سرویس مد و لباس هنرآنلاین: مهدیه معظمی‌مقدم، متولد 1368، طراح، گرافیست، ایده‌پرداز و فارغ‌التحصیل رشته ارتباط تصویری مقطع کارشناسی از دانشگاه هنر و معماری تهران و الهام میرزاحسینی متولد 1368، طراح، گرافیست، ایده‌پرداز و فارغ‌التحصیل رشته ارتباط تصویری مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه الزهرا(س)، فعالیت خود در عرصه مد و لباس را به اتفاق آغاز کردند و حدود دو سال است که با الهام از طبیعت در زمینه طراحی و ساخت کیف‌های چوبی و تلفیقی فعالیت می‌کنند.
دغدغه برند این دو هنرمند با عنوان "شوکا"، طبیعت و ارتباط بیان ایده‌های سنتی و مدرن است و چون امروزه انسان‌ها به واسطه زندگی مدرن از طبیعت و سنت‌هایی که به آن تعلق دارند به دور افتاده، "شوکا" سعی بر استفاده از متریال طبیعی و سنتی بومی دست‌سازه در کار خود دارد.
به عقیده آن‌ها ایده خوب ایده‌ای است که المانی آشنا به چشم مخاطب با عنصری متفاوت ترکیب شده تا آن محصول مخاطب را جذب، درگیر و تحت تأثیر قرار دهد، چیزی که تا به حال ندیدیم و در عین حال برای ما آشناست. به گفته آن‌ها، کیفیت، سبکی و دست‌سازه بودن مهمترین اولویت "شوکا" در ساخت کیف‌ها است.
جنس بیشتر چوب‌ها به دلیل سبکی روس و افرا است که با تلفیق متریال چرم طبیعی صد در صد گیاهی، پارچه‌های سنتی ایرانی شامل گبه و جاجیم همچنین هنر شماره‌دوزی و کنده‌کاری استفاده و تزئین می‌شود. گفت‌وگوی هنرآنلاین با مهدیه معظمی‌مقدم و الهام میرزاحسینی را در ادامه بخوانید:
به عنوان پرسش ابتدایی لطفاً درباره اعضا و اهداف برند "شوکا" توضیح دهید.
مهدیه معظمی‌مقدم: به همراه دوستم الهام میرزاحسینی در سال 1393 این کار را به شکل دو نفره و آنلاین آغاز کردیم و در سال 96 تیم گسترده ای را با عنوان برند "شوکا" به اتفاق گروهی از هنرمندان خوش ذوق و خلاق به شکل جدی پی گرفتیم. نزدیک به 12 نفر در این برند مشغول به کار هستند. ما گرافیست هستیم و با هنرهای دستی آشنایی داریم، اما از ابتدا قصدمان کارآفرینی بود و امیدوار هستیم که این تیم بزرگ‌تر شده و بیش از پیش در مسیر تحقق دغدغه ها و اولویت‌هایمان گام برداریم. دغدغه اصلی "شوکا" طبیعت است. "شوکا" نام یک گوزن ایرانی است که ثبت ملی هم شده و ما در تلاشیم برای ماندگاری نام "شوکا" و تمامی عناصر ارزشمند طبیعت ایران از دریچه دنیای مد و لباس تلاش کنیم. انسان امروزی به واسطه روزمره‌گی‌هایش از طبیعت فاصله گرفته و ما امیدواریم بتوانیم با آثار هنری و کیف‌های چوبی برندمان تلنگری به هموطنانمان در راستای حفظ و حراست از سرمایه‌های طبیعی کشور بزنیم.
الهام میرزاحسینی: من با خانم مقدم همکاری دیرینه داشته‌ام. البته رشته تحصیلی ما گرفیک بود و به اتفاق فعالیت‌های در زمینه امور تبلیغاتی را چندین سال پیش آغاز کردیم، اما از حدود سه سال قبل جرقه‌های ورود به عرصه طراحی و ساخت کیف‌های چوبی به ذهنمان خطور کرده و امروز بالغ بر 50 طرح و مدل کیف در برند "شوکا" طراحی و ساخته می‌شود. ایده خوب ایده‌ای است که المانی آشنا به چشم مخاطب با عنصری متفاوت ترکیب شده تا آن محصول مخاطب را جذب، درگیر و تحت تأثیر قرار دهد، چیزی که تا به حال ندیدیم و در عین حال برای ما آشناست.
