گروه فرهنگی خبرگزاری هنر ایران: هر لحظه در اخبار، از کمبود منابع انرژی و ضرورت صرفه‌جویی شهروندان در مصرف انرژی و تغییر و بهبود الگوی مصرف گفته می‌شود که به‌نظر می‌رسد وظیفه یک رسانه عمومی و ملی همین فرهنگ‌سازی‌ها باشد، اما شاید فقط دقایقی بعد از این اخبار و برنامه‌های آموزش‌دهنده به شهروندان، تبلیغاتی با تصویر خانواده‌ای خوشبخت و شاد ارائه می‌شود که خرید کولر گازی را در برنامه خود دارند و می‌خواهند تابستان را بدون ذره‌ای گرما بگذرانند؛ تصویری که بی‌شک به مخاطب القا می‌کند اگر در تابستان، کولر گازی نداشته باشید، شبیه به خانواده‌های خوشبخت و شاد نخواهید بود. آن‌هم زمانی که در تبلیغات آن، از فروش با شرایط استثنایی حرف می‌زنند، یعنی همه‌چیز آماده است تا مخاطب به‌راحتی به این ابزار آسایش دست پیدا کند.
این تبلیغات در حالی در رسانه ملی برای عموم مردم پخش می‌شود که مدیرعامل شرکت توانیر در فروردین سال جاری، از ممنوعیت تبلیغ کولرهای گازی بر اساس مصوبه شورای عالی انرژی خبر داد.
بر اساس توضیح مصطفی رجبی‌مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر، این مصوبه وظیفه ممنوع‌کردن تبلیغ کالاهایی با مصرف انرژی بالا و فاقد سازگاری لازم با اقلیم‌های مختلف کشور را برعهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گذاشته تا این وزارتخانه با همکاری دستگاه‌های ذیربط به‌ویژه سازمان صداوسیما اقدامات لازم را برای ممنوعیت تبلیغ این‌گونه کالاها بر اساس پیشنهاد وزارتخانه‌های نفت و نیرو و هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت به عمل آورد.
از طرف دیگر، همواره رسانه ملی را، پایگاهی برای آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی می‌شناسیم که باید بین تمامی رسانه‌ها، پیشرو باشد. به‌خصوص اینکه در میان صدها شبکه تلویزیونی، رادیویی، استانی و برون‌مرزی، روزنامه‌ها، هفته‌نامه‌ها و... که شاید صرفاً در راستای اطلاع‌رسانی و سرگرمی عمل می‌کنند، صداوسیما به‌گفته رهبر معظم جمهوری اسلامی، دانشگاهی است که وظیفه آن فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی است، اما ظاهراً به‌نظر می‌رسد این رسانه در بعضی موارد، وظیفه راهبردی خود را که فرهنگ‌سازی است، فراموش می‌کند؛ آن‌هم درمورد موضوعی که باید تلاشی گسترده برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی و تغییر عادت خانوارها انجام شود. در شرایطی که مطابق ماده 67 قانون اصلاح الگوی مصرف، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، سازمان تبلیغات اسلامی و شهرداری‌ها موظفند با همکاری وزارتخانه‌های نفت و نیرو، در برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغاتی، اشاعه فرهنگ مصرف منطقی انرژی و اصلاح رفتار و الگوی مصرف را ملحوظ کنند.
البته ناگفته نماند که در این خصوص، مجریان اخبار و برنامه‌های مختلف در صداوسیما، اشارات متعددی به ضرورت صرفه‌جویی و الگوی اصلاح مصرف دارند اما پس از پیام مجری، مخاطب با یک آگهی پرطمطراق روبه‌رو می‌شود که به او القا می‌کند در صورت شبیه‌کردن زندگی خود به الگوی نشان‌داده‌شده در تبلیغ، می‌توانی از آسایش و آرامش بسیاری برخوردار شوی... در این شرایط، حتی اگر مجری هزاران بار هم پیام خود را تکرار کند، فقط شبیه به یک صدای ضبط‌شده است که دیگر شنیده نمی‌شود. چرا رسانه ملی سراغ آگهی‌های تبلیغاتی‌ای نمی‌رود که در آن‌ها امکاناتی برای اصلاح الگوی مصرف ارائه شود؟ شاید اگر به فرهنگ‌سازی در برخی کشورها که بحران انرژی دارند نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که این الگوسازی در جای‌جای زندگی، خانه‌ها، خیابان‌‌ها، مدارس، فضاهای عمومی و... مشهود است. هرچند که شاید تصور کنیم در کشور ما هنوز منابع انرژی باقی مانده‌اند و به بحران نرسیدیم اما با توجه به شرایط کنونی، یکی از مهم‌ترین راهکارهای اقتصادی در راستای رشد و توسعه، اصلاح الگوی مصرف و فرهنگ‌سازی درزمینه صرفه‌جویی و ارائه الگوی مصرف بهینه، به‌معنای سازماندهی ظرفیت‌ها و امکانات بی‌پایان کشور است.
با این توضیح و با توجه به محدودیت‌های منابع مالی شرکت بهینه‌سازی در هزینه‌های پخش برنامه‌های مدیریت انرژی، به نظر می‌رسد مشارکت فعال دوجانبه سازمان صداوسیما و شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت می‌تواند نقش موثری در مدیریت انرژی و استفاده بهینه از منابع انرژی در کشور ایفا کند؛ موضوعی که اگر نگوییم رسانه ملی از آن غافل شده، اما باید بگوییم که ضرورت دارد بیشتر به آن توجه کند و در برنامه‌سازی‌های خود، مسیر مخالف این مصوبات و دستورالعمل‌های ابلاغی از طرف نهادهای متولی انرژی را در پیش نگیرد یا حداقل نوید یک زندگی ایده‌آل را با پخش تبلیغ کالاهایی با مصرف انرژی بالا و فاقد سازگاری لازم با اقلیم‌های مختلف کشور به مخاطب ندهد.
الهه باقری سنجرئی