سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: حمیدرضا صدر را بیش از همه به عنوان کارشناس و مفسر فوتبال می‌شناسیم. از او نقدهایی در زمینه سینما و فوتبال خوانده‌ایم و در دو حوزه مزبور کتاب نیز منتشر کرده است. اما بهار همین امسال بود که از حمیدرضا صدر، کارشناس معروف فوتبال رمانی با عنوان"تو در قاهره خواهی مرد" منتشر شد که خیلی زود هم به چاپ دوم رسید. بگذریم.
"تو در قاهره خواهی مرد" حاوی اطلاعات خوبی است. به عبارت بهتر این کتاب شامل اطلاعات تاریخی مناسبی از دوره پهلوی دوم است. حمیدرضا صدر به نظر می‌آید برای این رمان پژوهش‌های میدانی گسترده‌ای کرده باشد. اطلاعات ریزی که خواننده در این کتاب با آن مواجه می‌شود بسیار زیاد است. صدر وقتی از یک واقعه خاص یا حتی یک رویداد معمولی در این کتاب می‌نویسد، حتی‌الامکان تمامی جزئیات را نیز بازگو می‌کند. این توصیفات مو به مو خصوصا شامل داده‌های تاریخی می‌شود؛ داده‌های تاریخی مفصلی که بازه زمانی اسفند 1343 تا اول فروردین 1345 را دربرمی‌گیرد.
برای نمونه:
"تو آن روز پس از گلوله خوردن نخست وزیرت، تلگرام‌های همدری و تسلیت را کنار گذاشتی و آن گزارش را خواندی . تلگرام‌های لیندن جانسن رئیس جمهور آمریکا و الکسی کاسیگین نخست وزیر شوروی را. تلگرام‌های الدومورو نخست وزیر ایتالیا و لودویگ ارهاد صدراعظم آلمان غربی را. همه تلگرام‌ها را کنار گذاشتی. کنارگذاشتی و آن نام‌ها را خواندی. محمدبخارایی، هاشم امانی، مهدی عراقی، صادق امانی، رضا صفارهرندی، مرتضی نیک‌نژاد، احمدشاه بداغلو، نقی کلافچی ، عباس مدرسی فرد، ابوالفضل حیدری ، حبیب‌الله عسگر اولادی. دوباره .... دوباره.... همه تلگرام ها را کنار گذاشتی و سخنانت را در همدان طی رخدادهای خرداد 1342 که به دستگیری و اعدام طیب حاج رضایی و همراهانش انجامید. دوره کردی تظاهرات تهران و قم و مشهد را ... آن روز در سخنرانی‌ات در همدان گفتی ... مرتجعین کتابخانه‌ها را آتش زدند تا به زندگی بربریت برگردیم. گیشه بلیت اتوبوس‌ها را سوزاندند چون مرتجع سیاه فکر می‌کند در عصر تسخیر فضا باید سوار الاغ و قاطر شد... یک نفر شیعه از مسلمان غیرشیعه پول می‌گیرد و علیه مملکتش اقدام می‌کند... آن روز ادعا کردی... ملت آماده‌ی خون دادن است و این تلاش یک میلی متری هم از سرعت سیر ترقی ما نخواهد کاست ... تو یک هفته بعد راهی خراسان خواهی شد. راهی مشهد. هواپیما ساعت ده و پنج دقیقه در فرودگاه خواهد نشست و تو بلافاصله پس از خوش آمدگویی تیمسار سپهبد امیر عزیزی، استاندار خراسان و نایب اتوالیه‌ی آستان قدس رضوی، و همین طور جان نثاری گفتن‌های سپهبد وفا، فرمانده ارتش دوم از فرودگاه راهی حرم خواهی شد. با تیمسار سپهبد امیر عزیزی تایب التوالیه و تیمسار سپهبد وفا از زیر تاق نصرت‌ها خواهی گذشت و پا به حرم امام رضا خواهی گذاشت .... روز بعدش سخرانی پرآب و تابی در باشگاه افسران خراسان خواهی کرد . از آن سخنرانی‌هایی که در آن احساساتی خواهی شد..."
اما از این ویژگی اثر بگذریم و البته نوع روایت دوم شخص داستان، "تو در قاهره خواهی مرد" ویژگی برجسته دیگری ندارد. می‌توان گفت حتی قصه‌ای هم - آنچنان که موضوع و پلات کار می‌طلبد- نمی‌خوانیم؛ قصه‌ای که مخاطب را با کاراکترها یا اتفاق‌های داستانی درگیر کند. از این جهت ویژگی اول؛ یعنی ارائه داده‌ها و جزییات مفصل تاریخی "تو در قاهره خواهی مرد" این بار کار دست "رمان" می‌دهد، به این شکل که آنچنان مخاطب را بمباران اطلاعاتی می‌کند که مخاطب از خود قصه و داستانی که قرار است روایت شود جا می‌ماند. هرچند شاید "تو در قاهره خواهی مرد" ماهیتا نیز چنین مقصودی را دنبال نمی‌کرده است.
به هرترتیب به نظر می‌آید علاقه‌مندان کتاب‌های تاریخی-خصوصا تاریخ معاصر ایران- مخاطبان اصلی این کتاب باشند که احتمالا بعد از خواندن این اثر تجربه خوشایندی را نیز پشت سر خواهند گذاشت چرا که همان طور که گفته شد، "تو در قاهره خواهی مرد" ؛ اولین رمان حمیدرضاصدر روایت پر جزییاتی (به لحاظ تاریخی) از زندگی محمدرضاپهلوی در اختیار خواننده می‌گذارد.
انتهای پیام/
مجتبا هوشیار محبوب