به چه دلیل متریال چوب را برای ساخت کیف‌هایتان انتخاب کردید؟
معظمی‌مقدم: ما تلاش می‌کنیم همان اندازه که از طبیعت برای خلق این کیف‌های کاربردی استفاده می‌کنیم، چیزی را هم به طبیعت باز گردانیم و به همین دلیل تمرکز ما بر روی کیف‌های چوبی است. من یک طراح هستم و در قسمت‌های مختلف این طراحی را به پیش بردم و در زمینه‌های مختلف کار کردم. در نهایت و در میان اکسسوری متنوع پوشاک، کیف را انتخاب کردیم. اولویت اول "شوکا" استفاده از چوبی است سبک که برای روزمره افراد هم به سهولت کاربردی باشد و در عین حال کیفیت و بافت جذابی داشته باشد.
از چه چوبی در ساخت کیف‌های برندتان استفاده می‌کنید؟
معظمی‌مقدم: ما برای این کار چوب روس را به دلیل ویژگی‌های آن انتخاب کردیم. چوب روس سبک و بادوام است و در عین حال بافت زیبایی دارد. البته در لاین جدید طراحی و تولید، تلفیقی از چوب و چرم را در کیف‌هایمان به کار برده‌ایم و به نظر می‌رسد این ترکیب بسیار دلنشین و ماندگار است. ایده خوب ایده ای است که در عیم حال که آشناست با عنصری دیگر تلفیق شود و بیننده و مخاطب را تحت تأثیر قرار دهد که این ویژگی در کیف‌های چوبی و چرمی به خوبی دیده می‌شوند.
آیا از سایر هنرهای مرتبط با متریال چوب همچون منبت و معرق هم بهره گرفته اید؟
معظمی‌مقدم: بله. از جمله مسائلی که به آن‌ها اهمیت می‌دهیم سنت‌هایمان است که البته در تلاشیم به درستی به الگوهای مدرن تلفیق شوند و طیف وسیعی از مخاطب را اینگونه از خود راضی نگه داریم. یک سری آثار دست‌سازه داریم که از هنرهای منبت‌کاری، شماره‌دوزی، نقاشی روی چوب و جاجیم‌های دست بافت بهره گرفته‌اند. البته به تازگی از هنر مینا کاری روی چوب هم در طراحی این کیف‌ها استفاده کرده‌ایم. این ایده‌ها به مرور زمان به ذهن ما می‌رسد و تلاش می‌کنیم روز به روز با تفکرات نو آثاری بکر و جدید را برای مخاطبان خود عرضه کنیم و بجز موارد استثنا که همواره هوادار خود را دارند و هرگز کلیشه نمی‌شوند در سایر موارد دچار تکرار نشویم. به هر روی در تلاشیم با نگاهی نو و خلاقانه دست‌سازه‌های زیبای چوبی را از کیف و کفش گرفته تا زیورآلات و وسایل تزئینی وارد زندگی روزمره کرده و قدمی در جهت ماندگاری هنر زیبای ایرانی برداریم.
میرزاحسینی: یک سری از آثار ما کاملاً چوب است و برخی دیگر به شکل تلفیقی خلق می شوند. درمواردی که چوب را با متریال‌های دیگر مانند پارچه و چرم تلفیق می کنیم دستمان برای به کارگیری سایر هنرها باز است، اما در کارهایی که کاملاً چوب است هر ایده‌ای قابل اجرا نیست، اما تأکید ما در بکارگیری نقوش، استفاده از طرح‌های سنتی و تاریخی ایران است. به طور مثال در شماره‌دوزی بر روی کیف‌ها از نقوش سفالینه بر جای مانده از تپه های سیلک کاشان الهام گرفته‌ایم که در عین سادگی، رنگ بندی بسیار جذاب و زیبایی دارند. از هنر خوشنویسی بر روی چوب هم در نمونه‌هایی از کیف‌ها استفاده کرده‌ایم. این خوشنویسی هم از طریق کنده‌کاری و هم نقاشی بر روی چوب درج شده است.
