سرویس سینمایی هنرآنلاین: سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر در حالی به کار خود پایان داد که این جشنواره سومین سال استقلال خود را پشت سر گذاشت و موفق شد در همین مدت کوتاه به یکی از جشنوارههای سطح بالای منطقه و آسیا تبدیل شود.
زمزمههای جدایی بخش ملی از بینالملل این جشنواره از دوره سی و سوم شکل گرفت و از دوره سی و چهارم به دبیری رضا میرکریمی به شکلی کاملا مستقل برگزار شد و این روند همچنان ادامه دارد.
سی و ششمین دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر با حضور 300 مهمان از 78 کشور جهان از 30 فروردین ماه در تهران و پردیس سینمایی چارسو آغاز شد. در این دوره از جشنواره مهمانان و چهرههای سرشناسی چون اولیور استون، فرانکو نرو، ژان پیر لئو، ریتی پان، جیووانی اسپانیولتی، نیکولا پیووانی، یورن دانر، لخ مایفسکی، اولیویه مگاتون، توماس ماخ، روبرتو پرپنیانی، کارن شاه نظرف و بسیاری دیگر به ایران سفر و در طول جشنواره اقدام به برگزاری نشستهای تخصصی، رسانهای و ورک شاپ کردند.
سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر در سال 97 در حالی به کار خود خاتمه داد که یکی از پر مهمانترین دورههای جشنواره بود.
در طی این مدت دارالفنون به فعالیت خود ادامه داد و 110 دانشجو زیر نظر استادان مختلفی از هنر سینما به فراگیری دروس سینما پرداختند. از سوی دیگر در جشنواره سی و ششم بخشی به نام زنگ هفتم راه اندازی شد و بیش از 6 هزار دانش آموزان به تماشای 7 فیلم متناسب با سن خود نشستند.
سی و ششمین دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر به مانند دورههای قبلی جشنواره از دو بخش اصلی و جنبی تشکیل یافت. بخش اصلی شامل زیر مجموعههای سینمای سعادت، جلوهگاه شرق و جام جهان نما بود که در بخش سینمای سعادت (مسابقه بینالملل) 11 فیلم خارجی وچهار فیلم ایرانی به نمایش درآمد.
در ادامه در بخش جلوهگاه شرق که پانورامای فیلمهای کشورهای آسیایی و اسلامی است در مجموع 15 فیلم از ایران و کشورهای دیگر به نمایش درآمد که سهم سینمای ایران در این بین سه فیلم بود.
در بخش جام جهان نما یا جشنواره جشنوارهها نیز 14 فیلم به نمایش درآمد که در این میان سه فیلم به نمایندگی از ایران در آن حضور یافتند.
همچنین در بخش جنبی جشنواره که شامل بخشهای فانوس خیال، فیلمهای کلاسیک مرمت شده، مستندزیر ذره بین، نمایش ویژه، مروری بر آثار سینمای گرجستان و مروری بر آثار سینمای ایتالیا به همراه بخش زیتونهای زخمی بود در مجموع 89 فیلم به نمایش درآمد.
علاوه بر این بخشها، بخش بازار را هم نباید از فهرست خارج کرد. در این بخش نیز آثار ایرانی مختلفی از کارگردانان به نمایش درآمد که اغلب آنها برای نخستین بار بود که به روی پرده سینما میرفتند.
آنچه حائز اهمیت است، حضور پررنگ فیلمسازان جوان در این جشنواره بود که با آثار خود به رقابت با فیلمسازان خارجی نشستند و توانستند نظر مثبت بسیاری از منتقدان و مخاطبان ایرانی و خارجی را نیز جذب کنند.
اتفاقی که در سی و ششمین جشنواره ملی فیلم فجر رخ داد، حذف بخش نگاه نو یا همان مسابقه فیلم اولیها بود که اعتراضات بسیاری از فیلمسازان جوان را به همراه داشت. در واقع حذف این بخش به نوعی تیر خلاص زدن به فیلمسازان اول بود. هرچند دست اندرکاران این جشنواره اعلام کردند که فیلمسازان فیلم اولی را حذف نکردهاند ولی در عمل این اتفاق رخ داد و بسیاری از آثار خوب فیلمسازان جوان سینمای ایران از رقابت با همتایان خود در مهمترین جشنواره سینمایی کشور باز ماندند و همین عامل نیز به نوعی موجب دلسردی و سرخوردگی فیلمسازان جوان شد. فیلمسازانی که قرار است خونی تازه در رگهای سینمای ایران باشند با نگاه مدیریتی برگزار کنندگان جشنواره ملی فیلم فجر این سینماگران انگیزههای حضور خود را از دست دادند.
