باشند؛ شأن افراد باید در تمام نهادهای فرهنگی حفظ و جلوه گر شود تا نمایشنامه نویسان مطرح ایرانی در کشور خود به فعالیت بپردازند.
این مدرس دانشگاه، غفلت و کم توجهی مترجمان ایرانی را در بازگردان آثار داخلی به دیگر زبان ها را از مهمترین دلایل مهجور ماندن آثار داخلی دانست و ادامه داد: مترجمان ایرانی بی شک در ترجمه آثار نمایشنامه به زبان های دیگر غفلت کرده اند و شاید به واقع عدم توانایی آنها مزید بر این علت بوده است؛ در بسیاری موارد شاهد بوده ایم که نمایشنامه توسط خود نمایشنامه نویس ترجمه شده است، به عنوان مثال بهرام بیضایی نمایشنامه مرگ یزدگر را خود به زبان های دیگر ترجمه کرده و تیراژ اثر در دیگر کشورها به رقم 1000 نیز رسیده است.
دانشجویان امروز، قطب نمایشنامه نویسی کشور در آینده نزدیکند
زرگر به قابلیت های دانشجویان ادبیات نمایشی در شرایط کنونی اشاره و تصریح کرد: امروز و در سطح دانشگاه های کشور نمایشنامه نویسانی را می بینم که بدون اغراق می توانند در آینده نزدیک تبدیل به قطب نمایشنامه نویسی در کشور شوند و حتی در دوره دانشجویی، آثارشان با نمایشنامه های متوسط جهانی قابل قیاس است.
این مترجم با اشاره به لزوم رونق بخشیدن به ادبیات نمایشی در کشور تصریح کرد: جهانی شدن هنر فاخر نمایشنامه نویسی، به ضرب و زور سیاست های خارجی، تلاش های وزارت امور خارجه و رایزنان فرهنگی امکان پذیر نخواهد بود؛ مردم باید نمایشنامه را بپذیرند چراکه نمایشنامه نویس حتی توان جایگزین کردن واژه ها را قدرتمند تر از فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی دارد.
وی در ادامه گفت: هرآنچه که ضربتی کاشته شود، زود از بین می رود پس باید از امروز نهال نمایشنامه نویسی را در اعماق خاک های کشور بکاریم و با صبر و امید آبیاری اش کنیم. همچنین نمایشنامه نویسان و مترجمان آثار از زبان فارسی به دیگر زبان ها باید یکدیگر را با همه توان یاری کنند تا فرهنگ جهانی ایران با فرهنگ و تمدن غنی اش به جهانیان شناسانده شود.
انتهای پیام/52/53>