آیا قصد دارید تمرکز خود را تنها به حوزه کیف‌های چوبی متمرکز کنید یا در آینده به سراغ دیگر اکسسوری پوشاک هم با تکیه بر متریال چوب خواهید رفت؟
معظمی‌مقدم: کارهایی که ما تولید می‌کنیم، آن‌ها را تنها به عنوان یک محصول یا برند نمی‌بینیم که فقط در حوزه اکسسوری روی آن‌ها کار کنیم. بلکه دوست داریم این جریان و اهداف ما در "شوکا" تبدیل به لایف استایل و وارد دیگر جریانات روزمره زندگی افراد شود. البته طراحی و تولید کالکشن در برنامه های آتی ما قرار دارد و به تازگی صندل‌هایی را به شکل سِت با کیف های چوبی و با تکیه بر همان متریال طراحی کرده‌ایم. البته فعالیت‌هایی را هم در زمینه طراحی و ساخت زیورآلات چوبی همسو با طرح‌های این کیف‌های چوبی پیش گرفته‌ایم.
میرزاحسینی: به هیچ عنوان قصد ماندن در حیطه طراحی و ساخت کیف چوبی نداریم و تلاش می‌کنیم این به کارگیری این متریال را با تلفیق از سایر هنرهای تزئینی وارد دیگر عناصر پوشاک و وسایل منزل کنیم. این جریان برای مخاطبان ما هم بسیار جذاب است و آثار در قالب کالکشن همواره برای افراد هنر دوست جذاب بوده است.
برای معرفی هر چه بیشتر و تبلیغات مرتبط با برندتان تا به حال چه کرده‌اید؟
معظمی‌مقدم: بیشتر تبلیغات ما از طریق اینستاگرام بوده و البته تلاش می‌کنیم با حضور در رویدادهای حوزه مد و لباس به شکل نمایشگاهی خود را به جامعه علاقه‌مند به مقوله طراحی مد و لباس معرفی کنیم.
به عقیده شما برپایی نمایشگاه‌های مرتبط با محصولات مد و لباس تا چه اندازه به ایجاد انگیزه و رونق فعالیت جوانانی چون شما کمک خواهد کرد؟
معظمی‌مقدم: در هر محفلی که ما آثارمان را در معرض دید افراد قرار داده‌ایم کمتر فردی بوده که به سادگی از کنار آن‌ها رد شود و همواره این شیوه طراحی کیف برایشان جذاب بوده است. البته به دلیل حساسیت‌هایی که در حیطه مد و لباس وجود دارد، گاهی می‌بینیم که برخی از این نمایشگاه‌های با مشکلاتی در امر برپایی مواجه می‌شوند. از سوی دیگر برپایی نمایشگاه‌ها موجب آشنایی و ایجاد ارتباط مؤثر میان فعالان این حوزه می‌شود. هنر ما در زمره هنرهای دستی قرار می‌گیرد و تنها کاری که برای دوام و کیفیت این کیف ها انجام داده‌ایم دوخت آن‌ها است و باقی روند کار به شکل دستی انجام شده است. نه فقط ما که دیگر همکارانمان هم در این حوزه وقت و انرژی بسیاری را صرف آثار خود می‌کنند پس توقع داریم به مقوله مد و لباس هم همچون سایر هنرهای دستی نگاه شود و مسئولان با تمامی رویدادهایی که در این حوزه برگزار می‌شوند به خوبی همراه شوند. ما حتی در زمان استفاده از چرم و تلفیق آن با چوب تلاش می‌کنیم از چرم گیاهی استفاده کرده‌ایم که آسیبی به محیط زیست وارد نشود.
بحث حمایت از محیط زیست دارای مؤلفه‌های بسیاری است که می‌توان به آن‌ها پرداخت. آیا تاکنون با الهام از آن‌ها در راستای طراحی و ساخت کیف‌های چوبی اقدامی را انجام داده‌اید؟
معظمی‌مقدم: متأسفانه معضلات محیط زیست در ایران تنوع بالایی دارد. در نخستین گام تلاش کرده‌ایم که با تکیه بر متریال چوب، آثاری برآمده از طبیعت را خلق کنیم اما نیم‌نگاهی هم به سایر مشکلات این حوزه داریم. برای این کار سعی کرده‌ایم در بسته بندی کیف‌ها از کاغذهای گرف و پاکت استفاده کنیم که به هیچ وجه در آن‌ها از مواد شیمیایی استفاده نشده است. رنگ‌هایی هم که به کار می‌بریم قابل شست و شو هستند.
