به گزارش هنرآنلاین، شکل گیری و طراحی برگزاری جشنواره مستقل فیلم های ویدیویی در کشور از سوی سازمان سینمایی و موسسه رسانه های تصویری در ماه های اخیرفضایی را در رسانه ها ایجاد کرد تا این نوع آثار با تمرکز و مداقه مورد نظرسنجی و تحلیل قرار بگیرند و آسیب شناسی شوند. در همین زمینه با چند تن از هنرمندان، فیلمسازان و سازندگان فیلم های ویدیویی پیرامون جایگاه این آثار و آسیب ها و مزایای آن به ارزیابی می پردازیم.
کمی گرایی به جای کیفی گرایی خسرو معصومی از کارگردانان سینما معتقد است در سال های اخیر نمی شود گفت که نسبت فیلم های تولید شده درمقابل کیفیت آنها مطلوب است چرا که انگیزه ونگاه فیلمساز با سفارشات تلویزیونی سازگار نیست و اگر بخواهیم اصولی به این جریان نگاه کنیم قطعا، کمیت جای کیفیت را گرفته است.
کارگردان فیلم های «خرس» و «باد درعلفزار می پیچد»می گوید: کسانی که در این حیطه کار می کنند محدودیت های خاص خودشان را دارند و بیشتر متونی که تبدیل به تله فیلم می شود سفارشی است و اصولا، سفارش دهنده و صدا وسیما می خواهند فیلمنامه جنبه سرگرمی داشته باشد تا اینکه به مسائل روز و موضوعات انتقادی و چالشی پرداخته شود. وی همچنین ازعدم سخت گیری در روند تولید تله فیلم ها انتقاد می کند و می افزاید: فیلمنامه سفارشی و بدون دغدغه اجتماعی، زمان کم تولید، استفاده غیرحرفه ای ها در زمینه های مختلف تولید به دلیل بودجه کم از نکات بارز افت کیفی فیلم های ویدئویی محسوب می شود.
سیر نزولی فیلم های ویدیویی رهبر قنبری دغدغه رشد ساختارهای کیفی آثار ویدیویی مهم ترین مسئله در این حوزه می داند و بر این باور است که باید افق تازه یی در حوزه فیلم های ویدیویی ایجاد شود. وی می گوید: اساسا، تولید فیلم های فرهنگی در جامعه که دغدغه فرهنگ و اعتلای آن را داشته باشند بسیار مهم است.
قنبری با بیان اینکه سینما یکی ازعناصر فرهنگ ساز و یکی از پیشروترین ابزارهای شناخته شده در این زمینه است می افزاید: تولید فیلم های ویدیویی بسیار پراهمیت تر از تولید فیلم های سینمایی است چرا که شما در طول سال نمی توانید هزار تا فیلم سینمایی تولید کنید ولی می توانید فیلم های ویدیویی زیادی تولید کنید.
این فیلمساز سینمای ایران اضافه می کند: اگر این آثار رویکردهای فرهنگی درست و هدفمند داشته باشند می توانند بسیار تاثیرگذار باشند. ارایه رویکردهای متنوع فرهنگی از طریق تولید فیلم های ویدیویی به دلیل سهولت ساخت این آثار و توزیع گسترده آن در مقیاس خانواده ها و پخش وسیع آن ها، کارکردهای زیادی در رشد، آگاهی و ارتقای فرهنگ عمومی جامعه دارد.
کارگردان فیلم سینمایی « روییدن در باد» بر این باور است فیلم های ویدیویی ودیجیتالی چون سهل الوصول شده اند و با بودجه کمتری ساخته می شوند و گاه، هرنابخردی با اندک پولی می تواند آن ها را بسازد بعضا احساس می شود رویکردهای فرهنگی این جنس فیلم ها سیر نزولی داشته اند و به حد فیلم های نازل کشیده می شوند و دلیل این سیر نزولی را فقدان مکانیسم های کنترلی و نبود دانشکده ایی برای آموزش می دانم که متاسفانه به لحاظ محتوایی، شکلی، فرم وماهیت سیر نزولی داشته اند.
لزوم نگاه مستقل هادی آفریده از سینماگران جوان کشور بر این عقیده است که مقوله فیلم های ویدیویی و دیجیتال، پدیده مهمی است که در کشور ما باید بیشتربه آن توجه شود به خاطر اینکه سینما دارد از فرم کلاسیکش خارج می شود.
وی می گوید: در همه دنیا و در ایران هم، این اتفاق افتاده و ما هم، به سمت دیجیتال و تکنولوژی های به روز و نو رفتیم اما اطلاعات ما از این تکنولوژی هنوز آن قدری که باید نیست و شاید جشنواره یی بتواند از نظرسخت افزاری و نرم افزاری اطلاعات ما را بالا ببرد.
