سرویس سینمایی هنرآنلاین: قطعا برای تولید هر اثر سینمایی باید یک سلسله مراتبی پشت سر گذاشته شود تا مجوزهای لازم صادر شده و تهیه‌کننده بتواند وارد مرحله پیش تولید شود.
طی این سال‌ها شورای صدور پروانه ساخت زیر نظر معاونت نظارت و ارزشیابی معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با قوانینی که در نظر گرفته است این وظیفه را یک تنه برعهده داشته و با بررسی شواهد و قراین موجود اقدام به صدور پروانه ساخت برای فیلم‌ها می‌کرد، اما الان چند سالی است که این بحث مطرح شده که صنوف نیز باید در صدور این مجوز برای تولید یک اثر سینمایی نقش فعالی داشته باشند.
صِنف یا رَسته، انجمنی است که از سوی گروهی از افراد دارای یک حرفه و پیشه تشکیل می‌شود؛ این تعریف خلاصه‌ترین تعبیر برای واژه صنف است، واژه‌ای که سال‌هاست آن را در حوزه‌های گوناگون شنیده‌ایم و هر از گاهی شاهد اعتصاب، اعتراض، حمایت و در کل انتشار اخباری از سوی آنها بوده‌ایم.
اصناف در هر فضایی از سیاست گرفته تا اقتصاد و فرهنگ کم و بیش حضور دارند و روز به روز با عناوین مختلف به تعداد آنها اضافه می‌شود. در این میان آن‌چه یک صنف را مطرح و مهم می‌کند میزان تأثیرگذاری و اقداماتی است که از سوی آن صورت می‌گیرد، اقداماتی که گاه مثبت هستند و گاه به جهت میزان بی‌توجهی که نسبت به اعضای آن وجود دارد، جنجال‌برانگیز می‌شوند.
در عرصه سینمای ایران تا پیش از انقلاب، نیروهای حرفه‌ای جز تهیه‌کنندگان، سینماداران و دوبلورها انجمن صنفی نداشتند. حدود ده سال پس از انقلاب، با افزایش تولید آثار سینمایی و نیروهای حرفه‌ای، خانه سینما تاسیس شد که فقط انجمن‌های صنفی را به عضویت می‌پذیرفت. پس نیروهای حرفه‌ای سینما، انجمن‌های صنفی خود را تاسیس کردند و این انجمن‌ها به عضویت خانه سینما در آمدند. با تاسیس خانه سینما نیروهای علاقه‌مند به خدمات صنفی توانستد از طریق این خانه امکاناتی برای اهالی سینما فراهم کنند.
در دنیای هنر، سینما و صنوف موجود در آن یکی از مصداق‌های بارز این موضوع را نشان می‌دهد. در این حوزه بیش از 30 صنف وجود دارد که با عناوین مختلفی کم و بیش ابراز وجود می‌کنند یا نادیده‌تر از همیشه تنها یک اسم را یدک می‌کشند.
کانون کارگردانان، شورای عالی تهیه‌کنندگان و توزیع‌کنندگان، انجمن بازیگران، کانون فیلمنامه نویسان، کانون پخش‌کنندگان، انجمن فیلمبرداران، انجمن طراحان فیلم، انجمن صدای سینما ایران، کانون تدوین‌گران، انجمن مدیران تولید، انجمن منشیان صحنه، انجمن مدیران تدارکات، کانون دستیاران فیلمبرداری و موارد دیگری که همگی پسوند سینمای ایران را به دوش می‌کشند، از نمونه‌های این تشکل‌ها هستند که در طی این سال‌ها فقط عنوان صنف را بر دوش داشتند و خیلی نقش چندانی در عرصه سینما نداشته‌اند.
در طی چند سال گذشته به دلیل حضور افراد ناشناخته و کم تجربه در سینمای ایران صنوف خانه سینما در صدد برآمدند تا نقش فعالی داشته باشند و با غربالگری، نیروهای با تجربه، شناخته شده و تحصیلکرده را در صنف خود حفظ کنند.
اما حالا هرچند از این صحبت‌ها چند مدتی گذشته است، اما بازهم خبر می‌رسد که نقش پررنگ صنوف در فعالیت‌های سینمایی باید بیش از گذشته شود. از جمله اینکه تهیه کنندگان باید پس از صدور پروانه ساخت، پروانه تاییدیه نیروها و عوامل خود را از صنوف وابسته نیز دریافت کنند.
در سینمای ایران تهیه کننده نقش اصلی و بسزایی دارد، اما این که آیا تهیه‌کنندگان سینما بتوانند در مقابل خواسته‌های نامتعارف قشرهای مختلف ایستادگی کنند و تن به حضور اعضای غیر وابسته صنف ندهند خود بحث دیگری است.
اگر به واقع چنین اتفاقی رخ دهد و زد و بندهای موجود از صنوف حذف شوند و با رعایت قوانین و موازین شناخته شده اعضا پیش بروند این اتفاق را باید اتفاق خجسته‌ای برای اعضای سینما دانست.