با توجه به تنوعی که در رنگ و طرح چوب‌ها در طبیعت وجود دارد آیا قصد دارید به سراغ دیگر انواع چوب در طراحی کیف‌ها بروید؟
معظمی‌مقدم: تقریباً می‌توان گفت تمام چوب‌ها را مورد آزمون قرار دادیم، اما به دلیل رویکرد کاربردی بودن کیف ها و سبک وزنی از چوب روس استفاده کرده ایم. بزرگترین کیف ساخته شده در برند ما از 850 گرم تجاوز نمی‌کند. چوب روس هم سبک است و هم گره های جذابی دارد و برای این کار مناسب ترین چوب، چوب روس است.
با توجه به تعدد کمپین‌هایی که در زمینه حمایت از محیط زیست برپا می‌شود، آیا با رویکرد پیوستن به این کمپین‌ها در راستای تبلیغ هر چه بهتر برندتان وارد این بخش شدید یا حفظ و حراست از محیط زیست دغدغه اصلی خودتان بود؟
معظمی‌مقدم: به هیچ وجه رویکرد تبلیغاتی در شعارمان وجود نداشت بلکه ما دغدغه حمایت از محیط زیست را داشتیم و به همین دلیل با الهام از طبیعت و استفاده از متریال چوب در این مسیر قدم گذاشتیم. در عین حال هم تلاش کردیم طبیعت را در تلفیق سنت و مدرنیته با یکدیگر تلفیق کنیم. انسان های امروزی تا حدودی از طبیعت دور مانده اند. ما می خواهیم با تکیه بر محصولات برند "شوکا" مردم را با طبیعت آشتی دهیم.
در سال‌های اخیر بسیار دیده شده که از آثار معماری در طراحی آثار حوزه مد و لباس اقتباس شود و همین امر موجب شده که تحول چشمگیری را در این حوزه شاهد باشیم. آیا شما هم در طراحی کیف‌ها از آثار به جا مانده در طول تاریخ کشورمان ایده و الهام گرفته‌اید؟
معظمی‌مقدم: در بخش کنده‌کاری روی چوب از نقوش سنتی و طرح گل استفاده می‌کنیم و با استفاده از هنر منبت، این طرح‌ها را روی چوب می‌آوریم. در نقاشی روی چرم هم از میراث باستانی در طرح ها الهام می‌گیریم.
چه چشم‌اندازی را در برند "شوکا" دنبال می‌کنید؟
میرزاحسینی: برندینگ برای ما از اهمیت ویژه ای برخوردار است و به هیچ وجه قصد آن را نداریم که در همین حد و اندازه از یک نشان در حوزه مد و لباس بمانیم. هدف اصلی ما پس از حمایت از محیط زیست کارآفرینی است و امیدواریم در آینده تعداد نفرات بیشتری با هدف ترویج زیبایی و هنر خوب جذب "شوکا" شوند. البته حرکت در مسیر استانداردهای برندسازی هم برایمان مهم است. امسال برای نخستین بار در جشنواره مد و لباس فجر حضور خواهیم داشت تا افراد بیشتری ما را بشناسند و خود را در فضایی رقابتی در کنار دیگر دوستان و فعالان عرصه طراحی و ساخت کیف و کفش محک زنیم. به هیچ وجه ترس از کپی شدن آثارمان را هم نداریم. به نظر می‌رسد این حرکت در عرصه مد و لباس تبدیل به امری طبیعی شده پس ما باید خلاقیت و ایده‌پردازی را همواره در اتاق فکر طراحی برند به شکل جدی مورد توجه قرار دهیم. فروش بیشتر و معرفی محصول در شرایط کنونی برایمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است پس قیمت‌گذاری ها را به شکل معقول انجام می دهیم هر چند که در سال جاری قسمت متریال مورد استفاده ما به شدت افزایش یافته است.
معظمی‌مقدم: در واقع باید گفت که سود حاصل از هر مجموعه به علاوه مبلغی مازاد صرف هزینه طراحی و ساخت کالکشن بعدی ما می‌شود، اما از آنجا که هدف مهم‌تری چون کارآفرینی را دنبال می‌کنیم با همین شرایط به پیش می‌رویم. در هر شرایطی ما امیدوار هستیم و همچنان به تلاشمان ادامه می‌دهیم.