این فیلمساز با بیان اینکه بیشتر تله فیلم ها و فیلم های خوب ما فیلم های ویدیویی هستند که در قالب سینمایی کار شدند یادآور می شود: مثلا فیلم «بوتیک» آقای نعمت الله یک فیلم ویدیویی بود که تولید شد یا فیلم «شیرین» آقای کیارستمی که این ها هم از نظر تکنیک و هم، ساختار و زبان سینمایی، بسیارموفق بودند.
به اعتقاد وی این گونه آثار یا فیلم های ویدیویی تلویزیونی هستند یا فیلم های ویدیویی سینمایی؟ و معتقدم آثاری که برای سینما ساخته می شود نه برای تلویزیون و اصلا از فضای کارهای تلویزیونی که کارهای خیلی مصرفی ومصرف گراست تا جنبه های آرتیستی وهنری داشته باشد دور بشود موفق تر بوده اند.
وی می گوید: احساس می کنم اگراین نوع آثار و اساسا، جشنواره بین المللی فیلم های ویدیویی بخواهد موفق شود باید نگاهش را ببرد سمت آثار ویدیویی سینمایی و سعی کند از فضای فیلم های تلویزیونی دوری کند.
وی بر این باور است که اغلب کارهای تلویزیونی بیشتر برنامه سازی است تا محصولات سینمایی ولی همانطور که فیلم بوتیک و شیرین را مثال زدم اینها فیلم هایی هستند با فرمت ویدیویی که با نگاه و برای سینما ساخته شده و توسط کارگردانان سینما تولید شده است یا فیلمی مثل «اشکان وانگشتر متبرک» کار آقای شهرام مکری هم می تواند در این دسته قرار بگیرد جزو آن دسته ازفیلم های ویدیویی است که برای سینما ساخته شده نه تلویزیون.
آفریده می گوید: فیلم های ویدیویی باید با زبان سینما و جذابیت حرفه ای و ساختارهای نو سینمایی تولید شوند و این نوع آثار، ساختارشکن، تجربه گرا و برخوردار از نگاه مستقل هستند.
فقدان مدیریت فرهنگی در آثار روح الله حجازی کارگردان سینما و تلویزیون عقیده دارد از زمانی که ساخت و تولید تله فیلم در کشور باب شد در حوزه مدیریت فرهنگی توجه جدی به مقوله کیفی سازی آن نشده است و دلیل عمده آن بودجه کمی است که در اختیار فیلم ساز قرار می گیرد.
وی می گوید: از حدود هزار تله فیلمی که در دهه اخیر ساخته شده نزدیک به ۲۰درصد آن قابل توجه بوده اند.
نقی نعمتی معتقد است جایگاه فیلم های ویدیویی باید در کشور بهتر شود و ویژه تر و متمرکزتر به آن نگاه شود و چنین اتفاقی در پرتو یک جشنواره مستقل ویدیویی امکان پذیر است. وی اضافه می کند: در سال های قبل فیلم های ویدیویی که مثلا با صد میلیون ساخته می شد می آمد با فیلم سینمایی که مثلا با دو میلیارد ساخته می شد در یک بخش رقابت کند و از لحاظ پروداکشن، منابع و امکانات به هیچ وجه منصفانه نبود ولی الان که این بخش مستقل شد وقتی آثار داوری می شوند همه در یک شکل تولید و چرخه و با یک نگاه و مدیوم تهیه شدند به خاطر همین هم، فیلم های ویدیویی حرمتش حفظ می شود و از سوی دیگرهم جای فیلم های سینمایی بازتر می شود.
کارگردان فیلم های سینمایی «آن سه و سه و نیم» ادامه می دهد: نوع نگاه در فیلم های ویدیویی خیلی مهم است این نوع آثار یا با نگرش تلویزیونی ساخته می شوند یا از نگاه مستقلی برخوردارند قطعا، آن دسته از آثاری که با وسعت نظر بتوانند با نگاه انتقادی، سازنده و متفاوت از سیاست های صدا وسیما تولید شوند موفق ترند.
به گفته وی ازمیان همین فیلمسازان است که می شود فیلم سازهای نسل آینده ما تربیت شوند و این عرصه ویدیو می تواند پشتوانه سازی خوبی برای سینمای اینده مملکت باشد.
