سرویس سینمایی هنرآنلاین: فریبا رئیسی مستندساز در چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند سینما حقیقت با "ساکنین طبقه بالای لاله‌زار" در بخش مسابقه ملی حضور دارد.

او در گفت‌وگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره داستان این مستند بیان کرد: زمانی که در خیابان سعدی چشمم به ساختمان سینگر افتاد متوجه شدم که ساختمان بسیار زیبایی است و برایم عجیب بود که چرا در تمام این سال‌ها این ساختمان را ندیده‌ام. علاقه‌مند شدم درباره آن اطلاعی کسب کنم و به سراغ تاریخچه آن رفتم. این ساختمان را نیکلای مارکف معمار روس‌تبار مقیم ایران ساخت و خیاطان مدرن روسی که به ایران آمده بودند در اینجا شروع به کار کردند. در ساختمان سینگر که محل فروش چرخ خیاطی بود به حضور بازماندگان خیاطان این ساختمان در خیابان لاله‌زار پی بردم.

رئیسی ادامه داد: در خلال این مستند و در حین مصاحبه با این خیاطان و هنرمندان خیاطی، گریزی به تاریخ سیاسی - اجتماعی لباس در ایران و اشتباهات تاریخی زدم، و باورهایی که فکر می‌کنیم متعلق به پیشینه تاریخی ما بوده درحالی‌که نبوده است، رسیدم و از طریق این مستند گره‌گشایی در این زمینه انجام دادم.

مستند  ساکنین طبقه بالای لاله زار (1)

این هنرمند با اشاره به این که روند تحقیق و پژوهش این مستند تا مرحله پایان چیزی حدود سه سال طول کشیده است، گفت: از پژوهش اولیه تا شروع فیلمبرداری شش ماه طول کشید و فیلمبرداری آن نیز تا سال پیش ادامه داشت. در عین حال تدوین کار که انجام می‌شد اشکالات و خلأها را نیز برطرف می‌کردیم تا درنهایت فیلم کامل شد و به ثمر نشست. بیشتر از فیلمبرداری کار وابسته به اسناد و مدارک است و تقریباً یافتن این اسناد و مدارک سه سال به طول انجامید، چرا که من به دنبال اسناد دسته اول و نابی بودم که کاملاً مرتبط به موضوع من باشند. بخش عکس و یافتن عکس‌های قدیمی دیگر مسئله‌ای بود که باید برای آن تلاش می‌کردم و این زمان‌بر بود.

او در پاسخ به این سؤال که آیا این مستند به‌نوعی تاریخچه لباس در ایران است، توضیح داد: تاریخچه لباس نیست، چون اگر می‌خواستم به سراغ تاریخچه لباس در ایران بروم باید سلسله‌های ایرانی را از ابتدا مورد بررسی قرار می‌دادم. این فیلم بررسی تاریخ سیاسی- اجتماعی لباس است که بارها دچار بحران شده و در دوران تاریخی همواره در تاریخ لباس ایران تصمیم‌گیرندگان کسان دیگری بودند و ما منتظر بودیم تا تصمیم بگیرند که چه بپوشیم، علاوه بر این بحرانی که خیاطان داشتند نیز مطرح بود چرا که آن‌ها مستقیم با تصمیم‌گیری‌ها در ارتباط بودند.

مستند  ساکنین طبقه بالای لاله زار (3)

رئیسی درباره برگزاری آنلاین جشنواره سینما حقیقت و تأثیری که بر جذب مخاطب دارد، اظهار کرد: این که به این شکل نمایش بگذارند یا نه چه تأثیری دارد به بعد از جشنواره برمی‌گردد، اما این نوع از برگزاری محاسن و معایبی دارد. داستان دنیای مجازی در کل دنیا باب شده است و در کنار آن سرقت‌های اینترنتی را داریم. ما سرمایه‌گذارانی داریم که در بخش اکران عمومی اثرشان را قرار ندادند چون زحمات زیادی برای ساخت یک اثر کشیده شده و هزینه صرف آن شده است که با سرقت به‌راحتی از بین می‌رود. اما حسن آن این است که افرادی که حضور فیزیکی در جشنواره برایشان سخت بود و نمی‌توانستند وارد این فضا شوند الان مهمان جشنواره حقیقت هستند و به‌راحتی می‌توانند از خانه خود مخاطب آثار باشند. در نتیجه جشنواره نسبت به سال‌های قبل که مختص به قشر علاقه‌مند به سینمای مستند بود، نگاه مردمی‌تری دارد. مخاطبانی که خیلی به دنیای مستند آشنایی، دسترسی یا علاقه نداشتند الان به‌راحتی می‌توانند آثار را انتخاب کرده و به تماشای آن بنشینند که از این طریق دریچه خوبی برای سینمای مستند باز می‌شود.

او در خاتمه در پاسخ به این سؤال که آیا تبلیغات برای برگزاری جشنواره به شکل آنلاین کافی است یا نه، گفت: به نظرم تبلیغات کم است و چون مردم عام اطلاعی نسبت به برگزاری جشنواره سینما حقیقت ندارند. تنها مخاطبان جشنواره افرادی هستند که در دایره سینمای مستند و یا خود مستندساز قرار دارند. در فضای فیزیکی یا اکران عمومی این دایره را هرکدام از فیلمسازان وارد داستان می‌کردند و الان که شرایط اکران عمومی تغییر کرده است این اتفاق کمرنگ‌تر شده است، بنابراین برای درگیر کردن کل جامعه نیازمند تبلیغات بیشتری هستیم. البته این دوره از جشنواره قدم‌های اول خود را برمی‌دارد و امیدوارم که برای آینده بتوان برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشت و بهتر بتوان برای آن تصمیم گرفت.