در نقطه مقابل سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر به فیلم اولیها توجه ویژه داشت و تعدادی از فیلمهای جامانده از جشنواره ملی را در بخشهای مختلف به نمایش گذاشت تا نور امیدی در میان فیلمسازان فیلم اولی ایجاد شود. ۵ فیلم ایرانی "گرگ بازی" به کارگردانی عباس نظام دوست، "درساژ" به کارگردانی پویا بادکوبه، "چهل و هفت" به کارگردانی احمد اطراقچی و علیرضا عطاالله تبریزی، "پاسیو" به کارگردانی مریم بحرالعلومی و "دایان" به کارگردانی بهروز نورانی پور از جمله فیلم های بلند داستانی ایرانی بودند که امکان رقابت برای دریافت جایزه بهترین فیلم اول در سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر را داشتند.
همچنین فیلمهای "دروغ کوچک مصلحتی" به کارگردانی توماس آلزامورا محصول مشترک شیلی و اسپانیا، "پدر و پسر" به کارگردانی دونگ دین لونگ از ویتنام، "جاده رالنگ" به کارگردانی کارماتاکاپا محصول مشترک هند و نپال، "معجزه" به کارگردانی اگله ورتلیت محصول مشترک بلغارستان و لیتوانی، "شهاب سنگها" به کارگردانی گورکان کِلتِک محصول مشترک لهستان و ترکیه و "جایی که سایه ها فرو می افتند" به کارگردانی والنتینا پدیچینی از ایتالیا کارگردانهای خارجی فیلم اولی بودند که در این دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر به رقابت پرداختند. این میان پویا بادکوبه با فیلم "درساژ" و مریم بحرالعلومی با فیلم"پاسیو" نخستین تجربه فیلمسازی خود را در معرض دید مخاطبان داخلی و خارجی گذاشتند و موفق شدند جایزه بخش فیلم اولیها و تندیس بهترین کارگردان آسیایی را در بخش جلوه گاه شرق از آن خود کنند. آثاری که قطعا در جشنوارههای بینالمللی میتوانند حضور موفقی داشته باشند.
توجه به فیلم اولیها اتفاقی بود که باعث شد آثار فیلمسازان جوان سینمای ایران دیده شود، آثاری که بسیاری از آنها در بخش ملی از نگاه هیئت انتخاب خارج ماندند. البته همچنان بسیاری از فیلم اولیها معتقد هستند که جشنواره ملی فیلم فجر برای آنها اتفاقات دیگری را رقم میزند.
جشنواره فیلم فجر ویترینی است از سینمای ایران که حضور در آن باعث میشود تا مسیر و سرنوشت یک فیلم تغییر کند. نباید از این نکته دور شد که جشنواره فیلم فجر و حضور در آن روی گیشه فیلمها نیز تاثیر دارد فارغ از خوب یا بد بودن یک فیلم، اما حضور در جشنواره و خوردن عنوان فیلم جشنوارهای میتواند برروی فروش فیلمها اثرگذار باشد و خروج از آن و نادیده گرفته شدن فیلمها به نوعی باعث میشود تا فیلمسازان اولین پلههای تبلیغ فیلم خود را از دست بدهند و همین عامل نیز موجب ناراحتی آنها شده است.
حضور در جشنوارهها و خوردن عنوان جشنواره برروی نام فیلم امروز تاثیر بسزایی در جذب مخاطب دارد و نباید از این نکته غافل ماند که مخاطب امروز هم نسبت به این مسائل دقت بیشتری دارد و تلاش میکند از میان آثاری که در سینمای ایران ارائه میشوند بهترین را انتخاب کند. هرچند حضور در جشنواره ملاکی بر خوب یا بد بودن موفق یا ناموفق بودن در گیشه نیست، اما این پیشوند بسیار بر دیده شدن آثار اهمیت دارد.
در سالهای اخیر فیلمسازان جوان بسیار در عرصههای داخلی و خارجی خوش درخشیدند و حیف است که آنها را به بهانههای مختلف از گردونه رقابت دور نگه داشت. امروز در بسیاری از جشنوارههای مهم دنیا فیلم اولیها از جایگاه خاص و ویژهای برخوردار هستند چرا که برگزارکنندگان حضور آنها و ایدههای نو و تازه برای رگهای سینما را حس کردهاند. جا دارد مدیران و مسئولان جشنوارههای داخلی نیز بیش از گذشته به فیلمسازان جوان فضا برای دیده شدن بدهند و به آنها اعتماد داشته باشند تا نام سینمای ایران در کنار نام بزرگان آن مزین به نام فیلمسازان جوانش نیز بشود.