اهمیت افزایش بودجه فیلم های ویدیویی محمد نشاط تهیه کننده سینما کیفی گرایی را نیاز فیلم های ویدیویی می داند و اظهار امیدواری می کند مسئولین سینمایی تصمیم گیری برای افزایش بودجه این فیلم ها را مورد بررسی قرار دهند و به عقیده من از تعداد تولیدات سالانه تله فیلم ها باید کاسته شود وبه کیفیت ساخت آن توجه و پافشاری شود. وی ادامه می دهد: متاسفانه در ساخت تله رقابتی ایجاد شده و فیلم هایی که در تعداد روزهای کمتری ساخته شود جزء افتخارات کارگردانان محسوب می شود و این قطعا، ضربه بزرگی در تولید این نوع آثار است.
آسان پسندی آفت اصلی محمدرضا شرف الدین معتقد است فیلم های ویدیویی اغلب سطح کیفی نازلی دارند و حتی حضورشان در جشنواره فیلم فجر داشت به سینما آسیب می زد.
وی می گوید: جشنواره فیلم فجرآرام آرام داشت به یک جشنواره ویدیویی تبدیل می شد، بخصوص، اززمانی که رویکرد تلویزیون در تولید انبوه فیلم های ارزان قیمت بود اثرش را روی سینما داشته و به نوعی شاهد غلبه آثارسینمای ویدیویی بر سینمای اصلی ملی بودیم. می دیدیم بیشتراین آثار درحد آثارویدیویی هستند از کادربندی ها، نور، فیلمبرداری ها، بازی ها، کارگردانی ها،و .. از ساختارهای سینمایی فاصله گرفتند و به ساختارهای تلویزیونی روی آوردند.
وی با بیان اینکه البته نمی خواهم بگویم ساختارتلویزیونی نمی تواند فاخر باشد بلکه متاسفانه درایران ساختارتلویزیونی ضیعف و تحقیر شده است.
وی اضافه می کند: وقتی این آثار می آیند و به اسم سینمایی تولید می شوند و با ویدیو تبدیل می شوند. البته این راهم تاکید می کنم ذات فیلمی را با ویدیویی بگیرند، مشکلی ندارد. ما فیلم هایی داشتیم و داریم که با ویدیو گرفته می شود و آثار بسیار ارزشمندی هستند اما اینکه اصولا درساختار کادر تولید اینها دم دستی می شود، آسان پسند شویم این، به ساختارسینمایی ما آسیب جدی می زند و به خاطرهمین خیلی خوب شد و کارپسندیده ایی شد که ما ویدیو را از سینما جداکنیم.
وی تاکید می کند: لازم است تولیدات ویدیویی درست هدایت شوند و هدفمندی و سیاستگذاری درستی در جهت ارتقای سطح کمی وکیفی فیلم های ویدیویی بشود.
مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس می گوید: اساسا، در دنیا فیلم سینمایی تعریف دارد فارغ ازاینکه با چه فرمتی ساخته شود. فیلم می تواند سوپرهشت ساخته شود ولی فیلم سینمایی باشد.ما فیلم های پرقدرت و ماندگاری را از دوران سوپرهشت ها چه در سینمای ایران و چه در سینمای جهان داریم که ارزشمند هستند و فرمت ْآنها نیست که تعیین کننده ارزش آنهاست بلکه ساختار، نگاه و محتوا است که آن ها را به یک اثر فاخر تبدیل می کند که حتی ما در مقابلش فیلم های ۳۵ میلی متری و حتی هفتاد میلیمتری داریم که با شکست روبروشده اند و نتوانسته اند مخاطب را به خودشان جذب کنند.
وی ادامه می دهد: این نشان می دهد اساسا، فرمت در مرحله دوم و شاید سوم یک اثراست. بنابراین، اگر در فیلم های ویدیویی، ساختارها و نگاه ها قوی بشود و وقتی ساختار فیلم های ارزان قیمت قوی باشد خود به خود سینمای ما این خیز را برمی دارد و پرقدرت می شود و جایگاه خودش را ارتقا می دهد.
برگزاری نخستین جشنواره بین المللی فیلم ویدیویی تهران که به ابتکار محمدرضا عباسیان مدیرعامل موسسه رسانه های تصویری و با همراهی و اهتمام سازمان سینمایی کشور طراحی و پی گیری شده است فرصت و فضایی فراهم می آورد تا فیلم های ویدیویی با تمرکز و انسجام بیشتری به صورت یکپارچه تر مورد تحلیل، چالش، آسیب شناسی و ارزیابی کارشناسانه همراه با برپایی جلسات نقد و بررسی و ورگ شاپ های آموزشی و فرهنگی و تخصصی قرار بگیرند و گام اساسی و محکمی در جهت رشد و ارتقای ساختارهای کیفی این نوع فیلم ها که رفته رفته می رود در مقیاس گسترده تری در سبد استفاده خانوارها قرار بگیرد برداشته شود.