افزودن یک سد معبر به روند صدور پروانه اتفاق فرخنده‌ای نیست
حسین نمازی کارگردان سینما که خود از جمله فیلمنامه‌نویسان جوان این عرصه نیز محسوب می‌شود، درباره این موضوع گفت: این موضوع هنوز به قوام کافی نرسیده است و واقعا نمی‌دانم که صنف از چه بابت این موضوع را بررسی می‌کند اگر از باب کیفیت باشد این اتفاق خجسته‌ای است، اما اگر قرار باشد یک سد دیگر هم راه‌اندازی شود تا سینماگران برای دریافت مجوزها زمان بسیاری را صرف کنند به نظرم اتفاق فرخنده‌ای برای سینمای ایران نخواهد بود، چرا که همین حالا هم برای صدور پروانه ساخت شورا زمان بسیاری را صرف می‌کند که زمان از دست می‌رود و این اتفاق هم می‌تواند مزید بر علت شده و کار را سخت‌تر کند.
امیدوارم درگیر بروکراسی اداری نشویم
سید امیر سیدزاده تهیه کننده که بیشتر در این سال‌ها با سینماگران جوان همکار بوده است، نیز معتقد است اینکه افرادی عضو صنف هستند و موفق به دریافت پروانه می‌شوند اتفاق خوبی است و از سوی دیگر این روند می‌تواند جلوی کسانی را که عضو نیستند و در این زمینه مشغول فعالیت هستند بگیرد. ضمن این که این اتفاق می‌تواند جلوی کار کسانی را بگیرد که پروانه می‌گیرند ولی فیلم نمی‌سازند.
سیدزاده ادامه داد: در چند سال گذشته موضوع دیگری هم مطرح شد که در حوزه تهیه کنندگان بود، اینکه هویت تهیه کننده توسط صنف تایید شود و بعد به شورا برود نیز اتفاق خوبی است اما به شرط آنکه این جریانات دچار بروکراسی اداری نشود و وقت و زمان تولید را نگیرد.
ورود صنوف به لحاظ فنی و تخصصی به سینما کمک می‌کند
مسعود ردایی دیگر تهیه کننده سینما نیز درباره مزایای این طرح گفت: اگر چنین اتفاقی به جهت فنی و تخصصی رخ دهد، صنوف بسیار می‌توانند در این زمینه به سینماگران کمک کنند. چرا که از این طریق می‌توان به راحتی عوامل را انتخاب کرد. یکی از اشکالات ما در سیستم حضور افرادی است که شرایط و اخلاق حرفه‌ای را رعایت نمی‌کنند و صنوف به عنوان یک نیروی بازدارنده می‌توانند در این زمینه کمک کننده باشند.
وی ادامه داد: اما از سوی دیگر اگر قرار باشد که این روند یک روند اداری طولانی مدت باشد و ایجاد سد برای راه فیلمسازی کند، به جهت این که خیلی مواقع فیلمسازی با موانع همراه است این اتفاق نمی‌تواند چندان خوشایند باشد. ضمن این که این اتفاق نباید محلی باشد برای گرفتن یکسری ارتباطات ویژه برای برخی از افراد.اگر این پروانه به صورت کلی باشد بهتر است تا اینکه من تهیه کننده برای دریافت مجوزهای لازم به سراغ تک تک صنوف بروم. این اتفاق نیازمند یک مکانیزم مشخص است که باید ابتدا تعریف شود و بعد به مرحله اجرا برسد.
تهیه کننده "مالاریا" با اشاره به اینکه این اتفاق برای افرادی که سال‌هاست در این زمینه فعالیت دارند اما عضو صنف نیستند می‌تواند ضربه بزند، گفت: گاهی برخی از افراد عضو صنف نیستتند ولی سال‌هاست که در سینما مشغول فعالیت هستند و حالا با این روند ضربه می‌خورند. این جریان الان هم وجود دارد و من تهیه کننده به طور مثال برای انتخاب مدیرتولید باید از صنف تاییدیه بگیریم و در روند ماجرا هر اتفاقی که رخ دهد قابلیت پیگیری از طریق صنف را دارد اما باز هم تاکید می‌کنم که این قانون باید در جهت فنی و تخصصی باشد تا بتواند اتفاق مثبتی را در سینما رقم بزند.
حال نکته اینجاست که اگر چنین اتفاقی به درستی رخ دهد علاوه بر این که می‌تواند امنیت شغلی را که هنرمندان در طی این سال‌ها به دنبال آن بودند رونق بخشد و بخش اعظمی از دلمشغولی سینماگران را در عرصه‌های مختلف برطرف کند؛ اما اگر این اتفاق رخ ندهد و صنوف عملا نقش چندانی در این زمینه نداشته باشند باید گفت این ره به ترکستان می‌رود و بس و تنها یک مانع دیگر به هزاران مانعی که سر راه فیلمسازان قرار دارد افزوده می‌شود و افراد برای تولید یک اثر سینمایی باید ماه‌ها درگیر بروکراسی اداری شوند که هیچ سودی برای اعضای آن در پی نخواهد داشت. ضمن اینکه باید تدابیری در نظر گرفته شود که قوانین پابرجا باشند و ضابطه‌ها دستخوش رابطه‌ها نشوند و حقی به ناحق ضایع نشود.